Ռիգայի վագոնաշինական գործարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռիգայի վագոնաշինական գործարան
Изображение логотипа
Տեսակձեռնարկություն և rail vehicle manufacturer?
Հիմնադրված է1895
ՎայրՌիգա, Լատվիա
Երկիր Լատվիա
Արդյունաբերությունավտոմոբիլային արդյունաբերություն և մեքենաշինություն
 Rīgas Vagonbūves Rūpnīca Վիքիպահեստում
ER2T
AR2-002 railbus
ER9M-390-1
DR1A-283M

Ռիգայի վագոնաշինական գործարան, (լատիշ․՝ Rīgas Vagonbūves Rūpnīca, RVR) , Լատվիայի մեքենաշինական խոշորագույն ձեռնարկություններից մեկը։ 1895 թվականին Ռիգայում հիմնադրել է գործարար Օսկար Ֆրեյվիրտը և անվանել Phoenix (ՓյունիկRVR-ը երկար տարիներ եղել է էլեկտրական ու դիզելային գնացքներ, տրամվայներ, տրոլեյբուսներ և վագոններ արտադրող խոշորագույն ձեռնարկությունը Խորհրդային Միությունում։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գործարանը հիմնադրվել է 1895 թվականին՝ որպես «Fenikss» բաժնետիրական ընկերություն և կարճ ժամանակում դարձել է վագոններ թողարկող խոշորագույն ձեռնարկությունը ռուսական կայսրությունում։

1915 թվականին, գերմանացիների հարձակումից առաջ, Ռիգայի այլ ձեռնարկությունների պես՝ այս գործարանի սարքավորումները ևս տարհանվել են Ռուսաստանի խորքերը։

1936 թվականին Fenikss-ը վերակազմավորվել է Joint Stock Company Vairogs համատեղ բաժնետիրական ընկերության, որը «Ford Motor Company»-ի արտոնագիրն ստանալով՝ սկսել է Ford-Vairogs ավտոմեքենաներ արտադրել[1]՝ աստիճանաբար վերածվելով բալթյան երկրների խոշորագույն ավտոմեքենաշինական ձեռնարկության։ Միաժամանակ 1930-1940-ական թվականներին կարգի է գցվել վագոնների արտադրությունը։

Խորհրդային տարիներին գործարանը էլեկտրական ու դիզելային գնացքներ, տրամվայներ ու վագոններ թողարկող խոշորագույն ձեռնարկություն էր դարձել։ Տարբեր տարիների թողարկել է РВЗ-6 տրամվայներ, ЭР1, ЭР2, ЭР7, ЭР9 էլեկտրագնացքներ, ЭР22 (ԽՍՀՄ-ի համար), ЭР25 (Բուլղարիայի համար), ЭР31 (Բուլղարիայի ու Հարավսլավիայի/Սերբիայի համար):Բացի այդ, 1973 և 1988 թվականներին արտադրել է խորհրդային միակ ճեպընթաց էլեկտրագնացքի՝ ЭР200-ի երկու շարժակազմ։ Վերջին տարիներին արտադրում էր ER2T, ER2TM и ER9TM էլեկտրագնացքներ, DR1B մակնիշի դիզելային գնացքներ, RVR-2002 մակնիշի քաղաքային տրամվայներ, վերանորոգում էր երկաթուղային տեխնիկան[2]։

1964-ից 1974 թվականներին գործարանը թողարկել է նաև «Սարմա», «Վիզմա» ու «Լիգա» սեռնարաններ (տարեկան մոտավորապես 60.000 հատ), լայն սպառման այլ ապրանքատեսակներ՝ մանկական կահույք, սահնակներ, արդուկելիս օգտագործվող տախտակներ և այլն։

Խորհրդային Միության փլուզումից հետո գործարանն անկում է ապրել՝ աստիճանաբար կորցնելով իր արտադրանքի իրացման հիմնական շուկան։ Ռուսաստանի համար վերջին էլեկտրագնացքն արտադրվել է 1993[3], Ուկրաինայի համար՝ 2001[4]), Վրաստանի համար՝ 2003 թվականին[5]։ 2017 թվականից RVR-ի անվճարունակության, սնանկացման գործընթաց է սկսվել[6]։ Այդուհանդերձ, գործարանի ներկայիս ղեկավարությունն ու ինժեներատեխնիկական անձնակազմը ջանքեր են գործադրում արտադրանքը բարելավելու, կատարելագործելու, նոր, լայն պահանջարկ վայելող արտադրատեսակներ թողարկելու միջոցով դրական տեղաշարժ ապահովելու համար[7][8]։

Ուշագրավ փաստեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1960 թվականին գործարանում նախադիպլոմային պրակտիկա է անցել ապագա գյուտարար Վլադիմիր Վեկլիչը[9][10][11][12]։ Դիպլոմայինի պաշտպանությունից հետո նրան աշխատանքի են նշանակել Կիևում, որտեղ 1966 թվականի հունիսի 12-ին[13] շահագործման է հանձնել աշխարհում առաջին տրոլեյբուսային գնացքը[14]։ Անվանի գյուտարարը միշտ շեշտել է, որ իր աշխատանքում հսկայական դեր է խաղացել RVR-ում ձեռք բերած փորձը[15]։ 1973 թվականին նրա գյուտը վերադարձել է Ռիգա, որը Վլադիմիր Վեկլիչի տրոլեյբուսային գնացքների օգտագործման քանակով երրորդ տեղն է գրավել ԽՍՀՄ-ում (1984 թվականին՝ 87 միավոր տրոլեյբուսային գնացք)[16]։

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Severstallat(չաշխատող հղում)
  2. Продукция Рижского вагоностроительного завода(չաշխատող հղում)
  3. ЭР2 7240
  4. ЭР2 7250
  5. ЭР2 7251
  6. «Ar tiesas lēmumu sākts Rīgas vagonbūves rūpnīcas maksātnespējas process» (латиською мовою).{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  7. «Diesel trains». RVR. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2007 թ․ հուլիսի 12-ին.
  8. «Electric trains». RVR. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 22-ին. Վերցված է 2007 թ․ հուլիսի 12-ին.
  9. Фонова М. "Ракета" Веклича // газета "Вечірній Київ", 2 листопада 1970. — С. 2.
  10. Брамський К.А. Перший у світі тролейбусний поїзд // Міське господарство України. — 2013. — № 4. — С. 30-31. — ISSN 0130-1284
  11. Енциклопедія сучасної України: в 25 т. / Під ред. І. М. Дзюба та ін. — Київ : 2005. — Т. 4. — С. 187 — ISBN 966-02-3354
  12. Крат В. І. Володимир Пилипович Веклич // Коммунальное хозяйство городов. Київ: Техніка — 1998. — № 17. — С. 3-9. — ISSN 0869-1231
  13. «Стаття «Який київський винахід зумовив розвиток міського транспорту на декілька десятиліть» (ռուս.). На сайті «www.autoconsulting.com.ua»». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 11-ին.
  14. Брамський К. А.Тролейбусний потяг Володимира Веклича // газета «Всеукраїнська технічна газета», 11 грудня 2003 р.
  15. Вперше у світі (Збірник спогадів про Володимира Пилиповичя Веклича) /під. ред. Брамського К.А. Київ:2013 — 28 c. 12 іл.
  16. Веклич В. П. Докторська дисертація: Підвищення ефективності експлуатації безрейкового електричного транспорту застосуванням засобів діагностування і управління за системою багатьох одиниць - Київ: Науково-дослідний та конструкторсько-технологічний інститут міського господарства, 1990 С. 407

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռիգայի վագոնաշինական գործարան» հոդվածին։