Պտույտի պարբերություն
Պտույտի պարբերություն, ժամանակահատված, որի ընթացքում աստղագիտական մարմինը կատարում է մեկ ամբողջական պտույտ սեփական պտույտի առանցքի շուրջ աստղերի հանդեպ։ Այն տարբեր է մոլորակների արևային օրից, որը ներառում է ավելցուկային փոքր պտույտի մասնիկ, որպեսզի կոմպենսացնի մոլորակի ուղեծրով շարժումը։
Պարբերության չափումը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պինդ մարմինների համար, այնպիսիք ինչպիսիք են մոլորակները և աստերոիդները, պտույտի պարբերությունը հաստատուն թիվ է։ Գազային կամ հեղուկ մարմինների համար, ինչպես օրինակ՝ աստղերը և գազային հսկաները, պտույտի պարբերությունը տատանվում է հասարակածից մինչև բևեռներ դիֆերենցիալ պտույտ կոչվող երևույթի պատճառով։ Սովորաբար, գազային հսկաների համար (Յուպիտեր, Սատուրն, Ուրան և Նեպտուն) որպես պտույտի պարբերություն նշում են նրանց ներքին պտույտի պարբերությունը, որը հաշվարկվում է մոլորակի մագնիսական դաշտի պտույտից։ Այն մարմինների համար, որոնք գնդաձև և սիմետրիկ չեն, պտույտի պարբերությունը ընդհանուր առմամբ սահմանված չէ, քանի որ մարմնի պտույտի առանցքը ոչ միշտ է գտնվում է այդ մարմնի ներսում, որի պատճառով մարմնի պտույտը կարող է տատանվել։ Այսպիսի մարմնի օրինակ է ծառայում Սատուրնի արբանյակ Հիպերիոնը, նրա պտույտի պարբերությունը նկարագրվում է որպես քաոտիկ։
Որոշ մարմինների պտույտի պարբերությունները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Երկնային մարմին | Պտույտի պարբերություն | |
|---|---|---|
| Արեգակ | 25,379995 օր (հասարակածային)[1][2] 35 օր (բարձր լայնություններում) |
25օր 9ժ 7ր 11,6վ 35օր |
| Մերկուրի | 58,6462 օր[3] | 58օր 15ժ 30ր 30վ |
| Վեներա | –243,0187 օր[3][4] | –243օր 0ժ 26ր |
| Երկիր | 0,99726968 օր[3][5] | 0օր 23ժ 56ր 4,100վ |
| Լուսին | 27,321661 օր[6] (Սինքրոն է Երկրի նկատմամբ) |
27օր 7ժ 43ր 11,5վ |
| Մարս | 1,02595675 օր[3] | 1օր 0ժ 37ր 22,663վ |
| Սերես | 0,37809 օր[7] | 0օր 9ժ 4ր 27,0վ |
| Յուպիտեր | 0,4135344 օր (խորը ներքին)[8] 0,41007 օր (հասարակածային) 0,41369942 օր (բարձր լայնություններում) |
0օր 9ժ 55ր 29,37վ[3] 0օր 9ժ 50ր 30վ[3] 0օր 9ժ 55ր 43,63վ[3] |
| Սատուրն | 0,44403 օր (խորը ներքին)[8] 0,426 օր (հասարակածային) 0,443 օր (բարձր լայնություններում) |
0օր 10ժ 39ր 24վ[3] 0օր 10ժ 14ր[3] 0օր 10ժ 38ր[3] |
| Ուրան | –0,71833 օր[3][4][8] | –0օր 17ժ 14ր 24վ |
| Նեպտուն | 0,67125 օր[3][8] | 0օր 16ժ 6ր 36վ |
| Պլուտոն | –6,38718 օր[3][4] (սինքրոն է Քարոնի հետ) |
–6օր 9ժ 17ր 32վ |
| Հոմեա | 0,163145 օր[9] | 0օր 3ժ 54ր 56վ |
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Rotation and pole position for the Sun and planets Rotation period in days is 360° divided by the coefficient of d.
- ↑ Report of the IAU/IAG Working Group on Cartographic Coordinates and Rotational Elements of the Planets and Satellites: 2000 pp7–8
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 Clabon Walter Allen and Arthur N. Cox (2000). Allen's Astrophysical Quantities. Springer. էջ 296. ISBN 0-387-98746-0.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Այս պարբերությունը բացասական է, քանի մոլորակը պտտվում է մնացած մոլորակներին հակառակ ուղղությամբ։
- ↑ Reference adds about 1 ms to Earth's stellar day given in mean solar time to account for the length of Earth's mean solar day in excess of 86400 SI seconds.
- ↑ Clabon Walter Allen and Arthur N. Cox (2000). Allen's Astrophysical Quantities. Springer. էջ 308. ISBN 0-387-98746-0.
- ↑ Chamberlain, Matthew A.; Sykes, Mark V.; Esquerdo, Gilbert A. (2007). «Ceres lightcurve analysis – Period determination». Icarus. 188 (2): 451–456.
{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 Rotation period of the deep interior is that of the planet's magnetic field.
- ↑ Pedro Lacerda, David Jewitt and Nuno Peixinho (2008 թ․ ապրիլի 2). «High-Precision Photometry of Extreme KBO 2003 EL61». The Astronomical Journal. 135 (5): 1749–1756. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2008 թ․ սեպտեմբերի 22–ին-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Կարլ Մյուրեյ և Սթենլի Դերմոտ (1999). Solar System Dynamics. Cambridge UP. էջ 531. ISBN 0-521-57295-9. Մերկուրիի և Երկրի պտույտի պարբերությունները սխալ են։