Պսեֆելուս Դեբեդի
Պսեֆելուս դեբեդի | |
Դասակարգում | |
Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
Կարգ | Աստղածաղկավորներ (Asterales) |
Ընտանիք | Աստղածաղկազգիներ (Asteraceae) |
Ենթաընտանիք | Տատասկափշայիններ (Carduoideae) |
Տրիբա | Cynareae |
Ենթատրիբա | Centaureinae |
Ցեղ | Psephellus |
Տեսակ | Պսեֆելուս դեբեդի (P. debedicus) |
Միջազգային անվանում | |
Psephellus debedicus | |
Կարգավիճակ | |
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝ Վտանգված տեսակ |
Պսեֆելուս Դեբեդի (լատին․՝ Psephellus debedicus), բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Բազմամյա բույս է, որի բարձրությունը հասնում է 70-105 սմ-ի։ Արմատամերձ և ստորին ցողունային տերևներն ունեն 24-42 սմ երկարություն և փետրաձև հատված են, միջինները ամբողջական են կամ 3-5 նեղ-նշտարաձև բլթակներով, վերինները՝ ամբողջական։ Զամբյուղները միայնակ են, գագաթնային, եզրային ծաղիկների հետ միասին 3-4 սմ տրամագծով։ Ծաղիկները վարդագույն են, եզրայինները՝ մեծացած, 5 (7) նեղ-բլթակավոր։ Սպին վերևում 2 բթավուն բլթակներով է, ներքևում՝ լայնացած, կարճ մազիկներով։ Սերմնիկների երկարությունը 4-5 մմ է, լայնությունը՝ 2-2,5 մմ, բաց դարչնագույն են, իսկ պապուսի երկարությունը՝ 1-1,5 մմ[1]։
Տարածվածություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է միայն Իջևանի ֆլորիստիկական շրջանում (Իջևանի շրջակայք, Սևանի լեռնանցք, Դեբեդ, Ձորագետ, Դսեղ)[1]։
Էկոլոգիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Աճում է ստորինից մինչև վերին լեռնային գոտի՝ ծովի մակարդակից 900-2000 մ բարձրությունների վրա, տափաստանում, մարգագետնատափաստանում, թփուտների մացառուտներում, անտառի եզրերին և բացատներում։ Ծաղկում է հունիս-հուլիս ամիսներին, պտղաբերում՝ հուլիս-սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վտանգված տեսակ է։ Հյուսիսային Հայաստանի էնդեմիկ է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը՝ 500 կմ²-ից պակաս։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Պահպանության գործողություններ չեն իրականացվում[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.
|
|