Պլազմային էկրան

Պլազմային հեռուստացույց

Պլազմային վահանակի կառուցվածքը

Պլազմային վահանակը ինֆորմացիայի արտացոլման սարք է, էկրան, հիմնված լյումինաֆորի՝ իոնացված գազում, կամ պլազմայում էլեկտրոնների լիցքաթափումից առաջացած ուլտրամանուշակագույն ճառագայթման ազդեցությամբ լուսարձակումն է։

Կառուցվածքը

Այն իրենից ներկայացնում է գազով լցված բջիջների մատրիցա՝ 2 զուգահեռ ապակե թիթեղների միջև, որոնց միջով անցնում են սկանավորման, հասցեավորման և լուսավորության համար նախատեսված թափանցիկ էլեկտրոդները։ 

Կառուցվածքի յուրահատկությունները․

•  պլազմային պանելի սուբ-փիքսելի չափսերն են 200 մկմ╳200 մկմ╳100 մկմ 
•  առջևի էլեկտրոդը պատրասվում է ինդիումի օքսիդից և անագից, որպեսզի փոխադրած հոսանքը լինի առավելագույնս թափանցիկ 
•  բավականաչափ մեծ պլազմային էկրաններում մեծ հոսանքների անցման ժամանակ հաղորդչի դիմադրության պատճառով առաջանում է լարման զգալի անկում, ինչի հետևանքով աղավաղվում է ազդանշանը։ Այդ խնդրի լուծման համանր ավելացվում են միջանկյալ քրոմային հաղորդիչներ, չնայած դրանց անթափանցությանը։ 
•  Պլազմա ստանալու համար բջիջները լցվում են ազնիվ գազերով՝ նեոն,քսենոն, ավելի հազվադեպ հելիում, արգոն , կամ դրանց խառնուրդները սնդիկի հետ։

Լյումինաֆորի բաղադրությունը՝

•  կանաչ՝ Zn₂SiO₄:Mn²⁺ / BaAl₁₂O₁₉:Mn²⁺;+ / YBO₃:Tb / (Y, Gd) BO₃:Eu 
•  կարմիր ՝ Y₂O₃:Eu³⁺ / Y_0,65Gd_0,35BO₃:Eu³⁺ 
•  կապույտ BaMgAl₁₀O₁₇:Eu²⁺

 Պլազմային էկրանի ներքին մեխանիզմ ավտոմատ ընտրում է անհրաժեշտ փիքսելները։ Այդ գործողությունն ընթանում է ավելի արագ, քան էճս-ներում (էլեկտրոնայ-ճառագաթային սարք)։ PDP մոդելներում արդեն էկրանի նորացումը մոտ 400-600 Հց է, ինչի հետևանքով աչքը չի նկատում էկրանի թարթումը։

Աշխատանքի սկզբունքը․

1.  Ինիցիալիզացիա, որի ընթացքում տեղի են ունենում միջավայրի լիցքերի տեղափոխումը և դրա նախապատրաստումը հաջորդ փուլին՝ հասցեավորմանը։ Այդ ընթացքում հասցեավորման էլեկտրոդում բացակայում է լարումը, իսկ սկանավորման էլեկտրոդի վրա՝ լուսավորման էլեկտրոդի համեմատ տրվում է աստիճանաձև լարում։ 
2. Հասցեավորում, որի ընթացքում տեղի է ունենում փիքսելների նախապատրաստումը լուսավորմանը։ Հասցեավորման օղակին տրվում է դրական (+75 Վ), սկանավորման օղակին՝ բացասական (-75 Վ), իսկ լուսավորման օղակին՝ +150 Վ լարում։
3. Լուսավորում, որի ընթացքում սկանավորման օղակին տրվում է դրական, իսկ լուսավորման օղակին՝ բացասական։ Յուրաքանչյուր օղակի վրա իոնների պոտենցիալների և հավելյալ պոտենցիալների գումարը գազային միջավայրում սահամանային լարման բարձրացում է առաջացնում։ Լիցքաթափումից հետո լուսավորման և սկանավորման օղակներում իոնների վերադասավորում է տեղի ունենում։ Իմպուլսների բևեռայնության փոփոխությունը պլազմայում նոր լիցքաթափում է առաջացնում։ Ասպիսով իմպուլսների բևեռների փոփխությունը ապահովում է բջիջների բազմակի լիցքաթափումը։ 

Ինիցիալիզացիա-հասցեավորում-լուսավորում 1 փուլը ստեղծում է նկարի 1 շերտ, և մի քանի շերտերի վերադրմամբ ստացվում է համապատասխան կոնտրաստի և պայծառության պատկեր։ Սովորաբար պլազմային էկրաններում պատկերը ստացվում է 8 շերտերի համադրմամբ։ 

Այսպիսով, էլեկտրոդներով բարձր լարում անցկացնելիս տեղի է ունենում գազի իոնացում կամ պլազմայի առաջացում։ Պլազմայով անցնում է բարձրհաճախային ուլտրամանուշակագույն ճառագայթում, որի հետևանքով լյումինաֆորը լույս է ճառագայթում՝ կարմիր, կապուտ կամ կանաչ։ Այդ լուսն էլ անցնելով ապակե թաղանթով ընկնում է դիտորդի աչքին։

Առավելություները և թերությունները

Առավելությունները․

• բարձր կոնտրաստ,
• գույների խորություն,
• սևի և սպիտակի հավասարաչափ  կայունություն,
• հեղուկ բյուրեղային (7-10 տարի) համեմատ երկարկեցություն (30 տարի)։

Թերությունները․

• հեղուկ բյուրեղային էկրանի համեմատ ավելի էներգատար է,
• բավականաչաձ մեծ փիքսելներ, ինչի հետևանքն այն է, որ միայն բավականաչափ մեծ պլազմային էկրաններն են ապահովում անհրաժեշտ թողունակություն
• անշարժ պատերից էկրանի այրում(հիշողության էֆեկտ), օրինակ ալիքի լոգոտիպից։ Դա տեղի է ունենում լյումինֆորի տաքացումից և դրա գոլորշիացումից։ Նման էֆեկտի կարելի է հանդիպել նաև ՕԼԵԴ-ների (օրգանական լուսադիոդներով էկրան) մոտ։

Հղումներ

Մոնիտորներ

• Мухин И. А. Принципы развертки изображения и модуляция яркости свечения ячейки плазменной панели. «Труды учебных заведений связи № 168», Санкт-Петербург, 2002, СПбГУТ, стр.134-140.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պլազմային էկրան» հոդվածին։