Ջուզեպպե Բարետի
Ջուզեպպե Բարետի իտալերեն՝ Giuseppe Baretti | |
---|---|
![]() | |
Ծնվել է | ապրիլի 24, 1719[1][2][3][…] |
Ծննդավայր | Թուրին, Սավոյայի դքսություն |
Մահացել է | մայիսի 5, 1789[1][2][4][…] (70 տարեկան) |
Մահվան վայր | Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն |
Մասնագիտություն | բառարանագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, գրական քննադատ և գրող |
Անդամություն | Accademia dei Granelleschi? և Accademia dei Trasformati? |
![]() |
Ջուզեպպե Մարկո Անտոնիո Բարետի (իտալերեն՝ Giuseppe Marco Antonio Baretti, ապրիլի 24, 1719[1][2][3][…], Թուրին, Սավոյայի դքսություն - մայիսի 5, 1789[1][2][4][…], Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն), իտալացի բանաստեղծ, հրապարակախոս և գրական քննադատ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ջուզեպպե Բարետին ծնվել է 1719 թվականի ապրիլի 24-ին Իտալիայի Թուրին քաղաքում[5]։

Ինքնակամ հայրական օջախը լքելուց հետո 16-ամյա պատանին ընդունվել է Գվաստալայում գտնվող առևտրի տուն որպես գրագիր[6]։
1740 թվականին տեղափոխվել է Վենետիկ, որտեղ ծանոթացել է Գոցիի և այլ գրողների հետ[6]։
1745-1751 թվականների ընթացքում Ջուզեպպե Բարետին ապրել է Թուրինում և Վենետիկում, այնուհետև մեկնել է Լոնդոն, որտեղ իտալերենի դասեր է դասավանդել[6]։
Մեծ Բրիտանիայի մայրաքաղաքում 9 տարի ապրելուց հետո Բարետին վերադարձել է Իտալիա և 1762 թվականին Միլանում լույս է ընծայել «Lettere famigliari» գիրքը, որը հանգեցրել է հեղինակի հետապնդմանը, որի պատճառով նա ստիպված է եղել հեռանալ Վենետիկ[6]։
Մեկ տարի անց Վենետիկում նա հրատարակել է իր ստեղծագործության երկրորդ հատորը և հիմնադրել է «Frusta letteraria» քննադատական-գրական ամսագիրը, որը լույս է տեսել 1763-1765 թվականների ընթացքում և այդ ժամանակվանից ի վեր բազմաթիվ նոր հրատարակություններ[6]։
Հետագայում Բարետին կրկին բնակություն է հաստատել Լոնդոնում, որտեղ նրան նշանակել են Լոնդոնի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի քարտուղար[6]։
Ջուզեպպե Բարետին վախճանվել է 1789 թվականի մայիսի 5-ին[6]։
Նրա «Opere italiane»-ի ամբողջական հավաքածուն լույս է տեսել Միլանում[6]։
Ինչպես նկատել են պատմաբանները, առասպելն այն մասին, որ Գալիլեո Գալիլեյը ասել է «Այնուամենայնիվ այն պտտվում է» արտահայտությունը ստեղծվել և շրջանառության մեջ է դրվել 1757 թվականին հենց Ջուզեպպե Բարետիի կողմից (այսինքն Գալիլեյի հրաժարումից ավելի քան հարյուր տարի անց)[7][8] և լայնորեն հայտնի է դարձել 1761 թվականին Բարետիի գիրքը ֆրանսերեն թարգմանելուց հետո։
Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 Czech National Authority Database
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
- ↑ s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Baretti, Giuseppe Marc' Antonio
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 6,6 6,7 «Баретти»։ Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ)։ Սանկտ Պետերբուրգ։ 1890–1907
- ↑ Мессори В. Черные страницы истории Церкви, глава IV. — Караганда, 1999.
- ↑ A. Rupert Hall. Galileo nel XVIII secolo. Rivista di filosofia, 15 (Turin, 1979), pp. 375—378, 383.
|
- Ապրիլի 24 ծնունդներ
- 1719 ծնունդներ
- Թուրին քաղաքում ծնվածներ
- Մայիսի 5 մահեր
- 1789 մահեր
- Լոնդոն քաղաքում մահացածներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Իտալացի թարգմանիչներ
- Իտալացի գրողներ
- Իտալացի լեզվաբաններ
- Իտալացի բանաստեղծներ
- 18-րդ դարի գիտնականներ
- Իտալացի դրամատուրգներ
- Ֆրանսալեզու գրողներ
- Գրողներ այբբենական կարգով
- 18-րդ դարի գրողներ
- 18-րդ դարի բրիտանացի գրողներ
- Իտալացի բառարանագիրներ