Jump to content

Պոկե

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պոկե
Տեսակկերակուր
Ենթատեսակաղցան, հում ձկից ուտեստ և tuna dish?
Առաջացման երկիր ԱՄՆ
ՀիմնականT. albacares?, Սաշիմի և բրինձ
 Poke (Hawaii) Վիքիպահեստում

Պոկե (/ˈpoʊkeɪ/, Հավայաներեն՝ «կտրատել» կամ «խաչաձեւ կտրատել»[1][2], երբեմն անգլիականացված է որպես poké՝ օգնելու արտասանել երկու վանկով)[3][4][5] ուտեստ, պատրաստված է խորանարդաձև կտրատած, սուսով պատված հում ձկով և մատուցվում է, որպես նախուտեստ կամ հիմնական ուտեստ[6][7]։

Պատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նախագաղութային շրջան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Lomi ʻōʻio

Ձկների մեծ մասը աճեցվում էր մեծ ձկնաբուծարաններում կամ բռնում էին ափամերձ ծանծաղ ջրերում և առագաստանավերում[8]։ Ձկնորսությունը և ծովի խորքում խութերից այն կողմ բռնված ձուկը պահվում էր ղեկավարների համար՝ համաձայն կապու համակարգի, որը կարգավորում էր ապրելակերպը՝ Հին Հավայան կղզիներում[9]։

Պոկեն սկսեց օգտագործվել որպես ծորտիկ, որը մատուցվում էր որպես նախուտեստ[10][11]։ Ձուկը նախընտրելի է ուտել անմիջապես՝ հում, ծովի աղով, ինամոնայով և երբեմն համեմված արյունով[12][13]։ Հատուկ սոուսները պատրաստվում են ինամոնայից (ութոտնուկի ներսում եղած թանաքի պարկից), աքեից (ձկան լյարդ) և աղից։ Պոկեն մատուցվում էր լիմուով և մի մեծ ամանով[14][15][16]։

Հետգաղութային շրջան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1778 թվականին, eրբ կապիտան Ջեյմս Կուկը ժամանեց, իր հետ բերեց սոխի սերմեր[17]: Նրան 1790-ականներին հաջորդեց իսպանացի այգեգործ Ֆրանցիսկո դե Պաուլա Մարինը, ով առաջինն էր մշակել և աճեցրել լոլիկը։ Դե Պաուլա Մարին շարունակեց տարածել սոխի տնկումը, որը դարձավ համակցվող հայտնի բաղադրիչ[18]։ Սոխի, որը հայտնի է որպես քաղցր Մաուի սոխ, կզարգանա տարիների ընթացքում:

Արևմուտքի շարունակական ազդեցությունը ի վերջո հանգեցրեց կապու համակարգի վերացմանը: Որոշ տեսակի ձկներ ուտելու արգելքը հանվեց 1819 թվականին, և 1839 թվականին Կամեհամեհա III-ը խութներից այն կողմ բացեց ձկնորսական տարածքներ[19]։ Այդ ժամանակ հավայացիները առաջին անգամ ծանոթացան սաղմոնին, քանի որ պայմանագրային բանվորները ուղարկվում էին Խաղաղ օվկիանոսի հյուսիս-արևմուտք՝ մորթու առևտրի և փայտանյութի արդյունաբերության նպատակով: Սաղմոնը, ամենայն հավանականությամբ, սկզբում պատրաստվում էր որպես պոկե, որը հետագայում վերածվելու էր լոմի սաղմոնով ուտեստի[14]։

Սկսած 19-րդ դարի կեսերից, Չինաստանից և Ճապոնիայից ներգաղթյալները տեղափոխվեցին կղզիներ՝ որպես բանվորներ՝ իրենց հետ բերելով այնպիսի մթերքներ, ինչպիսիք են նամերոն, սոյայի սոուսը և քունջութի յուղը[20][21][22]։

Թունայի արդյունաբերությունը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թունաի ձկնորսությունը դարեր շարունակ կարևոր է եղել Խաղաղ օվկիանոսի կղզիների երկրներում, սակայն մինչև 1900 թվականը այս գործունեությունը սահմանափակված էր փոքրածավալ ձկնորսությամբ՝ հիմնականում օգտագործելով թիանավեր՝ առագաստից դուրս[23]։ 1920-1930-ական թվականներին Հավայան կղզիների ջրերում գրեթե բոլոր ձկնորսական նավերը պատկանել են ճապոնացիներին, հիմնականում՝ ալբակորի և սքիբջաք թունայի ձկնորսության համար[24]։ Այս թունաների մեծ մասը պահածոյացում է արտահանման համար, բայց մի մասը պահվում է թարմ՝ տեղական շուկայում վաճառելու համար[25]։ 1970-ական թվականներին ճապոնական սպառողների աճող հարստությունը ստեղծեց սաշիմի տեսակի թունայի ավելի մեծ պահանջարկ[23]։

1970-ական և 1980-ական թվականներին դեղնավուն թունաների և խոշոր աչքով թունաների աճը շուկայում հանգեցրեց մրցակցության, ինչը նվազեցրեց սքիբջաք թունաների հասանելիությունը շուկայում: Արտահանման շուկաներում սուշիի համար նախընտրելի են դեղնավուն և խոշոր աչք թունաները: Սքիբջաք տեսակի թունան սովորաբար միջինում ցածր գներով է, բայց լայնորեն գնահատվում է տեղացիների կողմից: 1985 թվականին դեղնավուն թունայի միջին գինը 26%-ով ավելի բարձր էր, քան խոշոր աչքըինը՝ 1991 թվականին հասնելով 58%-ի։ Ճապոնիայից Հավայան կղզիներ ներկրված սառեցված սքիբաջ թունան և դեղնավուն թունան նույնպես մրցակցում են Հավայան կղզիների ձկնորսության հետ՝ տեղական շուկայում իրենց մասնաբաժնի համար[26]։

Հավայան կղզիների տարածաշրջանների խոհանոցը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Թունայով, կանաչ սոխով, չիլի պղպեղով, ծովի աղով, սոյայի սոուսով, քունջութի յուղով, բոված ընկույզով և լիմուով պատրաստված պոկե, մատուցվում է կարմիր կաղամբի վրա:

Սննդի պատմաբան Ռեյչել Լաուդանի խոսքերով, պոկեի ներկայիս ձևը հայտնի դարձավ 1970-ականներին[27]։ Այնուամենայնիվ, տանը պատրաստված կամ ծովամթերքի վաճառասեղաններում հայտնաբերված պեկեները սահմանափակվում էին միայն մեկ կամ երկու սոխով և/կամ լիմուով:Սաշիմին, որն այս ժամանակ արդեն հայտնի էր, վերածվեց ճապոնա-հավայական սաշիմիի աղցանի միաձուլման, որը շատ նման է տատակիին:

1990-ականների սկզբին մի խումբ տեղացի խոհարարներ հանդես էին գալիս հստակ Հավայան ֆյուժն ոճի խոհանոցով, որը բաղկացած էր տեղական բաղադրիչներից և էթնիկ խոհարարական ազդեցությունների միաձուլումից[28]։ Շեֆ-խոհարար Սեմ Չոյը, որն այս շարժման հիմնադիր խոհարարն էր, 1992 թվականին սկսեց «պոկե» փառատոնը, որը բաղկացած էր պրոֆեսիոնալ խոհարարների և սիրողական խոհարարների համար նախատեսված «պոկե» բաղադրատոմսերի մրցույթից: Նախնական մրցույթը առաջարկել է ավելի քան 15,000 դոլար կանխիկ գումար և մրցանակներ[29]։ Խոհարարները ցուցադրեցին համերի շատ նոր համադրություններ և բավականին տարածված ուտեստը դարձրեցին ռեստորաններում մատուցվող բարձրակարգ ուտեստ[30]։

Բաղադրիչներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ձուկ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տակո (ութոտնուկ) քունջութի յուղ, մանրացված չիլի և ծովի աղ

Ըստ սննդի և դեղերի վարչության կան տեղական բազմաթիվ ձկներ որոնք կարելի է ուտել հում վիճակում[13][31][32][33][34]։ Այնուամենայնիվ, Հավայան լճերում պոկեի համար ամենատարածված որսված ձկները, որոնք կարելի է գտնել տեղական ծովամթերքի վաճառասեղաններում, ներառում են (փակագծերում նշված են այլընտրանքային ճապոնական անունները)[31][35][36]․

  • Ալբաքոր թունա (tombo)
  • Սքիջաք թունա(katsuo)
  • Բլու Մարլին (kajiki),
  • Ութոտնուկ (tako)

Ճապոնական ձկնորսական շուկայի ազդեցությունը դեռևս ուժեղ է, քանի որ այս ձկները հաճախ ճանաչվում են տեղական և իրենց հավայանական ու ճապոնական անուններով: Բայց այն նաև հիշեցնում է, որ խոր ծովում ձկնորսությունը սովորական պրակտիկա չէր հնագույն հավայացիների համար, ովքեր հմուտ էին բազմաթիվ ձկների տեսակների անուններ տալուց[11][19]։

Երկար դեղին պոչը (kanpachi) աճեցվում է Հավայան կղզու ափերին: Ներմուծվող ձկները, ինչպիսիք են դեղին պոչը (hamachi) և սաղմոնը, ինչպիսիք են Ատլանտյան սաղմոնը (ներառյալ Ատլանտյան «շոտլանդական»), Թագավորական սաղմոնը (Նոր Զելանդիայից) մեծ տարածում ունեն: Վայրի սաղմոնը մեծ մասամբ անվտանգ չէ մակաբույծների վտանգի պատճառով։ Ճապոնիայից ներկրվող ձկների մեծ մասը սովորաբար օգտագործվում է սուշիի համար, սակայն հարմար է նաև պոկե պատրաստելու համար, օրինակ՝ մադայը, մագուրոն և ավստրալիական սկումբրիան[37][38]։ Թարմ խեցեմորթների մեծ մասը, ներառյալ ութոտնուկը, կարելի է զգուշությամբ օգտագործել հում վիճակում, բայց հաճախ եփում են (կամ գոնե պահածոյացնում), հատկապես, երբ վաճառվում է կոմերցիոն եղանակով որպես պոկե[39][40][41][42][43][44]։

Թեև պոկեն համարվում է, որպես հում ձկով պատրաստված ուտեստ, ժամանակակից շրջանում այն ավելի ազատ է իր օգտագործման մեջ: Այն կարելի է եփել ինչպես սևիչը, կամ տապակվել, չի պարտադրվում, որ պետք է կտրել խորանարդների տեսքով։ Շեֆ-խոհարար Սեմ Չոյը «տապակած պոկեն» հանրաճանաչ էր դարձրել[30][45][46]։ Պիպիկաուլա (հավայական ոճի տավարի մսով)[47], աքե (հում տավարի լյարդ) և ցորեն[48], և տավարի թարթարը կարելի է պատրաստել նաև պոկեի մեջ[49]։ Ծովախեցգետինը (կանիկամա) նույնպես տարածված է, ինչպես նաև տոֆուն, որը սովորական բուսակերների տարբերակ է:

Հավելումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պոկեի վաճառասեղան, 2014թվական,մի քանի տեսակ պոկե

Ավանդական համեմունքներն են ինոմիան, ալաեսի աղը, և լիմուն. Այսօր ամենատարածված համային միքսը պարզապես սոյայի սոուսն ու քունջութի յուղն է, որին հաջորդում են Մաուի սոխի և կանաչ սոխի հավելումներն ու օգոն: Սիրաչա սոուսն ու մայոնեզը հայտնի "spicy ahi" կոչվող պոկեի հիմքն են։

Այլ հավելումներ ներառում են ոստրեի սոուս, պոնզու, Թերեյակի սոուս, չիլի պղպեղ կամ մանրացված կարմիր պղպեղ, քաղցր չիլի սոուս, հալապանյո, ծովոզնիներ կամ սաղմոն, ձկան խավիար, մանրացված կիմչի, կոճապղպեղ, մանրացված ծովախեցգետնի ձողիկներ, տապակած քունջութի սերմեր, վասաբի կամ կծու մանանեխ[50]։

Կալիֆոռնիա ռոլլը իր մեջ ներառում է ավոկադո և վարունգ[6]։ Մոտավորապես 2020 թվականին կոճապղպեղի համեմունքը (geung yung), որն օգտագործվում է չինական ուտեստի մեջ՝ կոճապղպեղով սառը հավի մսի հետ, դարձել է թեթևակի տարածված համեմունք[51][52][53]։ Այլ բաղադրիչները ներառում են սունկ, տապակած սոխ, համեմ, արքայախնձոր, էդամամե և մի շարք այլ բանջարեղեններ։

Հավայան կղզիների շեֆ-խոհարար Ալան Վոնգը՝ Հավայի տարածաշրջանային խոհանոցի հիմնադիր անդամներից մեկը, Top Chef շոուում հյուր ժյուրի էր, որտեղ նա ոգեշնչվել էր մի մասնակիցից՝ ստեղծելու Միջերկրածովյան ոճով մեկ այլ ուտեստ, օգտագործելով կիտրոններ, ցիտրուսակեղև, կապար փշավոր, և փոքրիկ ձկան տեսակներ[46]։

Ժամանակակից շրջան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հավայան կղզիներից դուրս հայտնաբերված «պոկե բոուլ», որը ավելի շատ նման կորեական հուի դոպ պաբ-ին, քան հավայանական ոճի պոկե բոուլին:

1960-ականներից ի վեր Հավայան կղզիներում մթերային խանութների և ձկան առանձին շուկաների մեծ մասը, երբեմն էլ ավելի հին սուպերմարկետները, վաճառասեղաններ են հատկացրել պոկեի համար, որտեղ այն պատրաստվում էր մեծ քանակությամբ և վաճառվում ըստ քաշի: Մի քանի ռեստորաններ պատրաստում էին դրանք պատվերով։ "poke bowl" նշանակում է մատուցվող թասի մեջ փեած բրինձ[54]։ Ռեստորաններում այն ​​հաճախ մատուցվում է որպես թարթար (առանց ձվի դեղնուց) կամ տոստադա՝ տապակած ուոնտոն փաթաթանով չորահացերով կամ ծովախեցգետնի կտորներով, որը երբեմն կոչվում է «պոկե նաչոս»:[55] Սուշի ռեստորաններում պոկեն լրացվում է սուշիի տեսականիով[56]։

Պոկեն ավելի ու ավելի հայտնի դարձավ Հյուսիսային Ամերիկայում՝ սկսած 2012 թվականից[57][58][59][60][61][62]։ 2014-ից մինչև 2016-ի կեսերին հավայան ռեստորանների թիվը, որը ներառում է պոկե մատուցող ռեստորանների թիվը, կրկնապատկվել է՝ 342-ից հասնելով 700-ի[57]։ Այս ռեստորաններից շատերը մատուցում են ճաշատեսակի ինչպես ավանդական, այնպես էլ ժամանակակից տարբերակները։ Պոկե բոուլի ժամանակակից տարբերակը պարունակում է լիովին հարմարեցված բաղադրիչներ, որոնք հաճախ խնամքով դասավորվում են ափսեի մեջ, որպեսզի հաճախորդը կարողանա խառնել ճաշատեսակը նախքան այն ուտելը:

Չիկագոյում հիմնված այս խոշոր ցանցերից մեկը վիճաբանության մեջ ներքաշվեց 2018 թվականին, այն բանից հետո, երբ դադարեցման նամակներ ուղարկեց Հավայան կղզիներում և մայրցամաքում գտնվող հատուկ խանութներին: Որոշ բնիկներ խանութների սեփականատերերին ասել են, որ դադարեցնեն «ալոհա» և «պոկե» բառերն օգտագործել իրենց բիզնեսի անվան մեջ: Արդյունքում մի քանի խանութներ ստիպված են եղել ռեբրենդավորել իրենց բիզնեսը[63][64]։

Սեմ Չոյի կողմից 1992 թվականին սկսված ամենամյա փառատոնը դեռ տեղի է ունենում, թեև անց է կացվում մի քանի տարբեր հաղորդավարների կողմից: 2023 թվականին խոհարարներ Ռոննի Ռեյնուոթերը և Աարոն Սանչեսը մրցույթի հյուր ժյուրիներն էին։ 2022 թվականին առաջին տեղի համար առաջարկված մրցանակը $1000 դրամական մրցանակն էր և 6 գիշեր մնալը հովանավոր հյուրանոցում[65][66]։ 2009 թվականից սկսած՝ Սան Դիեգոյում ամեն տարի անցկացվում է 3-օրյա «I Love Poke» փառատոնը՝ նշելու այդ ուտեստը[67][68]։

Նման ուտելիքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հում ձկով պատրաստված ուտեստները հազվադեպ չեն հանդիպում: Օվկիանիայում տարածված է օթայկա ('ota 'ika) ուտեստը. Կան նաև Եպվրոպական ձկներ Կառպաչչո և Թարթար, Չինական Յուշենգը, Կորեական Հուի դոպ բապ, Լատինամերիկյան Սևիչեն, և Ճապոնական Նամերոն, Սաշիմին և Թաթակին։ Ինուիտների խոհանոցում ձուկն ավելի լավ է ուտել հում վիճակում:Հարավարևելյան Ասիայի երկրները ներառում են մալայզիական հինավա և ումայ ուտեստները, ֆիլիպինյան կինիլավ և կիլավին ուտեստները, որոնք Գուամում հայտնի են որպես կելագուն:

Իլոկանական ուտեստ պուկի-պուկին՝ խորոված սմբուկներով և լոլիկով եփած ձվով, հավանաբար իր անունը ստացել է պոկեից[Ն 1][70][71]։

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նշումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 20-րդ դարում Ֆիլիպինցիների մեծ մասը, ովքեր եկել էին աշխատելու շաքարի պլանտացիաներում, ծագումոց իլոկանից էին, հայտնի որպես սակադաս, նաև կոչվում էին ։ Այսօր կազմում են Հավայան կղզիների ֆիլիպինցիների 85% ։[69]

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Stanford, Lois. “When the Marginal Becomes the Exotic: The Politics of Culinary Tourism in Indigenous Communities in Rural Mexico.” Reimagining Marginalized Foods: Global Processes, Local Places, edited by ELIZABETH FINNIS, University of Arizona Press, 2012, pp. 67–87. Reimagining Marginalized Foods.
  • Titcomb, Margaret, and Mary Kawena Pukui. “MEMOIR No. 29. NATIVE USE OF FISH IN HAWAII. INSTALMENT No. 1. Pages 1-96.” The Journal of the Polynesian Society 60, no. 2/3 (1951): 1–96. MEMOIR No. 29. NATIVE USE OF FISH IN HAWAII. INSTALMENT No. 1. Pages 1-96.
  • Titcomb, Margaret (1972). Native use of fish in Hawaii (2nd ed.). Honolulu, Hawaii: University of Hawaiʻi Press. ISBN 9780870227974. OCLC 309517.

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Martha Cheng (2017 թ․ հունվարի 24). The Poke Cookbook: The Freshest Way to Eat Fish. Potter/Ten Speed/Harmony/Rodale. էջեր 7–8. ISBN 978-0-451-49807-6.
  2. ↑ Կաղապար:Hawaiian Dictionaries
  3. ↑ Noguchi, Mark. «A Conflicted Chef From Hawaii Reacts to the Mainland Poke Bowl Trend». First We Feast. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 11-ին.
  4. ↑ Tan, Rachel. «6 Things To Know About Hawaiian Poke». Michelin Guide. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 11-ին.
  5. ↑ Cheng, Martha (2017 թ․ հունվարի 13). «How the Hawaiian poke bowl became the world's new fast food». Hawai'i Magazine. Վերցված է 2018 թ․ հունիսի 11-ին.
  6. ↑ 6,0 6,1 Talwar, Kalei (2009 թ․ հուլիսի 17). «Make Hawaii-style ahi poke wherever you are. Here's a recipe». Hawaii Magazine. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
  7. ↑ Mishan, Ligaya (2018 թ․ հունվարի 8). «Home to Hawaii in Search of Poke». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 6-ին.
  8. ↑ «Cultural History of Three Traditional Hawaiian Sites (Chapter 1)». www.nps.gov.
  9. ↑ Titcomb, Margaret (1972). Native Use of Fish in Hawaii. The University Press of Hawaii. էջ 7.
  10. ↑ «Hawaiian Ahi Tuna Poke Recipe and History, How To Make Poke, Whats Cooking America». whatscookingamerica.net. 2015 թ․ մայիսի 16. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 24-ին.
  11. ↑ 11,0 11,1 «How Did Ancient Hawaiians Fish?». KONA FISHING CHARTERS. 2015 թ․ նոյեմբերի 12. Արխիվացված է օրիգինալից 2025 թ․ հունվարի 22-ին. Վերցված է 2025 թ․ մարտի 18-ին.
  12. ↑ Holland, Jerald J. (1971). Land and Livelihood: The Kona Coast About 1825. University of Hawaii. էջ 31.
  13. ↑ 13,0 13,1 «Dried Akule - Kaʻiwakīloumoku - Hawaiian Cultural Center». kaiwakiloumoku.ksbe.edu (անգլերեն).
  14. ↑ 14,0 14,1 «Steamed Salted Sockeye Salmon - Kaiwakīloumoku - Hawaiian Cultural Center». kaiwakiloumoku.ksbe.edu (անգլերեն).
  15. ↑ «Nā Puke Wehewehe ʻŌlelo Hawaiʻi - Alaala». wehewehe.org.
  16. ↑ «Edible Limu of Hawaii». www.hawaii.edu.
  17. ↑ «The Origins of Traditional Lomi Lomi Salmon Explained - Amor Nino Foods, Inc». connect2local.com (անգլերեն).
  18. ↑ Bradley, Harold Whitman (1974 թ․ փետրվարի 1). «Review: Don Francisco de Paula Marin: A Biography, by Ross H. Gast and Francisco de Paula Marin and The Letters and Journal of Francisco de Paula Marin, by Agnes C. Conrad and Francisco de Paula Marin». Pacific Historical Review (անգլերեն): 119. doi:10.2307/3637598. JSTOR 3637598.
  19. ↑ 19,0 19,1 Kawaharada, Dennis (2006). «Introduction: Hawaiian Fishing Traditions». www2.hawaii.edu.
  20. ↑ Young, Peter T. (2016 թ․ հուլիսի 13). «Shoyu». Images of Old Hawaiʻi (անգլերեն).
  21. ↑ Shurtleff, William; Aoyagi, Akiko (2020 թ․ մայիսի 21). History of Soybeans and Soyfoods in Hawaii (1847-2021). Soyinfo Center. էջ 5. ISBN 978-1-948436-38-0.
  22. ↑ «Poke History: From the Ocean to the Islands to the Mainland». FOODICLES. 2022 թ․ օգոստոսի 2.
  23. ↑ 23,0 23,1 Gillett, Robert (2007). «A short history of industrial fishing in the Pacific Islands» (PDF). FAO.org.
  24. ↑ Ogawa, Manako (2015 թ․ հունվար). Sea of Opportunity: The Japanese Pioneers of the Fishing Industry in Hawaii. էջ 62.
  25. ↑ Doulman, D (1987). The development of the tuna industry in the Pacific Island Region: An analysis of options. Honolulu: Pacific Islands Development Program, East-West Center. էջ 33-52.
  26. ↑ Boggs, C. H.; Kikkawa, B. S (1993). «The Development and Decline of Hawaii's Skipjack Tuna Fishery» (PDF). Marine Fisheries Review. 55 (2): 66. ISSN 0090-1830.
  27. ↑ Laudan, Rachel (1996). The Food of Paradise: Exploring Hawaii's Culinary Heritage. University of Hawaii Press. էջեր 37–38. ISBN 9780824817787. Վերցված է 2017 թ․ հունվարի 28-ին.
  28. ↑ «Hawaiʻi Regional Cuisine». GoHawaii.
  29. ↑ «Poke Recipes - the Joy of the Hawaiian Appetizer». Aloha Hawaii. 2009 թ․ սեպտեմբերի 24.
  30. ↑ 30,0 30,1 Cheng, Martha (2011 թ․ ապրիլի 18). «Poke: Past and Present». Honolulu Magazine.
  31. ↑ 31,0 31,1 «Japanese and Hawaiian Vernacular Names for Fish Eaten Raw». FDA.
  32. ↑ «Hawaiian Reef Fish». Hawaiian Encyclopedia.
  33. ↑ «Know your mullets». Hawaii 24/7. 2019 թ․ մարտի 1.
  34. ↑ «Poke Ulua - Kaʻiwakīloumoku - Hawaiian Cultural Center». kaiwakiloumoku.ksbe.edu (անգլերեն).
  35. ↑ «Hawaiian Fish Name Translations». Hawaii Nearshore Fishing. 2019 թ․ օգոստոսի 13.
  36. ↑ Cheng, Martha (2017 թ․ հոկտեմբերի 25). «The 11 Best Places to Eat Poke in Honolulu». Eater (անգլերեն).
  37. ↑ «What Is Hamachi? A Seafood Restaurant Explains - Ahi and Vegetable». connect2local.com (անգլերեն).
  38. ↑ «Deep Dive FAQ: Kanpachi/Kampachi». Today's Farmed Fish (անգլերեն).
  39. ↑ «Hawaii-Seafood.org – Pure & Natural». Hawaii-Seafood.org.
  40. ↑ Paiva, Derek (2014 թ․ հոկտեմբերի 27). «"Power to the Poke": How to make Filipino "Jumping Salad" Shrimp Poke». Hawaii Magazine.
  41. ↑ «Can You Eat Raw Shrimp? The Surprising Truth About This Seafood». betony-nyc.com. 2022 թ․ մարտի 13.
  42. ↑ «Can You Eat Octopus and How Does It Taste? - American Oceans». American Oceans. 2023 թ․ հունվարի 17.
  43. ↑ Maslovara, Vedran (2023 թ․ հունվարի 1). «Is It Safe To Eat Raw Clams?». Mashed.
  44. ↑ «6 Weird Korean Seafood You Never Knew». Asian Inspirations (ավստրալիական անգլերեն). 2021 թ․ մարտի 24.
  45. ↑ «GMA:Fried Poke Recipe by Sam Choy». ABC News (անգլերեն).
  46. ↑ 46,0 46,1 Adams, Wanda (2007 թ․ հունվարի 25). «Alan Wong creates "Top Chef"-inspired poke». The Honolulu Advertiser.
  47. ↑ «Roy's Ko Olina ONO Pipikaula Poke - Where Hawaii Eats Ep#5». YouTube (անգլերեն). 2021 թ․ ապրիլի 29. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  48. ↑ «Waimea Gazette - September 1997 - POKE». waimeagazette.com. Waimea Gazette. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  49. ↑ Talwar, Kalei (2009 թ․ հուլիսի 17). «Recipe: Make Hawaii-Style Ahi Poke Wherever You Are». Hawaii Magazine. Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
  50. ↑ Dingeman, Robbie (2020 թ․ հոկտեմբերի 9). «5 We Tried: We Search for the Best Poke at Tamashiro Market». Honolulu Magazine.
  51. ↑ «Ginger Scallion Sauce». Onolicious Hawaiʻi. 2023 թ․ օգոստոսի 20.
  52. ↑ Toth Fox, Catherine (2020 թ․ մայիսի 1). «HAWAIʻI in the Kitchen: M Poke with a Ginger Scallion Sauce». Hawaii Magazine.
  53. ↑ «Ginger Scallion Sauce with Seared Ahi Poke – Foodland Supermarket». foodland.com.
  54. ↑ «What is Poke And Why You Won't Find Poke Bowls in Hawaii». Around the World in Eighty Flavors. 2021 թ․ օգոստոսի 12.
  55. ↑ Obungen, Thomas; Braiotta, Kelli Shiroma; Kojimoto, Kai (2018 թ․ փետրվարի 23). «Fat Kid Friday: Mauka to Makai Poke Nachos». Honolulu Magazine.
  56. ↑ Taketa, Mari. «The History of Poke: Hawaii's Favorite Dish». Hawaiian Airlines.
  57. ↑ 57,0 57,1 Vince Dixon (2016 թ․ սեպտեմբերի 14). «Data Dive: Tracking the Poke Trend: Proof that the Hawaiian dish is here to stay». Eater.
  58. ↑ Catherine Smart (2016 թ․ դեկտեմբերի 27). «The Hawaiian raw-fish dish poke is having a moment». Boston Globe.
  59. ↑ Laura Hayes (2017 թ․ ապրիլի 13). «What Does a Hawaii-Born Chef Think of D.C.'s Poke Craze?». Washington City Paper.
  60. ↑ Jay Jones (2016 թ․ մայիսի 12). «Hawaii's endless poke craze, stoked by new twists and traditional dishes». Los Angeles Times.
  61. ↑ Hillary Dixler (2016 թ․ հունվարի 22). «Can Poke Be the Next Fast-Casual Trend? Why restaurateurs are building brands around the Hawaiian staple». Easter.
  62. ↑ Fabricant, Florence (2016 թ․ հունվարի 26). «Poké, a Hawaiian Specialty, Emerges in Chelsea». The New York Times. ISSN 0362-4331. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 5-ին.
  63. ↑ Rohr, Jenn (2018 թ․ նոյեմբերի 14). «What's the Controversy Over the Aloha Poke Trademark?». David Lizerbram & Associates.
  64. ↑ Ho, Soleil (2018 թ․ օգոստոսի 10). «The Chicago Poke Chain That Tried to Stop Hawaiian Businesses from Using the Word "Aloha"». The New Yorker.
  65. ↑ Shinno, Stephanie (2022 թ․ մայիսի 11). «Enter your best poke recipe at Kauai Poke Fest». KHON2.
  66. ↑ Uyeno, Kristine (2023 թ․ մայիսի 30). «Big poke competition returning to Kauai». KHON2 (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 6-ին.
  67. ↑ «4th annual I Love Poke Festival to return to Bali Hai May 29». SDNews.com. 2013 թ․ մայիսի 15.
  68. ↑ Stradley, Linda (2015 թ․ մայիսի 16). «Hawaiian Ahi Tuna Poke Recipe, Whats Cooking America». What's Cooking America (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 4-ին.
  69. ↑ «Ilocano Diaspora». BaLinkBayan Ilocos Norte. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ սեպտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2025 թ․ մարտի 18-ին.
  70. ↑ Barnes, Patti. «24 Egg Recipes That Are Totally Cracked (But We Have To Try)». TheRecipe. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.
  71. ↑ «You Are Probably Wondering How the Filipino Dish "Poqui Poqui" Got Its Name». Yummy.ph. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 18-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պոկե&oldid=10343462» էջից