Ջանեթ Ռենկին
| Ջանեթ Ռենկին անգլ.՝ Jeannette Rankin | |
| |
| Կուսակցություն՝ | ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն |
|---|---|
| Կրթություն՝ | Մոնտանայի համալսարան (1902), Վաշինգտոնի համալսարան[2] և Columbia University School of Social Work? (1909)[1][3] |
| Մասնագիտություն՝ | քաղաքական գործիչ, սոցիալական աշխատող, խաղաղապահ, կանանց իրավունքների պաշտպան, հակապատերազմային ակտիվիստ և սուֆրաժիստ |
| Ծննդյան օր | հունիսի 11, 1880[4][5][6][…] |
| Ծննդավայր | Միսսուլա, Մոնտանա, ԱՄՆ[7][8][1] |
| Վախճանի օր | մայիսի 18, 1973[4][5][6][…] (92 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Քարմել բայ Սի, Մոնտերե շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[9][10][11] |
| Թաղված | Missoula Cemetery[11] |
| Քաղաքացիություն |  ԱՄՆ
|
| Ի ծնե անուն | անգլ.՝ Jeannette Pickering Rankin[1] |
| Պարգևներ | |
Ջանեթ Պիկերինգ Ռենկին (անգլ.՝ Jeannette Pickering Rankin, հունիսի 11, 1880[4][5][6][…], Միսսուլա, Մոնտանա, ԱՄՆ[7][8][1] - մայիսի 18, 1973[4][5][6][…], Քարմել բայ Սի, Մոնտերե շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[9][10][11]), ամերիկացի հասարակական և քաղաքական գործիչ, Մոնտանայից ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի անդամ։ ԱՄՆ-ի Կոնգրես ընտրված առաջին կինը։ Կոնգրեսի միակ անդամը, որը դեմ է քվեարկել ԱՄՆ-ի՝ ինչպես Առաջին, այնպես էլ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի միանալուն[12]։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ջանեթ Ռենկինը ծնվել է Միզուլայի մոտ գտնվող ագարակում (Մոնտանա տարածք)։ Եղել է Օլիվ Փիքերինգ Ռենկինի և Ջոն Ռենկինի ավագ դուստրը։ 1902 թվականին Ռենկինն ավարտել է Մոնտանայի համալսարանը՝ ստանալով կենսաբանության բակալավրի աստիճան, որտեղ դարձել է սուֆրաժիստների ազգային ամերիկյան ասոցիացիայի անդամ։ Նրա ջանքերի շնորհիվ 1914 թվականին Մոնտանայում կանանց համար ընտրական իրավունք է սահմանվել[12]։
1917 թվականին Ռենկինը հաղթել է ԱՄՆ Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի ընտրություններում՝ դառնալով Կոնգրեսում առաջին կինը։ Նույն թվականին նա, որպես պացիֆիստ, դեմ է քվեարկել Միացյալ Նահանգների՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմ մուտք գործելուն։ Ռենկինն ասել է. «Ես ուզում եմ կանգնել իմ երկրի կողքին, բայց չեմ կարող քվեարկել հանուն պատերազմի »[13][14]։ Սենատի անհաջող ընտրություններից հետո զբաղվել է հասարակական գործունեությամբ։
1941 թվականին Ռենկինը երկրորդ անգամ ընտրվել է Կոնգրես, որտեղ դեմ է եղել ԱՄՆ-ի ուժերը ուղարկել Արևմտյան կիսագնդի տարածքից դուրս։ Փերլ Հարբորի վրա հարձակումից հետո, երբ Կոնգրեսը քննարկում էր պատերազմին միանալու հարցը, Ռենկինը միակն է եղել, որը դեմ է քվեարկել։ Ջանեթը բացատրել է. «Որպես կին ես չեմ կարող պատերազմել, և ես հրաժարվում եմ այնտեղ ուրիշներին ուղարկել»[15][16]։ Այսպիսով, Ջանեթը դարձել է Կոնգրեսի միակ անդամը, որը դեմ է քվեարկել ԱՄՆ-ի ինչպես Առաջին, այնպես էլ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմներին միանալուն։
Կոնգրեսում աշխատելուց հետո Ռենկինը պայքարել է հանուն խաղաղության և կանանց իրավունքների։ 1968 թվականին կազմակերպել է բողոքի երթ ընդդեմ Վիետնամի պատերազմի, որին մասնակցել են 5000 մարդ։ Ջանեթ Ռանկինը մահացել է Կարմելում (Կալիֆոռնիա)։
1985 թվականին Կապիտոլիումում տեղադրվել է Ռենկինի արձանը։ 2004 թվականին բեմադրվել է «Մի կին» պիեսը, որը հիմնված է եղել Ռանչինի կենսագրության վրա, իսկ 2009 թվականին`այս պիեսի հիման վրա նկարահանվել է ֆիլմ։ «Time» ամսագիրը Ռենկինին ներառել Է ԱՄՆ-ի 10 ամենաազդեցիկ երիտասարդ քաղաքական գործիչների ցուցակում[17]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 https://wlh.law.stanford.edu/biography_search/biopage/?woman_lawyer_id=11328
- ↑ 2,0 2,1 https://www.womenofthehall.org/inductee/jeannette-rankin/
- ↑ 3,0 3,1 https://hollisarchives.lib.harvard.edu/repositories/8/resources/4878
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 FemBio database (գերմ.)
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 http://kids.britannica.com/comptons/article-9276655/Jeannette-Rankin
- ↑ 8,0 8,1 8,2 http://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/10402659508425862
- ↑ 9,0 9,1 9,2 http://oasis.lib.harvard.edu/oasis/deliver/~sch00071
- ↑ 10,0 10,1 10,2 http://www.robinsonlibrary.com/america/unitedstates/20th/biography/rankin.htm
- ↑ 11,0 11,1 11,2 11,3 The Political Graveyard — 1996.
- ↑ 12,0 12,1 Jeannette Rankin Archived 2010-11-03 at the Wayback Machine.. Women in Congress.
- ↑ «Jeannette Rankin»։ www.robinsonlibrary.com։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-09-03-ին։ Վերցված է 2020-06-10
- ↑ Josephson, Hannah. Jeannette Rankin, First Lady in Congress: A Biography. Indianapolis: Bobbs-Merrill, 1974. P. 76.
- ↑ «Women in Congress - Jeannette Rankin, Representative from Montana»։ web.archive.org։ 2010-11-03։ Արխիվացված է օրիգինալից 2010-11-03-ին։ Վերցված է 2020-06-10
- ↑ Nancy Unger. Rankin, Jeannette Pickering. American National Biography. New York: Oxford University Press, 1999. P. 142.
- ↑ Top 10 American Political Prodigies Archived 2013-02-04 at Archive.is.
| ||||||||||||||||
