Ռազմական քողարկաներկման նախշերի ցանկ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ռազմական քողարկաներկման նախշերի ցանկը ներառում է տարբեր երկրների և ստորաբաժանումների, ինչպես նաև ռազմական կազմակերպությունների ռազմական համազգեստների համար օգտագործվող նախշերը։ Ցուցադրված են միայն տեքստիլ նախշերը։

Ցանկը ներառում է հնացած և ընթացիկ մոդելները։ Դրանք կարող են օգտագործվել զինված, ռազմականացված, ոստիկանության, հրշեջ, որոնողափրկարարական, անվտանգության, հակաապստամբական/հակաահաբեկչական և ուժային այլ ուժերի ու արտակարգ ծառայությունների կողմից։ Ցանկը չի ներառում միայն քաղաքացիական նպատակներով (որսորդություն, ձկնորսություն) քողարկաներկումները։

Նախշեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անվանում Տարբերակ Նախշ Նկար Ստեղծում Օգտագործում Մեկնաբանություններ
African Union
безрамки
безрамки
Լիբիա
Airman Battle Uniform (ABU)
безрамки
безрамки
2008 ԱՄՆ ռազմաօդային ուժեր և դրանց օժանդակ քաղաքացիական օդային պահակախմբեր[1][2][3], Դոմինիկյան Հանրապետության ռազմաօդային ուժեր, Եգիպտոսի ռազմաօդային ուժեր
AOR-1 (NWU Type II)
безрамки
безрамки
2008 ԱՄՆ ռազմածովային ուժեր, միայն որոշ մասնագիտացված ստորաբաժանումներ[4][5]
AOR-2 (NWU Type III)
безрамки
безрамки
2008 ԱՄՆ ռազմածովային ուժեր, միայն 2016 թվականը մասնագիտացված ստորաբաժանումները, 2016 թվականից հետո ամբողջ նավատորմը[6]
Australian Multicam Camouflage Uniform (AMCU)
2014 Ավստրալիա[7]
A-TACS[8] AT-X Պերուի ծովային հետևակ[9], Հայիթիի ազգային ոստիկանություն[10] Ի հայտ է եկել ԱՄՆ-ի «Կարիճ» թեմայով մշակման ընթացքում։ Չլիցենզավորված օրինակը «Ատակա» անվան տակ օգտագործվում է Ռուսաստանի Դաշնության կողմից[11][12]։
AU
безрамки
безрамки
AU-X
FG
безрамки
безрамки
FG-X
Ghost
iX
LE
LE-X
Brushstroke (Denison camo) Ստեղծվել է Բրիտանիայում և օգտագործվել տարբեր երկրների սպառազինության մեջ մինչև 1960 թվականը։ Պատկերում է մեծ վրձնով տարուղղված քսումներ հիմնականում կանաչաշագանակագույն գույնով։ Այն օգտագործվել է հիմնականում արևադարձային և ասիական երկրներում։ Հիմք է հանդիսացել մողես, վագր, քաջամարտիկ «խառնուրդային» քողարկաներկման համար։
Camouflage Centrale Europe (ССЕ)
альт=
альт=
1991 Ֆրանսիա,Ավստրիա[13]
Canadian Disruptive Pattern (CADPAT)
альт=
альт=
2002 Կանադա[14]
DDR-Russisches Tarnmuster 1940-ական թվականներ ԳԴՀ[15] ԳԴՀ բանակի առաջին քողարկաներկումը «ռուսական ոճով»։ Օգտագործվել է մոտավորապես 1940-ական թվականներից մինչև 1958 թվականը։
Desert Camouflage Pattern (DCP)
альт=
альт=
1980-ական թվականներ ԱՄՆ (չի օգտագործվում)[16]։ Գույների և նախշերի տարբեր տարատեսակներով օգտագործվում է բազմաթիվ բանակների կողմից, ներառյալ Արգենտինայի, Դոմինիկյան Հանրապետության, Սալվադորի, Քուվեյթի, Նիգերի, Պարագվայի, Պերուի, Չինաստանի, Եգիպտոսի, Էրիթրեայի, Իրանի, Իրաքի, Հորդանանի, Ղազախստանի, Լիբիայի, Պակիստանի, Ֆիլիպինների, Ռուանդայի, Սաուդյան Արաբիայի, Սոմալիի, Հարավային Կորեայի, Իսպանիայի, Արաբական Միացյալ Էմիրությունների, Եմենի կողմից[17]։ Վեցագույն
Desert Camouflage Uniform (DCU)
безрамки
безрамки
1991 ԱՄՆ[18] Եռագույն
Disruptive Pattern Camouflage Uniform (DPCU) / Auscam / Jelly bean camo
альт=
альт=
1986–2017 Ավստրալիայի պաշտպանության ուժեր
Engineer Research & Development Laboratories (ERDL) / M1948 / Leaf pattern
альт=
альт=
1967 Սինգապուրի զինված ուժեր[19]։ Օգտագործվել է թուրքական բանակի կողմից 1980-1990-ական թվականների սահմանագծին և ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուսի կողմից 1980-ական թվականների սկզբից։
HyperStealth Spec4ce Desert Dune
Forest
альт=
альт=
2009 Աֆղանական ազգային բանակ (2010 թվականից)[20]
Metro
Tropical
Woodland
Urban
Jigsaw
альт=
альт=
1956 Բելգիա[21]
Kryptec Highlander Որոշ Ռազմական մասնավոր ընկերություններ
Mandrake
Nomad
Yeti
Urban
Typhon
Inferno
Leibermuster
альт=
альт=
1945 Գերմանիա[22]
Lizard
альт=
альт=
1947 Ֆրանսիա[23]
Ունի բազմաթիվ տարբերակներ հորիզոնական շերտերով (Չադ, Գաբոն, Ռուանդա, Սուդան, Կուբա, Կոնգո, Հունաստան) և ուղղահայաց շերտերով (Պորտուգալիա 1963, Եգիպտոս, Հունաստան, Հնդկաստան, Լիբանանի պաղեստինցիներ և Սիրիա)։ Tigerstripe քողարկաներկումը Lizard-ի տարբերակ է։
M05
альт=
альт=
2007 c. Ֆինլանդիա[24]
Multicam (MC) (բազային)
альт=
альт=
безрамки
безрамки
2002 ԱՄՆ բանակ[25], Անգոլա[26], Բրազիլիա[27], Ավստրալիա[28][29], Ավստրիա[30], Դանիա[31][32], Չեռնոգորիա[33], Նոր Զելանդիա[34], Պանամա[35], Հարավային Կորեա[36], Թաիլանդ[37], Բոլիվիա, Թունիս[38], Թուրքիայի ռազմածովային ուժեր[39], Ադրբեջանի հատուկ ստորաբաժանումներ, Կանադայի հատուկ գործողությունների հրամանատարություն, Վրաստանի բանակ[40] և Հայիթիի ազգային ոստիկանություն[41]։ Հայտնի է նաև որպես «Scorpion»։ Պատեռնը մշակվել է Crye Precision ընկերության կողմից, բոլոր իրավունքները պատկանում են նրան։
Tropic 2013
Arid 2013
Alpine 2013
Black 2013
NWU Type I
альт=
альт=
2008–2019 ԱՄՆ ռազմածովային ուժեր[42], Նյու Յորք նահանգի ծովային աշխարհազոր[43] և ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի կադետական դպրոց[44]։
Operational Camouflage Pattern (OCP)
граница
граница
2015 ԱՄՆ, փոխարինել է Universal Camouflage Pattern-ին[45]։ MultiCam-ի ընդլայնված, մի փոքր բարելավված տարբերակը։ Հայտնի է նաև որպես "Scorpion W2"։
Soldier 2000
альт=
альт=
1994 Հարավային Աֆրիկա[46]
Tactical Assault Camouflage (TACAM) 2004 ԱՄՆ-ի հակաահաբեկչական ազգային կենտրոն[47][48]
TAZ 90
альт=
альт=
1990-ական թվականներ Շվեյցարիա[49]
Type 99
альт=
альт=
1999 Չինաստան[50]
Tigerstripe Jungle
безрамки
безрамки
1969 Հարավային Վիետնամ, ԱՄՆ-ի հատուկ ստորաբաժանումները Վիետնամում։ Հիմնված է Lizard նկարի վրա։ Ունի բազմաթիվ տարբերակներ։ Նաև օգտագործվել է Ավստրալիայի և Նոր Զելանդիայի կողմից Վիետնամում[51][52]։
Desert
безрамки
безрамки
Սինգապուր
US4CES Woodland
безрамки
безрамки
2015 Մեքսիկայի ծովային հետևակ[53], ԱՄՆ
Transitional
безрамки
безрамки
Arid
безрамки
безрамки
OCIE/PPE
безрамки
безрамки
Woodland U.S. (M81) General (Temperate)
альт=
альт=
1981 Հիմնված է ERDL-ի վրա[54]։ Օգտագործվում է ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի SEAL, SWCC, MARSOC հատուկ ստորաբաժանումներում[55], Լյուքսեմբուրգում[56], Ադրբեջանի բանակում, Նիդերլանդների ծովային հետևակի կորպուսում[57] և Նիգերիայի ռազմածովային ուժերում[58][59]։ 2000-ական թվականներին օգտագործվել է Աֆղանստանի և մեքսիկական ծովային հետևակի բանակում[60]։ Օգտագործվում է նաև Մոլդովայի հատուկ ստորաբաժանումներում[61][62], Մալայզիայի ռազմածովային ուժերում[63], Մալավիի բանակում և Թուրքիայում մինչև 2000-ական թվականների կեսերը գունային 3 տարբերակով[39]։
Lowland
Highland
Transitional (Delta)
Marine Pattern (MARPAT) Desert
альт=
альт=
2002 ԱՄՆ ծովային հետևակի կորպուս (ցույց է տրված անապատային տարբերակը)[64][65], ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի նավաստիներ, որոնք կցված են ծովային հետևակի ստորաբաժանումներին, և КМП կադետներ։ Միջին տարբերակը 2000-ական թվականների վերջին օգտագործվել է վրացական բանակում, բայց այդ ժամանակից ի վեր փոխարինվել է MultiCam-ի տեղական տարբերակով[66]։
Winter
Woodland
Type 07 Arid
2007 Չինաստան[50]
Oceanic
альт=
альт=
2007
Universal
2007
Urban
2007
Universal Camouflage Pattern (UCP) / Army Combat Uniform Pattern (ACUPAT) / Digital Camouflage (digicam)
альт=
альт=
2005–2014/19 ԱՄՆ բանակ[67], ԱՄՆ ռազմածովային ուժերի նավաստիներ, որոնք կցված են բանակին[68], Տեխաս նահանգի գվարդիա[69], Չադի բանակ[70] և Ադրբեջանի զինված ուժեր։ Չափավոր օգտագործվում է նաև իրանական բանակում։
Tap Forest
безрамки
безрамки
Բենին[71] Հիմնված է ֆրանսիական Mle 47/56 TAP-ի վրա։
Bundeswehr Tropentarn (3-Farb-Tarndruck)
альт=
альт=
1993 Բունդեսվեր[72]. արևադարձային դաշտային ձև անապատային և կիսաչորային շրջանների համար (բանակ և ռազմաօդային ուժեր)
Erbsenmuster
альт=
альт=
1944 Գերմանիա[73]
Flächentarnmuster (Kartoffelmuster (potato), Blumentarn (flower))
альт=
альт=
1956–1967 ԳԴՀ ազգային ժողովրդական բանակ[74]
Flecktarn
альт=
альт=
1990 Գերմանիա[75] և առնվազն 16 տարբերակ 16 երկրներում։ Ալբանիա[76], Բելգիա[77], Չինաստան մինչև 2007 թվական[78], Դանիա (եռագույն տարբերակ)[31], Ֆրանսիա[79], Հնդկաստան[80], Ճապոնիա[81], Ղրղզստան[82], Լեհաստան[83], Ռուսաստան, Հունաստան, Ուկրաինա։
Urban Flecktarn
безрамки
безрамки
Լեհաստան
M84
альт=
альт=
1984 Դանիա՝ գունային 9 տարբերակով[32] Эстония[84]։ Ֆրանսիա[85][86], Լատվիա, Լիտվա, Ռուսաստան, Շվեդիա[87], Թուրքիա[88]։
Multitarn 2016 Բունդեսվեր[89]
Platanenmuster (ամառային)
альт=
альт=
1937 Գերմանիա[73]
(աշնանային)
безрамки
безрамки
FrogSkin/Spot (Duckhunter)
безрамки
безрамки
1942 ԱՄՆ, Թուրքիա Ռևերսային. մի կողմից 5-գույնանի ջունգլիների համար, մյուս կողմից եռագույն լողափի համար[90]։ Օգտագործվել է ԱՄՆ-ում (հիմնականում՝ USMC) Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ։ 1960-ական թվականներին մնացել է օգտագործման USMC-ի կողմից։ Մինչև 1980-ական թվականներն օգտագործվել է նաև Թուրքիայում տարբեր գույներով։
Desert Night Camouflage (DNC)
альт=
альт=
1976 Ավստրալիա, Մեծ Բրիտանիա, ԱՄՆ[91]
Disruptive Pattern Material (DPM) Woodland (95)
альт=
альт=
1995 Մեծ Բրիտանիա, ցուցադրված է DPM-95։ Փոխարինել է 1960 թվականի DPM-ի նման նախշով, որը սպառազինության մեջ ընդունվել է 1968 թվականին[92]։ Փոխարինվել է Multi-Terrain Pattern-ով։ Իսլանդիա[93], Ինդոնեզիա, Նիդերլանդներ, Նոր Զելանդիա, Ֆիլիպիններ, Ռուսաստան, Եմեն։ Ռուսաստանում թողարկվում է «Սմոգ» և «Տիկնիկ» անուններով[94]։
(քաղաքային)
Desert (DDPM) 4-գույնանի 1980-е
Desert (DDPM) երկգույն
безрамки
безрамки
1991
Tropic
Մ90
альт=
альт=
1989[95] Շվեդիա[96], Լատվիա[97]։
Multi-Terrain Pattern (MTP)
альт=
альт=
2010 Բրիտանական զինված ուժեր[98] Multicam-ի բրիտանական տարբերակ
Rain pattern
альт=
альт=
1960 Վարշավայի պայմանագրի կազմակերպության երկրներ՝ Լեհաստան ("deszczyk"), Չեխոսլովակիա ("jehličí"), Արևելյան Գերմանիա ("Strichtarn") և Բուլղարիա[99][100]

հետագա օգտագործումը՝ Ուզբեկստան, Ղազախստան

Rauchtarnmuster ՍՍ[15]
Rhodesian Brushstroke
альт=
альт=
1965-1980 Ռոդզեիա[101]
Splittermuster
альт=
альт=
1931 Գերմանիա 1941-1944 (Վերմախտ, ՍՍ)[102]
Telo mimetico
альт=
альт=
1929 Իտալիա Օգտագործվել է ապաստարանների, իսկ հետո՝ համազգեստի համար։ Սերիական ամենահին քողարկաներկման օրինակն է[103]։
Turkish pattern
альт=
альт=
2008 Թուրքիա[104]՝ 5 տարատեսակ[39], Ադրբեջան
wz. 68 Moro
альт=
альт=
1969-1989 Լեհաստան Գունային 6 տարբերակ[105][106][107]։
wz. 89 Puma
альт=
альт=
1989-1993 Լեհաստան[108]
wz. 93 Pantera
альт=
альт=
1993 Լեհաստան[109]
M/03 (N-Ørkenkamo)
2003 Նորվեգիա Ստեղծվել է Մ/98-ի հիման վրա՝ Աֆղանստանի գործողությունների համար։
Մ/75
1967-1980 Նորվեգիա Մշակումն սկսվել է մոտավորապես 1967 թվականին։ Վերջնական մոդելը հաստատվել է 1975 թվականին։ Մոտավորապես 1980 թվականին որոշում է ընդունվել այն արտադրել քողարկաներկման սխեմայով։
Մ/98
1998 Նորվեգիա Նորվեգիայի պաշտպանական ուժերի ներկաքողարկում անտառային վայրերի համար, 1998 թվականին փոխարինել է հնացած Մ/75-ին։ Մ/75-ի քողարկման գույնից հիմնականում տարբերվում է ավելի վառ գունաբծերով։ Տարբերվում է նաև բծերի ձևով, բայց վիզուալ առումով այն գործնականորեն աննկատ է։
Ամեոբա
безрамки
безрамки
1935 ԽՍՀՄ
Բութան / Կաղնի (բազային)
безрамки
безрамки
1984 ԽՍՀՄ
(ավազոտ) 1990 ԽՍՀՄ
Դյուցազն / Եղեգ (ամառ) Մշակվել է ՆԳՆ հատուկ նշանակության զորքերի համար[15]։
(ձմեռ)
ВСР-93 Флора / Вертикалка
безрамки
безрамки
1993 Россия
ՎՍՌ-98 Ֆլորա
безрамки
безрамки
безрамки
безрамки
1998 Ռուսաստան
Միասնական քողարկման գունավորում (ՄՔԳ) / Մուգ / Թվային ֆլորա / Տիեզերք / Ռուսական թվանշան / Ռուսպատ / Ռուսական փիքսել / ЗДУ
безрамки
безрамки
безрамки
безрамки
Ռուսաստան
Դոդոշ Դաշտային Ուկրաինայի անվտանգության ծառայություն[110]
Տափաստանային
КЗМ-П / Արմավենի, տեսք 2 / Կեչի / Արևային նապաստակ / Սահմանապահ Ոսկե տերև 1957 ԽՍՀՄ/Ռուսաստան
Արծաթե տերև
альт=
альт=
Սաղարթավոր անտառ
безрамки
безрамки
1942 ԽՍՀՄ
Արմավենի Ամառ
безрамки
безрамки
1944 ԽՍՀՄ
Աշուն
безрамки
безрамки
1944 ԽՍՀՄ
Ձմեռ 1944 ԽՍՀՄ
Գարուն 1944 ԽՍՀՄ
Մանրանտառ 1990-ական թվականներ ՌԴ ՆԳՆ[111] Ստեղծվել է «Հատուկ նյութեր» գիտարտադրական միավորումում որպես ՎՍՌ-93-ի այլընտրանք ՆԳՆ հանդերձանքում ընդունելու համար։ Ստեղծելիս հաշվի է առնվել, որ ուղղահայաց շերտերը տեսողականորեն մեծացնում են մարդու հասակը, ինչն արդիական է ՆԳՆ համար, քանի որ այս ձևով աշխատողը լրացուցիչ հոգեբանական ազդեցություն է ունենում կալանավորված անձանց վրաт։
Ռաստրային մանրանտառ / Ռաստր / Փասիան ՌԴ ՆԳՆ[111] Ստեղծվել է «Հատուկ նյութեր» գիտարտադրական միավորումում որպես «Մանրանտառի» բարելավում։ Այն քողարկաներկումներ ստեղծելու պրակտիկայում առաջին «երկհաճախական» ներկաքողարկումն է։
Մոխրագույն եղեգ
безрамки
безрамки
Կիրառվում է անվտանգության կառույցների կողմից[15]։
Սպեկտր Ամառ 2010 Լուգանսկի Ժողովրդական Հանրապետություն, Դոնեցկի Ժողովրդական Հանրապետություն, Ռուսաստանի ուժային կառուցվածքներ Մշակվել է Ռուսաստանի միջին գոտիների համար։
ՀԿՌՇ Մշակվել է Ռուսաստանի անվտանգության դաշնային ծառայության ստորաբաժանումների համար, որոնք աշխատում են հյուսիսկովկասյան շրջաններում (ՀԿՌՇ – հյուսիսային Կովկասի ռազմական շրջան)
Աղջամուղջ Ռուսաստան (ոչ պաշտոնական)[111] Սկզբնապես ստեղծվել է որպես որսորդական քողարկաներկում՝ նախատեսված լինելով շատ նեղ պայմանների համար` մամուռներով աճեցված ժայռոտ մակերես, օրվա առավոտյան և երեկոյան ժամեր։
Սուրպատ Ռուսաստան (ոչ պաշտոնական)[111] Մշակվել է «Survival Corps» ռուսական ընկերության կողմից Հատուկ նշանակության ստորաբաժանումների աշխատակիցների պատվերով։ Ամերիկյան «պատեռն» սխեմայի ադապտացիան է ռուսական պայմաններում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «The ABU and its Poor Implementation in Civil Air Patrol». 2016 թ․ մայիսի 7.
  2. «AF Airman Battle Uniform (ABU) updates and Wear Instructions». capnhq.custhelp.com.(չաշխատող հղում)
  3. «Archived copy» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2016 թ․ մայիսի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  4. Directorate, Navy Production. «10 Things You Need To Know:». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 14-ին.
  5. «Nwu Ii/Iii». Navfac.navy.mil. 2014 թ․ հոկտեմբերի 1. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ նոյեմբերի 26-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 31-ին.
  6. Affairs, This story was written by Chief of Naval Personnel, Public. «NWU Type III Transition Begins - 5 Things You Should Know». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
  7. «Australia - Soldier Systems Daily | Australian Multicam Camouflage Uniform Officially Launched». soldiersystems.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 14-ին.
  8. «A-TACS | United States | A-TACS Camo» (անգլերեն). A-TACS | United States | A-TACS Camo. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 4-ին.
  9. «PLAYAS DE HUACHO FUERON ESCENARIO DE GRAN DESEMBARCO ANFIBIO EN EL MARCO DE OPERACIÓN UNITAS 2017».
  10. «Wayback Machine». web-beta.archive.org.
  11. «Russia - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  12. «February 27 — Day of the Special Operations Force : Ministry of Defence of the Russian Federation». eng.mil.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 18-ին.
  13. «French CCE Camouflage T-shirt». Epic Militaria. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  14. CADPAT Արխիվացված 2013-01-15 archive.today on the Canadian Army website
  15. 15,0 15,1 15,2 15,3 «Камуфляжи мира: виды, расцветки, история создания». WearPro.Ru (ռուսերեն). 2017 թ․ օգոստոսի 27. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 28-ին.
  16. United States Army (2005). «Army Regulation 670-1: Wear and Appearance of Army Uniforms and Insignia» (PDF). United States Department of Defense. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2005 թ․ ապրիլի 28-ին. Վերցված է 2005 թ․ ապրիլի 28-ին. {{cite web}}: More than one of |author= and |last= specified (օգնություն)
  17. «Chocolate Chip Camouflage». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  18. «Desert BDU». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 14-ին.
  19. Singapore_ERDL(չաշխատող հղում)
  20. «Afghan National Army is transitioning to the HyperStealth Spec4ce Afghan Forest Pattern». hyperstealth.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 21-ին.
  21. «Belgian Camouflage Patterns». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  22. Richardson, Francis. (1945). "Camouflage Fabrics both Plain and Printed for Military Use by the German SS and German Army." Reprinted in: Borsarello, J.F. (Ed.). (1990?). SS & Wehrmacht Camouflage, ISO Publications; London.
  23. «Lizard». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 25-ին.
  24. Licence of M05/M04 Design at site of National Board of Patents and Registration of Finland Արխիվացված Հուլիս 20, 2011 Wayback Machine
  25. «US Army Camouflate Improvement Effort Update». 2013 թ․ հուլիսի 24. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հուլիսի 27-ին.
  26. «GRUPO MILÍCIA, 20 ANOS DE ACTIVIDADE | Operacional». operacional.pt. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  27. «Conheça o treinamento do Comando de Operações Táticas da Polícia Federal (COT) | Fotos». veja.abril.com.br. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  28. New combat uniform makes troops job easier Արխիվացված 2017-03-09 Wayback Machine, Australian Department of Defence, 19 November 2010.
  29. Land Warfare Conference - Minister for Defence Materiel Արխիվացված 2011-06-02 Wayback Machine, Australian Department of Defence, 19 November 2010.
  30. «50 JAHRE JAGDKOMMANDO | DOPPELADLER.COM». doppeladler.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  31. 31,0 31,1 «Danish M/84 "Pletsløring" camouflage pattern». Strike - Hold!. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ ապրիլի 1-ին.
  32. 32,0 32,1 «First Official Look at the New Danish Uniform». Krigeren (Danish). Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 27-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  33. «Montenegro Military in MultiCam - Soldier Systems Daily». soldiersystems.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  34. Cheng, Derek (2011 թ․ հուլիսի 2). «SAS war kit blows away military fans». The New Zealand Herald. Վերցված է 2011 թ․ հուլիսի 2-ին.
  35. «SERVICIO NACIONAL AERONAVAL». aeronaval.gob.pa. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  36. «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 19-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link) ROK Ministry of National Defense, Defense Media Agency flickr page, 2013,01,18
  37. «กองบัญชาการกองทัพไทย». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
  38. «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ փետրվարի 8-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  39. 39,0 39,1 39,2 «Turkey». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 13-ին.
  40. «File:A Georgian soldier with Scouts Platoon, Delta Company, Special Mountain Battalion conducts reconnaissance operations Feb. 14, 2014, during Georgian Mission Rehearsal Exercise (MRE) 14-02B at the Joint 140214-A-HJ139-001.jpg». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հոկտեմբերի 3-ին – via Wikipedia.
  41. «Photo Gallery: Haiti Jovenel Moise Inauguration». 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 6-ին.
  42. Affairs, This story was written by Chief of Naval Personnel Public. «Navy Working Uniform Details and Instructional Video Announced». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 10-ին.
  43. «New York Naval Militia trains on Hudson River». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  44. Joe P (2012 թ․ հուլիսի 30). «USNSCC Buffalo, NY Summer Trainings». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 27-ին – via YouTube.
  45. Tan, Michelle (2015 թ․ ապրիլի 3). «Army chief shares update on new camo rollout». Army Times.
  46. «South Africa - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  47. «HyperStealth Biotechnology Corp». Hyperstealth.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 8-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 20-ին.
  48. Crane, David (2005 թ․ մարտի 15). «Robo-Soldier Ready for Combat Deployment to Iraq for Urban Warfare/CI Ops». Defense Review. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  49. «Swiss Camouflage Patterns». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  50. 50,0 50,1 «Camouflage Patterns of the Chinese Armed Forces». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 26-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  51. McNab, Chris 20th Century Military Uniforms. — 2nd. — Kent, UK: Grange Books, 2002. — ISBN 1-84013-476-3
  52. Johnson, Richard Denis Tiger Patterns: A Guide to the Vietnam War's Tigerstripe Combat Fatigue Patterns and Uniforms. — Schiffer Pub Ltd, 1999. — ISBN 978-0-7643-0756-0
  53. «US4CES - Soldier Systems Daily». soldiersystems.net. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 29-ին.
  54. «Woodland Camouflage». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  55. «MARSOC adopts woodland Crye Precision uniform - Kit Up!». 2011 թ․ օգոստոսի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 23-ին.
  56. «Luxembourg». SFOR Informer Online. NATO. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  57. «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ փետրվարի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ փետրվարի 17-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  58. «Wayback Machine». web-beta.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 4-ին.CS1 maint: BOT: original-url status unknown (link)
  59. «Wayback Machine». web-beta.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 4-ին.
  60. «Defense.gov - Photos». www.defense.gov. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ մարտի 3-ին.
  61. «Wayback Machine». web-beta.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  62. 7thArmyTrainingCommand (2014 թ․ նոյեմբերի 13). «Moldovan special forces at Combined Resolve III». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 27-ին – via YouTube.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  63. «File:Navy PASKAL rifleman with HK XM8 Compact Carbine 9 inches on standby 57th NDP.JPG» – via Wikimedia Commons.
  64. Blechman, Hardy; Blechman, Hardy; Newman, Alex DPM: Disruptive Pattern Material. — Department of Publications, 2004. — ISBN 0-9543404-0-X
  65. Jontz, Sandra (2001 թ․ փետրվարի 24). «Marines' followed Canadians' example in use of digitally-designed 'cammies'». Stars and Stripes. Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ դեկտեմբերի 27-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունվարի 14-ին.
  66. «File:USMC-110217-M-8715L-002.jpg». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 6-ին – via Wikipedia.External link in |title= (help)
  67. «ACU Presentation». ArmyStudyGuide.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ մարտի 7-ին.
  68. «Archived copy». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 31-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ արխիվը պատճենվել է որպես վերնագիր (link)
  69. BurnsCreative (2011 թ․ մայիսի 17). «TeXas State Guard Basic Orientation Training». Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 10-ին – via YouTube.
  70. «The Chadian army unit in charge of the anti-poaching effort». National Geographic Society (blogs). 2013 թ․ փետրվարի 5.(չաշխատող հղում)
  71. «MARCK | Battledresses - TAP forest camo battledress» (անգլերեն). www.marck.fr. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 2-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 2-ին.
  72. «Uniformen der Bundeswehr» (գերմաներեն). Bundeswehr. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 22-ին.
  73. 73,0 73,1 Newark, Tim; Newark, Tim Camouflage. — Thames and Hudson, 2007. — С. 133—137. — ISBN 978-0-500-51347-7
  74. «East German Camouflage Patterns». Henrikc.dk. 2011 թ․ դեկտեմբերի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 22-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 20-ին.
  75. Newark, Tim (2007). Camouflage. Thames and Hudson, with Imperial War Museum. 978-0-500-51347-7. Page 157.
  76. «Albania». SFOR Informer Online. NATO. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 4-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  77. «Belgium - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 28-ին.
  78. «China - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  79. «France - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 5-ին.
  80. «India - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 3-ին.
  81. «Japan - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 29-ին.
  82. «Kyrgyzstan - Camopedia». camopedia.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 3-ին.
  83. «КАМУФЛЯЖ URBAN FLECKTARN». Camo-info. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  84. «Baltics and Danes live, task together». SFOR Informer Online. NATO. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մայիսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  85. «Recruitment Campaign 2014/2015». Facebook. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 18-ին.
  86. «13e Régiment de Dragons Parachutistes» (ֆրանսերեն). le.cos.free.fr/. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2016 թ․ փետրվարի 18-ին.
  87. «Swedish National Task Force (Nationella insatsstyrkan) during the hunt for cop killer Tony Olsson and other convicts after an escape at the Hall institution». military66.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  88. «Yenigün» (թուրքերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 16-ին.
  89. Rentzsch, Stefan (2016 թ․ փետրվարի 9). «In Any Weather, Any Time: New camouflage for the troops». bundeswehr.de (գերմաներեն). Erding, Bayern: Bundeswehr. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 27-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 2-ին.
  90. «Eastman: Frog Skin pattern». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հուլիսի 14-ին.
  91. «Desert Night Camouflage Trousers, Size: Small Long, NSN: 8415-01-102-6290». Military Steals and Surplus. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  92. «Trousers, Camouflage DPM Combat Dress 1968 pattern». Imperial War Museum. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
  93. «Iceland». SFOR Informer Online. NATO. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  94. «Смог (камуфляж)» (ռուսերեն). forma-odezhda.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 29-ին.
  95. «Sweden». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունիսի 2-ին.
  96. «Swedish M/90 and M/90K camouflage». Strike – Hold!. 2009 թ․ ապրիլի 11. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.
  97. «Latvia». SFOR Informer Online. NATO. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 27-ին.
  98. Copping, Jason (2009 թ․ դեկտեմբերի 20). «British Army to get new uniforms – turned down by the US and made in China». The Daily Telegraph. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 12-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 22-ին.
  99. Shuck, David (2015 թ․ հունվարի 27). «Understanding Camo: The 13 Patterns to Know». Heddels.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  100. «Rain patterns». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  101. Baumbach, Johannes Advances in Military Textiles and Personal Equipment / Sparks, Emma. — Cambridge: Woodhead Publishing, 2012. — С. 80—81. — ISBN 978-1845696993
  102. German Army Uniforms and Insignia 1933-1945, Brockhampton Press (2000), 978-1-86019-869-4
  103. «Italian Camouflage Patterns». Camopedia. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 28-ին. Վերցված է 2016 թ․ մարտի 26-ին.
  104. «Türk Ordusu'na yeni üniforma - GAZETE VATAN». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 14-ին.
  105. Henryk Wielecki, Dzieje polskiej rogatywki, Warszawa 1985, s. 107; cyt ..z tkaniny polowej popularnie nazywanej „mora”...
  106. Jacek Kijak, Hełmy Wojska Polskiego 1917–2000, Warszawa 2013, s. 86
  107. Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, red. Halina Zgółkowa, t. 22, Poznań 1999, s. 28
  108. «Mundur Polowy wz.89 "Puma"». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հունվարի 2-ին.
  109. Hubert Królikowski Barwa // Specjalna Formacja Wojskowa GROM im. Ciechociemnych Spadochroniarzy Armii Krajowej. — 2001. — С. 133. — ISBN 83-915131-0-6
  110. «Сравнительные тесты камуфляжа "Жаба полевая" с наиболее популярными на сегодня камуфляжами от группы украинских военных экспертов» (ուկրաիներեն). www.jabacamo.com. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 28-ին.
  111. 111,0 111,1 111,2 111,3 «Современные камуфляжи: разновидности и перспективы» (ռուսերեն). forma-odezhda.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ հուլիսի 31-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 28-ին.