Jump to content

Ջո Վեյդեր

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջո Վեյդեր
Անձնական տեղեկություն
Սեռ՝արական
Բնօրինակ անունանգլ.՝ Joe Weider
Մականուն(ներ)The Master Blaster
Մասնագիտացումֆունկցիոներ, խմբագիր և գործարար
Երկիր Կանադա և  ԱՄՆ
Ծննդյան ամսաթիվնոյեմբերի 29, 1919(1919-11-29)
ԾննդավայրՄոնրեալ, Քվեբեկ, Կանադա
Մահվան ամսաթիվմարտի 23, 2013(2013-03-23)[1] (93 տարեկան)
Մահվան վայրԼոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ
Հասակ՝1,78 մետր

Ջոզեֆ Էդվին «Ջո» Վեյդեր (անգլ.՝ Josef Edwin «Joe» Weider, նոյեմբերի 29, 1919(1919-11-29), Մոնրեալ, Քվեբեկ, Կանադա - մարտի 23, 2013(2013-03-23)[1], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ)[2], կանադացի բոդիբիլդեր և ձեռնարկատեր, ով իր եղբոր՝ Բեն Ուեյդերի հետ համատեղ հիմնադրել է Միջազգային Բոդիբիլդինգի Ֆեդերացիան (անգլ.՝ International Federation of BodyBuilders, IFBB): Նա նաև ստեղծել է Միստր Օլիմպիա, Միսիս Օլիմպիա և Մաստեր Օլիմպիա բոդիբիլդինգի մրցույթները։ Նա նաև ֆիթնես սարքավորումների և սննդային հավելումների արտադրող էր։ 2014 թվականին ընդգրկվել է Միջազգային Սպորտի Փառքի սրահում։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջո Վեյդերը ծնվել է 1919 թվականի նոյեմբերի 29-ին հրեական ընտանիքում[3], որը Կանադա էր տեղափոխվել Լեհաստանի Լյուբլին նահանգի Կուրուվից[4]։ Ջոն բավականին վաղ է սկսել մարզվել։ Նա կառուցել է իր առաջին ծանրաձողը մեքենայի անիվներից և շոգեքարշի առանցքից[4]։

Տասնյոթ տարեկանում Ջոնը հրատարակեց «Your Physique» ամսագրի առաջին համարը, որտեղ նա նկարագրեց իր մարզման մեթոդները և մկանային զանգվածի ճիշտ ավելացում: Ավելի ուշ ամսագիրը վերանվանվեց «Muscle Builder», իսկ հետագայում «Muscle & Fitness»:

Մարզչական կարիերա

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հետպատերազմյան տարիներին Ջոն իր եղբոր՝ Բեն Վեյդերի հետ միասին ակտիվորեն զբաղվել են բոդիբիլդինգի պրոպոգանդայով[4]։

Վեյդեր եղբայրները հիմնադրել են Բոդիբիլդերների միջազգային ֆեդերացիան 1946 թվականին Մոնրեալում[5]։ 1956 թվականին նա հանդիպեց մոդել և փին-ապ աստղ Բեթի Բրոսմերին, ով հետագայում դարձավ նրա կինը (1961 թվականից) և բիզնես գործընկերը։

1965 թվականին Ջո Վեյդերը կազմակերպեց Միստր Օլիմպիա մրցույթը[6]։ Մրցույթը ստեղծվել է, որպեսզի օգնի Միստր Տիեզերքի (անգլ.՝ «Mr. Universe») մրցույթի հաղթողներին շարունակել մարզումները և գումար վաստակել։ Այնուհետև Ջոն մարզեց այնպիսի հայտնի բոդիբիլդերների, ինչպիսիք են Առնոլդ Շվարցենեգերը, Ֆրանկո Կոլումբուն, Ֆրենկ Զեյնը, Լուի Ֆերինյոն, Լարի Սքոթը և Լի Հեյնին[4][7]:

Այն բանից հետո, երբ բոդիբիլդինգը հայտնի դարձավ կանանց շրջանում, Ջոնը կազմակերպեց Միսիս Օլիմպիա (անգլ.՝ «Ms. Olympia» մրցույթը: Առաջին մրցումները անցկացվել են 1980 թվականին[4]։

Ջոնը նաև հիմնադրել է «Weider Publications»-ը 1981 թվականին, որը հրապարակել է ֆիթնես ամսագրեր, ինչպիսիք են «Shape», «Flex», «Muscle & Fitness», «Muscle Power», «Mr America», «Men's Fitness», «Living Fit», «Prime Health and Fitness», «Fit Pregnancy», «Cooks» և «Senior Golfist»: Ջոյի խոսքերով, 2003 թվականին «Flex» ամսագրի տպաքանակը կազմում էր 200,000, իսկ «Muscle & Fitness»-ի՝ 500,000 տպաքանակով[8]: 2003 թվականին «Weider Publications»-ը վաճառվեց American Media-ին[9][10]:

Բացի այդ, Ջո Վեյդերը գրել է իր մեթոդների մասին գրքերի շարք, որը կոչվում է «Բոդիբիլդինգի Վեյդեր համակարգը» (անգլ.՝ «The Weider System of Bodybuilding»)[7]:

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեյդերն ամուսնացել է Հեդվիգես «Վիկի» Ուզարի հետ, ում հետ ունեցել է մեկ երեխա, նախքան 1960 թվականին ամուսնալուծվելը[11]։ 1961 թվականին Վեյդերն ամուսնացավ Բեթի Բրոսմերի հետ, որն այն ժամանակ ԱՄՆ-ի ամենաբարձր վարձատրվող փին-ապ աղջիկն էր[12]:

Ջո Վայդերի ցուցանակ Վենիս Բիչում, Լոս Անջելես

Վեյդերը մահացել է սրտային անբավարարությունից 2013 թվականի մարտի 23-ին Լոս Անջելեսի Սեդարս-Սինայ բժշկական կենտրոնում, 93 տարեկան հասակում[13][14][15]:

Մրցանակներ և պարգևներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2006 թվականի Աշխատանքի տոնի առթիվ Կալիֆորնիայի նահանգապետ, յոթակի «Միստր Օլիմպիա» հաղթող և Վեյդերի աշակերտ Առնոլդ Շվարցենեգերը նրան հանձնել են Լոս Անջելեսի Վենետիկ շրջանից «Muscle Beach» Փառքի սրահի մրցանակը։ Շվարցենեգերը պարգևատրել է Վեյդերին՝ ոգեշնչելով նրան շարունակել զարգացնել բոդիբիլդինգը և այցելել ԱՄՆ[16][17]։ Նույն թվականին Ջո և Բեն Վեյդերները նաև ստացել են կյանքի նվաճումների մրցանակ «Իսրայելի երիտասարդ տղամարդկանց ասոցիացիայից»[18]։

Մատենագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #1032915722 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  2. McFadden, Robert D. (2013 թ․ մարտի 23). «Joe Weider, Founder of a Bodybuilding Empire, Dies at 93». The New York Times. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 23-ին.
  3. «Joe Weider | Joe Weider». Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ ապրիլի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 24-ին.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Биография Джо Уайдера на сайте Ambal.ru Արխիվացված 2015-02-08 Wayback Machine(ռուս.)
  5. Официальный сайт Международной Федерации Бодибилдеров Արխիվացված 2013-10-18 Wayback Machine(անգլ.)
  6. История конкурса «Мистер Олимпия» Արխիվացված 2013-10-19 Wayback Machine(անգլ.)
  7. 7,0 7,1 Джо Уайдер и его книга «Система строительства тела» Արխիվացված 2011-07-01 Wayback Machine(ռուս.)
  8. Фредерик Хатфилд (2003). «Интервью Джо Уайдера для bodybuilding.com». bodybuilding.com. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ մարտի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
  9. «About Us — Overview | American Media Inc». www.americanmediainc.com. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 17-ին.
  10. «Evercore Partners and Thomas H. Lee Partners Announce $1.5 Billion Recapitalization of American Media, Inc» (անգլերեն). www.businesswire.com. 2003 թ․ փետրվարի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ ապրիլի 17-ին.
  11. McFadden, Robert D. (2013 թ․ մարտի 23). «Joe Weider, Founder of a Bodybuilding Empire, Dies at 93». The New York Times. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 23-ին.
  12. Mike Steere Brothers of Iron, p. 120, Sports Publishing LLC, 2006 978-1-59670-124-3
  13. «Joe Weider Legendary Bodybuilding and Fitness Icon Dies at 93». MarketWatch. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 24-ին.
  14. Trounson, Rebecca (2013 թ․ մարտի 24). «Joe Weider dies at 93; bodybuilding pioneer and publisher...». LA Times. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 24-ին.
  15. LOS ANGELES: Joe Weider Legendary Bodybuilding and Fitness Icon Dies at 93 Արխիվացված 2013-03-26 Wayback Machine, heraldonline.com
  16. Finnegan, Michael; Robert Salladay (2006 թ․ սեպտեմբերի 5). «CALIFORNIA ELECTIONS; Angelides, Governor Work the Holiday; Schwarzenegger pays a nostalgic Labor Day visit to a bodybuilding event in Venice. His challenger seeks to shore up support among unions». Los Angeles Times. Los Angeles, Calif. էջ B.1.
  17. «Muscle Beach Venice Bodybuilding Hall of Fame». Californiabeachbodybuilding.com. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ սեպտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 24-ին.
  18. «Awards». Joe Weider. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 27-ին. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 24-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջո Վեյդեր» հոդվածին։