Պլասենսիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Բնակավայր
Պլասենսիա
իսպ.՝ Plasencia[1]
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրԻսպանիա Իսպանիա
Մակերես217,94 կմ²
ԲԾՄ415±1 մետր
Բնակչություն39 412 մարդ (2023)[2]
Ժամային գոտիUTC+1
Փոստային դասիչ10600
Ավտոմոբիլային կոդCC
Պաշտոնական կայքplasencia.es/web/(իսպ.)
Պլասենսիա (Իսպանիա)##
Պլասենսիա (Իսպանիա)

Պլասենսիա (իսպ.՝ Plasencia), բնակավայր և համայնք Իսպանիայի արևմուտքում՝ Խերտե գետի ափին, Էստրեմադուրայի մաս հանդիսացող Կասերես ինքնավար պրովինցիայի Վալյե դել Խերտե շրջանում (կոմարկայում)։ Զբաղեցնում է 218 կմ² տարածք։ Բնակչության թվաքանակը 2010 թվականի տվյալներով եղել է 41.447 (այս ցուցանիշով Կասերես պրովինցիայում զբաղեցնում է երկրորդ և ամբողջ Էստրեմադուրայում՝ չորրորդ տեղը[3]): Պրովինցիայի վարչական կենտրոնից՝ Կասերես քաղաքից հեռավորությունը 82 կիլոմետր է։ Սահմանակցում է Վալյե դել Խերտե, Լա Վերա, Մոնֆրագուե, Վալյե դել Ալագոն, Վալյե դել Ամբրոս և Տրեսիեռա - Տիեռաս դե Գրանդիլյա համայնքներին[4][5]։ Աշխարհագրական իր դիրքով կարծես Խերտե հովտի դարպասն է։ Էստրեմադուրայի մյուս երեք խոշոր բնակավայրերի՝ Կասերես, Բադախոս, Մերիդա քաղաքների պես միացված չէ որևէ այլ համայնքի[3]։ Եպիսկոպոսական թեմի[6] և դատական չորրորդ տարածաբաժնի կենտրոնն է[7]։ Համայնքի հովանավորներն են համարվում Սուրբ Ֆուլխենսիոն և Սուրբ կույս դել Պուերտոն։

Էստրեմադուրայի հյուսիսում ամենամարդաշատը համարվող այս բնակավայրում են գտնվում պետական, վարչական և սպասարկման բնագավառի բազմաթիվ կազմակերպություններ, որոնք ծառայություններ են մատուցում ինչպես բուն քաղաքի, այնպես էլ շրջակա համայնքների բնակիչներին[8][9][10]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պլասենսիայի մերձակայքում՝ Կապերայում հնագիտական պեղումների արդյունքում հայտնաբերվել են հին հռոմեական բնակավայրի ավերակներ։ Բուն Պլասենսիա քաղաքը հիմնադրել են արաբները և անվանել Ամբրոս։ 1186 թվականին Ալֆոնսո Ութերորդ Կաստիլիացի թագավորն ազատագրել է բնակավայրը մավրերից, վերանվանել Պլասենսիա և նրա ռազմավարական կարևորությունը հաշվի առնելով՝ շուրջը կառուցել 68 աշտարակ ունեցող պարիսպ (բանն այն է, որ Պլասենսիան գտնվել է Լեոնի թագավորության և մուսուլմանների տիրույթների հետ Կաստիլիայի ունեցած սահմանի մերձակայքում և դեռ հին հռոմեական ժամանակներում կառուցված և ռազմական ու առևտրական կարևոր նշանակություն ունեցած Արծաթե ուղու վրա, որը մեր ժամանակներում ծառայում է որպես հետիոտն արշավների երթուղի[11][12][13]):

Մինչև 19-րդ դարը Պլասենսիան եղել է համանուն մի տարածաշրջանի կենտրոն, որն զբաղեցնում էր ներկայիս պրովինցիայի քառորդ մասը։ Թեև քաղաքը մինչև 1960 թվականը 20 հազարից պակաս բնակիչ է ունեցել[14] և աչքի ընկնող բնակավայր չի համարվել, այդուհանդերձ այստեղ մի շարք կարևոր իրադարձություններ են տեղի ունեցել, ինչպես, օրինակ, արքայադուստր Խուանա լա Բելտրանեխայի հարսանիքը կաստիլիական ժառանգության համար մղվող պատերազմի ժամանակ[15] և Կորտեսում քվե գնելու նախաձեռնությունը, որն ի վերջո հանգեցրել է Էստրեմադուրայի մարզի ստեղծմանը 1653 թվականին։

Համայնքի տնտեսությունում մեծ է սպասարկման, ծառայությունների մատուցման մասնաբաժինը. հենց միայն առևտրական հիմնարկների թիվն անցնում է հազարից[16]։ Զբոսաշրջության զարգացմանը նույնպես մեծ կարևորություն է տրվում. քաղաքի պատմական կենտրոնը հայտարարվել է մշակութային հետաքրքրություն ներկայացնող վայր[17] (պահպանվել են պլատերսկո ոճի տաճարը, մի քանի ուշագրավ վանական կառույցներ), պարբերաբար կազմակերպվում են զբոսաշրջիկներին գրավող ամենամյա առնվազն երկու տոնախմբություն՝ Martes Mayor և Սուրբ շաբաթ՝ Semana Santa[18][19]: 20-րդ դարի սկզբից քաղաքն ունի իր առանձին խնայողական բանկը[20], որը կարող է հիմք դառնալ հետագայում Caja de Extremadura բացելու համար։

Պլասենսիան նաև կրթական կարևոր կենտրոն է, որտեղ գործում են ոչ միայն տարբեր դասի դպրոցներ, այլև համալսարան՝ որակավորման չորս տարակարգեր շնորհելու հնարավորությամբ[21]։

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1842 թվականից 2010 թվականն ընկած ժամանակամիջոցում Մալպարտիդա դե Կասերեսի բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները եղել են հետևյալը[22]

Աղբյուր՝ Իսպանիայի վիճակագրության ազգային ինստիտուտ (INE)

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Relación de Municipios y sus Códigos por ProvinciasNational Statistics Institute, 2019.
  2. National Statistics Institute Իսպանիայի մունիցիպալ ռեգիստր 2023 — 2023.
  3. 3,0 3,1 http://redex.org/turismo/es/comarcas%7Cfechaacceso=1 de noviembre de 2017|periódico=Redex turismo|idioma=es-ES}}
  4. http://ssweb.seap.minhap.es/REL/ |título=Datos del registro de entidades locales |editor=Ministerio de Hacienda y Administraciones Públicas de España|fechaacceso=29 de agosto de 2013}}
  5. http://www.dip-caceres.es/servicios/entidades-locales/ Արխիվացված 2012-06-29 Wayback Machine |título=Entidades locales |editor=Diputación Provincial de Cáceres |fechaacceso=28 de agosto de 2013}}
  6. http://www.diocesisplasencia.org/w/?page_id=542 Արխիվացված 2016-04-05 Wayback Machine |título=Historia |editor=Diócesis de Plasencia|fechaacceso=24 de febrero de 2013}}
  7. http://www.cgpe.net/partido.aspx?idprovincia=10&numpartido=4 |título=Plasencia, partido judicial nº4 de Cáceres |editor=Consejo General de Procuradores de España |fechaacceso=18 de septiembre de 2012 |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20110723040832/http://www.cgpe.net/partido.aspx?idprovincia=10&numpartido=4 |fechaarchivo=23 de julio de 2011 }}
  8. https://www.agenciatributaria.gob.es/AEAT.sede/Inicio/_otros_/_Direcciones_y_telefonos_/Delegaciones_y_Administraciones/Extremadura/Caceres/Administraciones/Administraciones.shtml |título=Administraciones de la provincia de Cáceres |editor=Agencia Estatal de Administración Tributaria|fechaacceso=30 de agosto de 2013}}
  9. http://www.policia.es/org_periferica/jsp_extrem/dependencias.php?id_region=10&id_provincia=10 Արխիվացված 2015-01-28 Wayback Machine |título=Organización periférica - Dependencias policiales de la provincia de Cáceres |editor=Cuerpo Nacional de Policía|fechaacceso=30 de agosto de 2013}}
  10. http://extremaduratrabaja.gobex.es/webfm_send/2301 |título=Centros de empleo del SEXPE |editor=Servicio Extremeño Público de Empleo|fechaacceso=30 de agosto de 2013}}
  11. http://www.aytoplasencia.es/Turismo/default.asp?plant=1&id=1&seccion=151&offset=1%7Ctítulo=Historia(չաշխատող հղում) de Plasencia - Edad Media y Renacimiento |editor=Ayuntamiento de Plasencia |urlarchivo= |fechaarchivo=9 de enero de 2010 }}
  12. http://diarium.usal.es/josemh/historia/historia-de-hervas/ |título=Historia de Hervás |editor=Universidad de Salamanca|fechaacceso=31 de agosto de 2013}}
  13. http://www.elcaminoasantiago.com/caminos/plata/plata.htm Արխիվացված 2019-08-02 Wayback Machine |título=Camino de Santiago por la Vía de la Plata |editor=El Camino a Santiago|fechaacceso=11 de febrero de 2013}}
  14. http://www.ine.es/intercensal/intercensal.do;jsessionid=DF01A841F5CDA306FC38B0E28052D2CE.intercensal01?search=3&codigoProvincia=10&codigoMunicipio=148&btnBuscarCod=Consultar+selecci%F3n |título=Alteraciones de los municipios en los Censos de Población desde 1842 |editor=Instituto Nacional de Estadística de España|fechaacceso=31 de agosto de 2013}}
  15. http://www.mcnbiografias.com/app-bio/do/show?key=castilla-juana-de |título=Castilla, Juana de, o Juana la Beltraneja (1462-1530). |editor=www.mcnbiografias.com|fechaacceso=1 de marzo de 2013}}
  16. http://www.anuarieco.lacaixa.comunicacions.com/java/X?cgi=caixa.anuari99.util.ChangeLanguage&lang=es |título=Anuario Económico de España 2013 |editor=Caja de Ahorros y Pensiones de Barcelona |fechaacceso=10 de octubre de 2013 |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20140328141423/http://www.anuarieco.lacaixa.comunicacions.com/java/X?cgi=caixa.anuari99.util.ChangeLanguage&lang=es |fechaarchivo=28 de marzo de 2014 }}
  17. http://www.mcu.es/bienes/cargarFiltroBienesInmuebles.do?layout=bienesInmuebles&cache=init&language=es |título=Consulta a la base de datos de bienes inmuebles |editor=Ministerio de Educación, Cultura y Deporte de España|fechaacceso=8 de febrero de 2013}}
  18. http://plasencia.es/web/index.php?option=com_content&view=article&id=334&Itemid=308 |título=Fiestas |editor=Ayuntamiento de Plasencia |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20110908064323/http://www.plasencia.es/web/index.php?option=com_content&view=article&id=334&Itemid=308 |fechaarchivo=8 de septiembre de 2011 }}
  19. http://www.elperiodicoextremadura.com/noticias/plasencia/la-semana-santa-de-plasencia-declarada-fiesta-de-interes-turistico-regional_580916.html |título=La Semana Santa de Plasencia, declarada fiesta de interés turístico regional |autor=Agencia EFE |publicación=El Periódico Extremadura|fecha=12 de mayo de 2011 |fechaacceso=10 de febrero de 2013}}
  20. http://w3.cajaextremadura.es/pdf/inversores/pentidad/pentidad.pdf |título=Entidad |editor=Caja de Extremadura |fechaacceso=19 de septiembre de 2012 |urlarchivo=https://web.archive.org/web/20121021005919/http://w3.cajaextremadura.es/pdf/inversores/pentidad/pentidad.pdf |fechaarchivo=21 de octubre de 2012 }}
  21. http://www.unex.es/conoce-la-uex/estructura-academica/centros/plasencia/ |título=Centro Universitario de Plasencia |editor=Universidad de Extremadura|fechaacceso=1 de septiembre de 2013}}
  22. INEbase. Variaciones intercensales. Alteraciones de los municipios en los censos de población desde 1842. En línea: http://www.ine.es/intercensal/ Consultado 04-09-2010. Cuando se dispone del dato de población de hecho y de derecho se ha tomado la cifra más alta.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պաշտոնական կայքէջը
  • Ver Extremadura (Իսպաներեն)
  • Լուսանկարներ
  • Plasencia is the subject of the Revealing Cooperation and Conflict Project trying to create a virtual 3D model and database describing the city in the time between 1390-1420 CE.
  • Herbermann, Charles, ed. (1913). «Plasencia» . Catholic Encyclopedia. New York: Robert Appleton Company.
  • Chisholm, Hugh, ed. (1911). «Plasencia» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն) (11th ed.). Cambridge University Press.
  • Պլասենսիայի համալսարան
  • Centro de Profesores y Recursos de Plasencia Արխիվացված 2008-04-05 Wayback Machine
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պլասենսիա» հոդվածին։