Ջոն Մյուր

Ջոն Մյուր անգլ.՝ John Muir
Ծնվել է	ապրիլի 21, 1838(1838-04-21)[…] Dunbar, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 24, 1914(1914-12-24)[…] (76 տարեկան) Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ բնական մահով
Գերեզման	Martinez
Բնակության վայր(եր)	Yosemite Valley?, Martinez? և Portage?
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ և  Միացյալ Թագավորություն
Դավանանք	քրիստոնեություն
Ուղղություն	environmentalism?
Մասնագիտություն	բուսաբան, երկրաբան, ճանապարհորդ հետազոտող, ճարտարագետ, գյուտարար, ակնարկագիր, գրող, ինքնակենսագիր, preservationist, լեռնագնաց, glaciologist, բնապահպանագետ, փիլիսոփա, բնագետ և կոնսերվացիոնիստ
Հաստատություն(ներ)	James Mason Hutchings?
Գործունեության ոլորտ	պահպանում, Բնության պահպանություն, երկրաբանություն և էկոլոգիա
Անդամակցություն	Գիտության զարգացման աջակցության ամերիկյան ասոցացիա, Sierra Club? և Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա
Ալմա մատեր	Վիսկոնսինի համալսարան Մեդիսոնում և University of Wisconsin System?
Տիրապետում է լեզուներին	անգլերեն
Պարգևներ	Կալիֆորնիայի փառքի սրահ
Ամուսին(ներ)	Louisa Wanda Strentzel?
Երեխա(ներ)	Wanda Muir Hanna? և Helen Muir Funk?
Մայր	Ann Gilrye?
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)	J.Muir
Ստորագրություն
John Muir Վիքիպահեստում

Ջոն Մյուր (անգլ.՝ John Muir, ապրիլի 21, 1838(1838-04-21)^[…], Dunbar, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - դեկտեմբերի 24, 1914(1914-12-24)^[…], Լոս Անջելես, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ), շոտլանդական ծագում ունեցող ամերիկացի բնագետ, գրող և վայրի բնության պաշտպան, ԱՄՆ-ում ազգային պարկերի և արգելոցային տարածքների ստեղծման նախաձեռնողներից մեկը։ Նրա նամակները, էսսեները և գրքերը պատմում են բնության (հատկապես Սիեռա-Նևադայի լեռնային համակարգի Կալիֆոռնիայում) ուսումնասիրման մասին։

Կենսագրություն

Ջոն Մյուրը ծնվել է 1838 թվականի ապրիլի 21-ին Դանբար քաղաքում (Շոտլանդիա)՝ Դենիել Մյուրի և Էնն Գիլրիի ընտանիքում։ Եղել է երրորդը ընտանիք ութ երեխաներից՝ Մարգարետ, Սառա, Դևիդ, Դենիել, Էնն և Մերի (երկվորյակներ) և արդեն ԱՄՆ-ում ծնված Ջոաննան։ 1849 թվականին Մյուրի ընտանիքը գաղթել է ԱՄՆ՝ սկզբում կանգ առնելով Portageո (Վիսկոնսին) քաղաքի մոտ գտնվող Fountain Lake Farm ֆերմայում։

Ջոն Մյուրի ստեղծագործությունները ոգեշնչել են ընթերցողներին, ներառյալ նախագահներին և կոնգրեսականներին և նպաստել շրջակա միջավայրի պաշտպանության գործողությունների հաջողությանը։ Նրա ակտիվ գործունեության շնորհիվ պահպանվել են Յոսեմիթիի հովիտը, սեկվոյա ազգային պարկը և վայրի բնության այլ անկյունները։ Ջոն Մյուրը Sierra Club-ի հիմնադիրն է (1892, ընտրվել է նրա նախագահ), որը դարձել է ԱՄՆ-ում ամենաազդեցիկ բնապահպանական կազմակերպություններից մեկը։

Մյուրի պատվին անվանվել են Ալյասկայում գտնվող սառցադաշտն ու ափը Կալիֆոռնիայում։ 2005 թվականին ԱՄՆ-ի 50 նահանգների քվոտերների շարքում տպագրվել է (520 400 000 օրինակ տպաքանակով) քսանհինգ ցենտանոց պղնձա-նիկելային մետաղադրամ՝ Հաֆ-Դոումի ժայռի և բնագետ Ջոն Մյուրի պատկերով դրա ֆոնի վրա (ինչպես նաև երկնքում սավառնում է Կալիֆոռնիայի կոնդորյի և վիթխարի սեքվոյայի պատկերով)։

Ջոն Մյուրն ու ԱՄՆ նախագահ Թեոդոր Ռուզվելտը Յոսեմիտիի ազգային պարկում

Գրքերի ցանկ

• Սիեռայի ուսումնասիրություն = Studies in the Sierra (1950, վերատպագրվել է 1874 թվականի տարբերակից)
• Գեղատեսիլ Կալիֆոռնիա = Picturesque California (1888—1890)
• Կալիֆոռնիայի լեռները = The Mountains of California (1894)
• Մեր ազգային պարկերը = Our National Parks (1901)
• Ստիկին = Stickeen
• Ստիկին։ Արկածներ շան և սառցադաշտի հետ = Stickeen: An Adventure with a Dog and a Glacier (1915)
• Ստիկին։ Շան պատմությունը = Stickeen: The Story of a Dog (1909)
• Իմ առաջին ամառը Սիեռայում = My First Summer in the Sierra (1911)
• Էդվարդ Հենրի Հարիման = Edward Henry Harriman (1911)
• Յոսեմիտին = The Yosemite (1912)
• Իմ մանկություն և պատանեկության պատմությունը = The Story of My Boyhood and Youth (1913)
• Նամակներ ընկերոջը = Letters to a Friend (1915)
• Ճանապարհորդություն Ալյասկայում = Travels in Alaska (1915)
• Հազար մղոն դեպի ծովածոց = A Thousand-Mile Walk to the Gulf (1916)
• Կորվինի կրուիզը = The Cruise of the Corwin (1917)
• Կտրուկ արահետներ = Steep Trails (1919)

Մատենագիտություն

• Muir John (1916)։ A Thousand-mile Walk to the Gulf։ Boston: Houghton Mifflin։ ISBN 978-1728654881։ «gulf muir.» 
• Muir John (1911)։ Edward Henry Harriman։ Garden City, New York: Doubleday, Page։ ISBN 978-1375410335 
• Muir John (1996)։ Gifford Terry, ed.։ John Muir: His Life and Letters and Other Writings։ London: Seattle: Mountaineers Books։ ISBN 978-0898864632 
• Flinders Tim, ed. (2013)։ John Muir: Spiritual Writings։ Maryknoll, NY: Orbis Books։ ISBN 978-1626980358 
• Muir John (1915)։ Letters to a Friend: Written to Mrs. Ezra S. Carr, 1866-1879։ Boston: Houghton Mifflin։ ISBN 978-0486832371։ «Letters to a Friend.» 
• Muir John (1911)։ My First Summer in the Sierra։ Boston: Houghton Mifflin։ LCCN 17000159։ OL OL6593288M  
• Muir John (1901)։ Our National Parks։ Boston: Houghton, Mifflin։ ISBN 978-1423650393։ «Our National Parks.» 
• Muir John (1888)։ Picturesque California: The Rocky Mountains and the Pacific Slope; California, Oregon, Nevada, Washington, Alaska, Montana, Idaho, Arizona, Colorado, Utah, Wyoming, Etc։ J. Dewing Publishing Company։ ASIN B001PV5DKK 
• Muir John (1918)։ Steep Trails։ Boston: Houghton։ ISBN 978-1557427885։ «Steep Trails.» 
• «Stickeen - John Muir's Adventure with a Dog and a Glacier»։ Sierra Club։ Արխիվացված է օրիգինալից May 23, 2013-ին։ Վերցված է September 8, 2012 
• Muir John (1950)։ Studies in the Sierra։ «reprint of serials from 1874» 
• Muir John (1917)։ The Cruise of the Corwin։ Boston: Houghton Mifflin։ ISBN 978-1010129097։ «The Cruise of the Corwin.» 
• Muir John (1894)։ The Mountains of California։ New York: Century։ ISBN 978-1986655576 
• Muir John (1913)։ The Story of My Boyhood and Youth։ Boston: Houghton, Mifflin։ ISBN 978-1406808636։ OL OL1618178W ։ «The Story of My Boyhood and Youth.» 
• Muir John (1912)։ The Yosemite։ New York: Century։ ISBN 978-1684221783 
• Muir John (1915)։ Travels in Alaska։ Boston: Houghton Mifflin։ ISBN 978-1611045659։ «Travels in Alaska.» 

Գրականություն

• Austin Richard C. (1991)։ Baptized into wilderness: A Christian perspective on John Muir։ Creekside Press։ ISBN 978-0-9625831-2-4 
• Bilbro, Jeffrey. "Preserving "God's Wildness" for Redemptive Baptism: Muir and Disciples of Christ Theology," in Loving God's Wildness: The Christian Roots of Ecological Ethics in American Literature. Tuscaloosa: U of Alabama P, 2015. 63-98. 978-0-8173-1857-4.
• Blessing, Matt. "'The inventions, though of little importance, opened all doors for me': John Muir's Years as an Inventor". Wisconsin Magazine of History, vol. 99, no. 4 (Summer 2016): 16–27.
• Ehrlich Gretel (2000)։ John Muir: Nature's Visionary։ National Geographic։ ISBN 978-0-7922-7954-9 
• Engberg, Robert and Donald Wesling, 1999. John Muir: To Yosemite and Beyond. University of Utah Press: Salt Lake City. 978-0-87480-580-2
• Fleck, Richard F., ed., 1997. Mountaineering Essays. University of Utah Press: Salt Lake City. 978-0-87480-544-4.
• Gifford Terry (2011)։ John Muir's Literary Science։ The Public Domain Review 
• Hunt, James B. 2013. Restless Fires: Young John Muir's Thousand Mile Walk to the Gulf in 1867–68. Mercer University Press.
• Lasky, Kathryn. John Muir: America's first environmentalist (Candlewick Press, 2014)
• Miller Char (2001)։ Gifford Pinchot and the Making of Modern Environmentalism։ Island Press։ ISBN 978-1-55963-822-7 
• O'Casey, Terrence (September 24, 2006)։ «John Muir: God's Preacher of Creation»։ Christian Standard 
• Smith, Michael B. (June 1998)։ «The Value of a Tree: Public Debates of John Muir and Gifford Pinchot»։ The Historian 60 (4): 757–778։ ISSN 0018-2370։ doi:10.1111/j.1540-6563.1998.tb01414.x 
• Turner, Frederick. John Muir: From Scotland to the Sierra: A Biography (Canongate Books, 2014)
• White Graham (ed) (2009)։ Journeys in the Wilderness, A John Muir Reader։ Birlinn։ ISBN 978-1-84158-697-7 
• Williams Dennis (2002)։ God's Wilds: John Muir's Vision of Nature։ Texas A&M University Press։ ISBN 978-1-58544-143-3 
• Witschi N.S. (2002)։ Traces of Gold: California's Natural Resources and the Claim to Realism in Western American Literature։ Tuscaloosa: University of Alabama Press.։ ISBN 978-0-8173-1117-9 
• Worster Donald (January 2005)։ «John Muir and the Modern Passion for Nature»։ Environmental History 10 (1): 8–19։ doi:10.1093/envhis/10.1.8 
• Worster Donald (2008)։ A Passion for Nature: The Life of John Muir։ Oxford University Press։ ISBN 978-0-19-516682-8 
• Wuerthner George (1994)։ Yosemite: A Visitor's Companion։ Stackpole Books։ էջեր 25–37։ ISBN 978-0-8117-2598-9 
• Young, Samuel Hall (1915)։ Alaska Days with John Muir։ Fleming H. Revell