Պյոտր Բելոուսով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պյոտր Բելոուսով
ռուս.՝ Пётр Белоусов
Ծնվել էմայիսի 16 (29), 1912[1] կամ մայիսի 29, 1912(1912-05-29)[2]
ԾննդավայրԲերդյանսկ (քաղաք, Ուկրաինա)
Վախճանվել էմարտի 31, 1989(1989-03-31)[3][2] (76 տարեկան)
Մահվան վայրԼենինգրադ, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն Ռուսական կայսրություն և  ԽՍՀՄ
ԿրթությունԻ. Ե. Ռեպինի անվան գեղանկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ինստիտուտ
Մասնագիտություննկարիչ
Ոճռեալիզմ
Ժանրգրաֆիկա
ՈւսուցիչYakov Hast?
ԱշակերտներQ120679503?
Պարգևներ
Ժողովուրդների բարեկամության շքանշան,
, ՌԽՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործիչ և ՌԽՍՖՀ ժողովրդական նկարիչ
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ նկարիչների միություն
 Piotr Belousov Վիքիպահեստում

Պյոտր Պետրովիչ Բելոուսով (ռուս.՝ Пётр Петро́вич Белоу́сов, 16 (29) մայիսի, 1912, Բերդյանսկ, Տավրիկայի նահանգ, Ռուսական կայսրություն31 մարտի, 1989, Լենինգրադ, ՌՍՖՍՀ, ԽՍՀՄ), խորհրդային գեղանկարիչ, գծանկարիչ, մանկավարժ, պրոֆեսոր։ ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիայի թղթակից-անդամ (1979), ՌՍՖՍՀ ժողովրդական նկարիչ (1976), ԽՍՀՄ նկարիչների միության անդամ 1939 թվականից[4]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պյոտր Բելոուսովը ծնվել է 1912 թվականի մայիսի 16-ին (նոր տոմարով՝ մայիսի 29) Ռուսաստանի կայսրության Տավրիկայի նահանգի Բերդյանսկ քաղաքում (ներկայում՝ Զապորոժիեի մարզ, Ուկրաինա

1920-ական թվականների վերջին Պյոտր Բելոուսովը սովորել է Յակով Խաստի ստուդիայում[5]։ 1929 թվականին Պյոտր Բելոուսովը ծանոթացել է Իսահակ Բրոդսկու հետ և նրա հրավերով մեկնել Լենինգրադ, որտեղ նրա ղեկավարությամբ զբաղվել է նկարչությամբ ու գեղանկարչությամբ։ Նա նաև հաճախել է Հեղափոխության նկարիչների ասոցիացիային ու Նկարիչների ընկերությանը կից գործող ստուդիաներ։ Աշխատել է Ջրերում խեղդվողների փրկության ընկերությունում և Նկարիչների իզոկոոպերատիվում[6]։

1932 թվականին Պյոտր Բելոոուսովն ընդունվել է Պրոլետարական կերպարվեստի ինստիտուտի բանվորական ֆակուլտետ։ 1933 թվականին նրան ընդունում են Լենինգրադի գեղանկարչության, քանդակագործության ու ճարտարապետության ինստիտուտի գեղանկարչության բաժին, որտեղ նա սովորել է Միխայիլ Բեռնշտեյնի, Պավել Նաումովի, Ալեքսանդր Լյուբիմովի, Վլադիմիր Սերովի, Իսահակ Բրոդսկու մոտ[7]։ 1939 թվականին Պյոտր Բելոուսուվն ավարտել է ինստիտուտը (Իսահակ Բրոդսկու արվեստանոց) և ստացել գեղանկարչի կոչում։ Նրա հետ նույն տարում ինստիտուտն ավարտել են Նիկոլայ Անդրեցովը, Գլեբ Վերները, Ալեքսեյ Գրիցայը, Միխայիլ Կոզելը, Լև Օրեխովը, Լիդիա Օստրովան, Ելենա Սկուինը, Նիկոլայ Տիմկովը, Բորիս Շչերբակովը և այլք, ովքեր հետագայում դարձել են ԽՍՀՄ հայտնի նկարիչներ։ Պյոտր Բելոուսովի դիպլոմային աշխատանքը եղել «Լենինի տեսակցությունը Ստալինի հետ» (ռուս.՝ «Свидание Ленина со Сталиным») նկարը[8]։

1939 թվականին Պյոտր Բելոուսովը դարձել է ՌԽՖՍՀ նկարիչների միության լենինգրադյան կազմակերպության անդամ։ Նույն թվականին նա սկսել է դասավանդել Լենինգրադի գեղանկարչության, քանդակագործության ու ճարտարապետության ինստիտուտում։ 1956 թվականից գլխավորել է ուրվանկարի ամբիոնը, իսկ 1961 թվականին ստացել է պրոֆեսորի կոչում։

Պյոտր Բելոուսովը ցուցահանդեսների է մասնակցել 1930 թվականից՝ իր աշխատանքները ներկայացնելով Լենինգրադի առաջատար նկարիչների գործերի կողքին։ Ստեղծել է դիմանկարներ, բնանկարներ, ժանրային ու պատմական կոմպոզիցիաներ։ Աշխատել է յուղաներկով, մատիտով, գունամատիտներով, օֆորտի, փորագրության տեխնիկաներով։ Նրա ստեղծագործությունների հիմնական ժանրը եղել է պատմական նկարչությունը։ Առավել մեծ ճանաչում է ձեռք բերել Լենինին ու հեղափոխությանը նվիրված իր նկարներով։ Նրա արվեստին բնորոշ է հակվածությունը դեպի ակադեմիական դպրոցի ավանդույթները։

Պյոտր Բելոուսովի աշխատանքներից են «Երիտասարդ կնոջ դիմանկարը» (Տ. Պ. Մյասոեդովա-Բրոդսկայա)[9][10] (1932), «С. М. Киров на XVII съезде ВКП(б)»[5] (1939), «Վ. Ի. Լենինը կոմերիտմիության III համագումարի պատվիրակների շրջանում»[11] (1949), «Մենք կգնանք այլ ուղով» (ռուս.՝ «Мы пойдём другим путём»[12], 1951), «Հունաստանի պատրիոտը» (ռուս.՝ «Патриотка Греции»[13], 1954), «Ընթերցելիս», «Մահափորձ Վ. Ի. Լենինի վրա 1918 թվականին»[14] (երկուսն էլ 1957)[15], «Գեներալ-լեյտենանտ Մ. Ֆ. Ռեմիզովի դիմանկարը»[16] (1972), «Кировцы», «Ե. Ա. Բելոուսովայի դիմանկարը»[17] (обе 1975), «Դստեր դիմանկարը»[18] (1977), «Վ. Ի. Լենինը Շվեյցարիայում», «Վիրաբույժի դիմանկարը»[19] (երկուսն էլ 1978), «Բլոկադայի օրագրից» (1980), «Ոչ ոք չի մոռացվել» (ռուս.՝ «Никто не забыт»[20], 1980) և այլ նկարներ։

1970 թվականին Պյոտր Բելոուսովն արժանացել է ՌՍՖՍՀ արվեստի վաստակավոր գործչի, իսկ 1976 թվականին՝ ՌՍՖՍՀ ժողովրդական նկարչի կոչում։ 1979 թվականին դարձել է ԽՍՀՄ գեղարվեստի ակադեմիայի թղթակից-անդամ[21]։ Նրա անհատական ցուցահանդեսներն անցկացվել են Վոլոգդայում (1959), Մոսկվայում (1982) և Լենինգրադում (1987)։

Պյոտր Բելոուսովը մահացել է 1983 թվականի մարտի 31-ին Լենինգրադում։ Թաղված է Վոլկովյան գերեզմանատանը[22]։

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պյոտր Բելոուսովի աշխատանքները պահվում են տարբեր թանգարաններում ու մասնավոր հավաքածուներում Ռուսաստանում[23], Մեծ Բրիտանիայում[24], Ֆրանսիայում[25], ԱՄՆ-ում ու այլ երկրներում։ Հայտնի են նրա դիմանկարներն ու դիմաքանդակները, որ արվել են Լենինգրադի տարբեր նկարիչների, այդ թվում նաև Ի. Կրեստովսկու կողմից[26]։

Ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. RKDartists (նիդերլ.)
  2. 2,0 2,1 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  3. RKDartists (նիդերլ.)
  4. Справочник членов Союза художников СССР. Том 1. — М.: Советский художник, 1979. — С.113.
  5. 5,0 5,1 Художники народов СССР. Биографический словарь. Том первый. — М.: Искусство, 1970. — С.346.
  6. Пётр Петрович Белоусов. Каталог выставки. — Л.: Искусство, 1987. — С.10.
  7. Иванов С. В. Неизвестный соцреализм. Ленинградская школа. — Санкт-Петербург: НП-Принт, 2007. — С.357
  8. Юбилейный Справочник выпускников Санкт-Петербургского академического института живописи, скульптуры и архитектуры имени И. Е. Репина Российской Академии художеств. 1915—2005. — Санкт-Петербург: «Первоцвет», 2007. — С.49.
  9. Ленинградские художники. Живопись 1950—1980 годов. Каталог. — СПб., 1994. — С.3.
  10. Белоусов П. П. Портрет молодой женщины // 80 лет Санкт-Петербургскому Союзу художников. Юбилейная выставка. — СПб.: «Цветпринт», 2012. — С.207.
  11. Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. — Л.: Художник РСФСР, 1976. — С.14.
  12. Выставка произведений ленинградских художников 1951 года. Каталог. — Л.: Лениздат, 1951. — С.8.
  13. Изобразительное искусство Ленинграда. Каталог выставки. — Л.: Художник РСФСР, 1976. — С.15.
  14. 1917—1957. Выставка произведений ленинградских художников. Каталог. — Л.: Ленинградский художник, 1958. — С.9.
  15. Пётр Петрович Белоусов. Каталог выставки. — Л.: Искусство, 1987. — С. 17-18.
  16. Наш современник. Вторая выставка произведений ленинградских художников 1972 года. — Л.: Художник РСФСР, 1973. — С.5.
  17. Наш современник. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1975 года. Каталог. — Л.: Художник РСФСР, 1980. — С.41.
  18. Выставка произведений ленинградских художников, посвящённая 60-летию Великого Октября. — Л.: Художник РСФСР, 1982. — С.11.
  19. Осенняя выставка произведений ленинградских художников. 1978 года. Каталог. — Л.: Художник РСФСР, 1983. — С.6.
  20. Зональная выставка произведений ленинградских художников 1980 года. Каталог. — Л.: Художник РСФСР, 1983. — С.10.
  21. Пётр Петрович Белоусов. Каталог выставки. — Л.: Искусство, 1987. — С.10-11.
  22. «Могила П. П. Белоусова на Волковском кладбище». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 17-ին.
  23. Пётр Петрович Белоусов. Каталог выставки. — Л.: Искусство, 1987.
  24. Russian Paintings. 1989 Winter Show. — London: Roy Miles Gallery, 1989. — p.5,16-17.
  25. L' Ecole de Saint-Petersburg. Catalogue. — Paris: Drouot Richelieu, 25 Janvier 1993.
  26. Наш современник. Каталог выставки произведений ленинградских художников 1971 года. — Л.: Художник РСФСР, 1972. — С.32.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]