Պոլիեն Յակովլև

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պոլիեն Յակովլև
Ծնվել էդեկտեմբերի 27, 1883(1883-12-27)
ԾննդավայրԹիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է1942
Վախճանի վայրԴոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունգրող, մանկագիր և դրամատուրգ
Քաղաքացիություն ԽՍՀՄ և  Ռուսական կայսրություն
ԿրթությունՄոսկվայի գեղարվեստական ինստիտուտ և Ժողովրդական կոնսերվատորիա
Ժանրերպոեզիա

Պոլիեն Նիկոլաևիչ Յակովլև (ռուս.՝ Полиен Николаевич Яковлев, դեկտեմբերի 27, 1883(1883-12-27), Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - 1942, Դոնի Ռոստով, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային ռուս մանկագիր, դրամատուրգ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պոլիեն Յակովլևը ծնվել է 1883 թվականին Թիֆլիսում` ռազմական բժիշկ-դեղագործի ընտանիքում։

1902 թվականին, ավարտելով Օստրոգորժսկոեի գիմնազիան, սովորել է Մոսկվայի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետում, որտեղից արտաքսվել է ուսանողական գործադուլին մասնակցելու համար։ Կրթությունը շարունակել է Սուրկովի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտում, ապա` Մոսկվայի ժողովրդական կոնսերվատորիայում։

1918-1920 թվականներին Սլավյանսկ Կուբանում եղել է դպրոցի ուսուցիչ, Ուստ-Լաբինսկի կայանի կանանց գիմնազիայում դասավանդել է նկարչություն, աշխատել է Սլավյանսկայա գյուղում, Պոլտավայի ուսուցչական ճեմարանում, դասավանդել է արվեստ և երաժշտություն։ 1924 թվականին տեղափոխվել է Դոնի Ռոստով, որտեղ եղել է «Լենինի թոռնիկները» մանկական թերթի գլխավոր խմբագիրը։ Ավելի ուշ Յակովլևը պատանի դպրոցականների համար նախաձեռնել է «Հոկտեմբերիկ» թերթը, «Շեփոր» և «Խարույկ» ամսագրերը[1]։ 1934 թվականին եղել է խորհրդային գրողների առաջին համագումարի պատվիրակ։

1942 թվականի հոկտեմբերին նացիստները բռնել են Յակովլևին և ուղարկել Ռոստովի բանտ։ Նահանջելով` գերմանացիները գնդակահարել են բոլոր բանտարկյալներին։

Ստեղծագործական ուղի[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Յակովլևի գրական-խմբագրական աշխատանքը սկսվել է Ռոստով ժամանելուց հետո։ Նրա ամենահայտնի գիրքը «Առաջին աշակերտ»-ն է` մինչև հեղափոխություն գիմնազիայի աշակերտների սովորույթների և ավանդույթների մասին պատմությունը[2]։ Կուբանի քաղաքացիական պատերազմին են նվիրված նրա երկու պատմվածքները` «Մենք հաղթեցինք» և «Ագարակի աղջիկը»։

Նրա «Զանգից հետո» պիեսում նկարագրվում է մինչպատերազմյան խորհրդային դպրոցի կյանքը։ Պիեսը բեմադրվել է Ռոստովի պատանի հանդիսատեսի թատրոնում։ 1940 թվականին Գորկու անվան թատրոնը պատրաստվել է բեմադրելու «Գիմնազիայի աշակերտները» («Միրոնովների ընտանիքը») դրաման։ Դրաման տպագրվել է միայն 2004 թվականին։

«Ջոկատի ծնունդը» պատմվածքը նվիրված է Հայրենական մեծ պատերազմի վաղ օրերին։ Յակովլևի վերջին ստեղծագործությունը` «Հայրենի քաղաքում» վեպը, այրվել է հրատարակչության շենքում ռումբի հարվածից բռնկված հրդեհից։

Պոլիեն Յակովլևին իրենց ուսուցիչն են համարել Միխայել Շտիտելմանը («Մանկության պատմություններ»), Վերա Պանովան («Արբանյակները» և «Սերյոժա»), Վիտալի Գուբարևը («Ծուռ հայելիների թագավորություն»), Ելենա Շիրմանը («Զմրուխտե մատանի»), Բենիամին Շակը և այլք[3][4]։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դոնի Ռոստովի այն շենքում, որտեղ ապրել է գրողը, փակցված է հուշատախտակ` հետևյալ գրությամբ.

Այս տանը 1934-1942 թվականներին ապրել և աշխատել է Պոլիեն Նիկոլաևիչ Յակովլևը։

Աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Жмых и Мазан. - Ростов н/Д: Буревестник, 1925.
  • Наша взяла. - Ростов н/Д: Азово-Черноморское кн. изд., 1926.
  • Петькины друзья. - Ростов н/Д: Буревестник, 1925.
  • Дзинь-Фу-Фун. - Ростов н/Д: Севкавкнига, 1926.
  • Наша взяла. - Ростов н/Д: Северный Кавказ, 1931.
  • Старый и малый. - Ростов н/Д: Северный Кавказ, 1933.
  • Первый ученик. - М. - Л.: Изд-во Детской литературы 1941.
  • Первый ученик. - Ростов н/Д: Азово-Черноморское изд-во, 1934.
  • Первый ученик. - Ростов н/Д: Ростиздат, 1938.
  • Девушка с хутора. - Ростов н/Д: Ростиздат, 1949.
  • Девушка с хутора. - Ростов н/Д: Ростиздат, 1966.
  • Девушка с хутора. - Ростов н/Д: Наша взяла. Краснодар, 1982.
  • Девушка с хутора. - Ростов н/Д: Ростиздат, 1966.
  • Яковлев, П. Первый ученик: повесть /П. Н. Яковлев. - Ростов н/Д: Ростовское книжное изд-во, 1985. - 224с.
  • Гимназисты. (Семья Мироновых). - Ковчег, 2004.
  • Рождение отряда. Пятигорск, 1942

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Агуренко Б. «Все это хорошо, но мало, мало!» / Б. Агуренко // Вечерний Ростов. - 1998. - 28 дек.
  • Барсуков Э. Обыкновенный волшебник / Э. Барсуков // Ковчег: альманах. - 2004. - № 4. - С.166-168.
  • Гегузин И. Друг детворы / И. Гегузин // Добрый след: Рассказы краеведа. - Ростов н/Д, 1987. - С.40-44.
  • Гегузин И. О детях для детей: К 100-летию со дня рождения П. Н. Яковлева / И. Гегузин // Дон. - 1983. - № 12. - С.154 - 159.
  • Гегузин И. Писательская династия / И.Гегузин // Комсомолец. - 1991. - 18 июля.
  • Григорьян Л. Короткие встречи / Л. Григорьян // Ковчег Кавказа. - 2002. - № 1(янв.). - С.13.
  • Григорьян Л. Полиен Яковлев (страницы воспоминаний) / Л. Григорьян // Комсомолец. - 1990. - 12 сент.
  • Жак В. Кто написал эту повесть / В. Жак // Яковлев П. Девушка с хутора. - Ростов н/Д, 1966. - С.261 - 263.
  • Немиров Ю. Полиен Яковлев: судьба и книги / Ю. Немиров // Вечерний Ростов. - 1975. - 15 февр.
  • Панова В. П. Н. Яковлев и его книги / В. Панова // Яковлев П. Н. Первый ученик. - Ростов н/Д, 1973. - С.5-7.
  • Прохоренко И. Ф. Полиен Яковлев: литературная викторина по книге «Первый ученик» / И. Ф. Прохоренко // Литературные викторины для учащихся 5-9 классов. - Ростов н/Д. - С.197-201.
  • Тартынский Л. Детский писатель казнен фашистами / Л. Тартынский // Вечерний Ростов. - 2009. - 12 янв. - С.6.
  • Яковлев В. Твой папа-лапа: Воспоминания об отце / В. Яковлев // Ковчег: альманах. - 2004. - № 4. - С.230-233.
  • Яковлев В. П. Отец / В. П. Яковлев // Донской временник. Год 1998-й. - Ростов н/Д, 1997. - С.72-74.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Екатерина Кольцова-Царёва. Набатные строки из пламени ада. Мемориал. Яковлев Полиен 1883-1942. 2014.
  2. Первый ученик
  3. Екатерина Кольцова-Царёва. Набатные строки из пламени ада. Мемориал. Яковлев Полиен 1883—1942. 2014. Свидетельство о публикации № 214062300444
  4. «Полиен Яковлев: судьба и книги. Ростовская областная библиотека им. В. М. Великиной». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հունիսի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 3-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]