Ռադիոկապ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ռադիոկապ, ռադիոալիքներով իրականացվող կապն է։

Աշխատանքի սկզբունք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հաղորդագրությունների հաղորդման կետում տեղադրվում է ռադիոհաղորդիչ սարքավորումը, որն ունի ռադիոհաղորդիչ և հաղորդիչ անտենա, իսկ հաղորդագրությունների ընդունման կետում՝ ռադիոընդունիչ սարքավորումը, որն ունի ընդունիչ անտենա և ռադիոընդունիչ։ Հաղորդիչում գեներացվող կրող հաճախականությամբ ներդաշնակ տատանումները մոդուլվում են հաղորդվող հաղորդագրությանը համապատասխան։ Մոդուլված ռադիոհաճախային տատանումները ռադիոազդանշաններ են, որոնք հաղորդիչից մտնում են հաղորդիչ անտենա։ Անտենայի միջոցով շրջակա տարածության մեջ գրգռվում են մոդուլված էլեկտրամագնիսական ալիքներ։ Ռադիոլիքները, տարածվելով, հասնում են ընդունիչ անտենային և նրանում գրգռում էլեկտրական տատանումներ, որոնք այնուհետև մտնում են ռադիոընդունիչ։ Ընդունված ռադիոազդանշանը շատ թույլ է, քանի որ ընդունիչ անտենային է հասնում ճառագայթված էներգիայի աննշան մասը։ Այդ պատճառով ռադիոազդանշանը ռադիոընդունիչում մտնում է էլեկտրոնային ուժեղացուցիչ, ենթարկվում դեմոդուլման կամ դետեկտման։ Ստացված ազդանշանը(սովորաբար ուժեղացված) վերարտադրող սարքավորման օգնությամբ փոխակերպում է հաղորդագրության, որը լիովին համապատասխանում է սկզբնական հաղորդագրությանը։

Ընդունման կետում ռադիճառագայթումների կողմնակի աղբյուրներից կարող են վերադրվել էլեկտրամագնիսական ալիքներ, որոնք խանգարում են հաղորդագրության ճիշտ վերարտադրմանը և այդ պատճառով էլ կոչվում են ռադիոընդունման խանգարումներ։

Հաճախային միջակայքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռադիոկապի համար օգտագործվում է ռադիոալիքների չափազանց լայն միջակայք՝ կիլոմետրականից մինչև սանտիմետրական ալիքներ։ Շնորհիվ այն բանի, որ դեցիմետրական և սանտիմետրական ալիքների հաճախային միջակայքը (30 Մհց-30 Գհց) մոտ 1000 անգամ գերազանցում է 30 Մհց-ից ցածր հաճախությունների միջակայքերին, հնարավոր է դառնում իրականացնել բազմուղի ռադիոկապ։ Կիրառելով դեցիմետրական և սանտիմետրական ալիքների տարածության մեջ ուղղագիծ տարածվելու հատկությունը՝բազմակի վերահաղորդման միջոցով մեծ հեռավորությունների վրա իրականացվում է ռադիոռելեային կապ։ Ռադիոյի համար Երկրի արհեստական արբանյակների օգտագործումը հիմք դրեց տիեզերական կապի ստեղծմանը։ Մետրական միջակայքի մեծ հզորություն և հաճախականության նեղ շերտ ունեցող ալիքների՝ իոնոլորտի ցրման երևույթի հիման վրա ստեղծվեց իոնոլորտային ռադիոկապ, իսկ մթնոլորտի վերին շերտերում այրվող ասուպների իոնացված հետքերից ռադիոալիքների անդրադարձման երևույթի հիման վրա՝ ասուպային ռադիոկապ։