Ջուզեպպե Բարետի

Ջուզեպպե Բարետի; իտալ.՝ Giuseppe Baretti
Ծնվել է	ապրիլի 24, 1719[…]
Ծննդավայր	Թուրին, Սավոյայի դքսություն
Մահացել է	մայիսի 5, 1789[…] (70 տարեկան)
Մահվան վայր	Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն
Մասնագիտություն	բառարանագիր, բանաստեղծ, դրամատուրգ, թարգմանիչ, գրական քննադատ և գրող
Անդամություն	Accademia dei Granelleschi? և Accademia dei Trasformati?
	Giuseppe Baretti Վիքիպահեստում

Ջուզեպպե Մարկո Անտոնիո Բարետի (իտալ.՝ Giuseppe Marco Antonio Baretti, ապրիլի 24, 1719(1719-04-24)^[1]^[2]^[3]^[…], Թուրին, Սավոյայի դքսություն - մայիսի 5, 1789(1789-05-05)^[1]^[2]^[4]^[…], Լոնդոն, Մեծ Բրիտանիայի թագավորություն), իտալացի բանաստեղծ, հրապարակախոս և գրական քննադատ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ջուզեպպե Բարետին ծնվել է 1719 թվականի ապրիլի 24-ին Իտալիայի Թուրին քաղաքում^[5]։

Ինքնակամ հայրական օջախը լքելուց հետո 16-ամյա պատանին ընդունվել է Գվաստալայում գտնվող առևտրի տուն որպես գրագիր^[6]։

1740 թվականին տեղափոխվել է Վենետիկ, որտեղ ծանոթացել է Գոցիի և այլ գրողների հետ^[6]։

1745-1751 թվականների ընթացքում Ջուզեպպե Բարետին ապրել է Թուրինում և Վենետիկում, այնուհետև մեկնել է Լոնդոն, որտեղ իտալերենի դասեր է դասավանդել^[6]։

Մեծ Բրիտանիայի մայրաքաղաքում 9 տարի ապրելուց հետո Բարետին վերադարձել է Իտալիա և 1762 թվականին Միլանում լույս է ընծայել «Lettere famigliari» գիրքը, որը հանգեցրել է հեղինակի հետապնդմանը, որի պատճառով նա ստիպված է եղել հեռանալ Վենետիկ^[6]։

Մեկ տարի անց Վենետիկում նա հրատարակել է իր ստեղծագործության երկրորդ հատորը և հիմնադրել է «Frusta letteraria» քննադատական-գրական ամսագիրը, որը լույս է տեսել 1763-1765 թվականների ընթացքում և այդ ժամանակվանից ի վեր բազմաթիվ նոր հրատարակություններ^[6]։

Հետագայում Բարետին կրկին բնակություն է հաստատել Լոնդոնում, որտեղ նրան նշանակել են Լոնդոնի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի քարտուղար^[6]։

Ջուզեպպե Բարետին վախճանվել է 1789 թվականի մայիսի 5-ին^[6]։

Նրա «Opere italiane»-ի ամբողջական հավաքածուն լույս է տեսել Միլանում^[6]։

Ինչպես նկատել են պատմաբանները, առասպելն այն մասին, որ Գալիլեո Գալիլեյը ասել է «Այնուամենայնիվ այն պտտվում է» արտահայտությունը ստեղծվել և շրջանառության մեջ է դրվել 1757 թվականին հենց Ջուզեպպե Բարետիի կողմից (այսինքն Գալիլեյի հրաժարումից ավելի քան հարյուր տարի անց)^[7]^[8] և լայնորեն հայտնի է դարձել 1761 թվականին Բարետիի գիրքը ֆրանսերեն թարգմանելուց հետո։

Ծանոթագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Baretti, Giuseppe Marc' Antonio
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 ^6,6 ^6,7 «Баретти». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
↑ Мессори В. Черные страницы истории Церкви, глава IV. — Караганда, 1999.
↑ A. Rupert Hall. Galileo nel XVIII secolo. Rivista di filosofia, 15 (Turin, 1979), pp. 375—378, 383.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջուզեպպե Բարետի» հոդվածին։

[_1a1fadde4d3dd3df-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_367701bb02dcbac4-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_ef92bb11ec3ac25d-3] 3,0 ^3,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_b0689f0a9d62a2a2-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[5] s:en:1911 Encyclopædia Britannica/Baretti, Giuseppe Marc' Antonio

[ЭСБЕ-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 ^6,5 ^6,6 ^6,7 «Баретти». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[7] Мессори В. Черные страницы истории Церкви, глава IV. — Караганда, 1999.

[8] A. Rupert Hall. Galileo nel XVIII secolo. Rivista di filosofia, 15 (Turin, 1979), pp. 375—378, 383.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]