Պիրիդոստիգմին
![]() | |
Նույնացուցիչներ | |
CAS համար | 155-97-5 |
PubChem CID | 4991 |
DrugBank | 00545 |
CompTox Dashboard (EPA) | |
Պիրիդոստիգմին, կիառվում է միասթենիա գրավիս հիվանդության բուժման համար[1]։ Հակաապաբևեռացնող մկանապալարիչների (միոռելաքսանտ) ազդեցությունները դադարեցնելու նպատակով այն նաև կիրառվում է ատրոպինի հետ համակցված[2]։ Դեղամիջոցը ներքին ընդունման է, բայց հնարավոր է կիրառել նաև ներարկելով[2]։ Ազդեցությունը սկսում է կիրառելուց մոտավորապես 45 րոպե հետո և տևում է 6 ժամ[2]։
Հիմնական կողմնակի ազդեցություններն են սրտխառնողցը, լուծը, հաճախամիզությունը, և որովայնային ցավը[2]։ Այլ մի քանի կողմնակի ազդեցություններ են՝ ցածր զարկերակային ճնշումը, թուլությունը, և ալերգիկ ռեակցիաները[2]։ Հղիության ընթացքում նրա կիրառման անվտանգությունը դեռևս պարզ չէ[2]։ Պիրիդոստիգմինը ացետիլխոլինէսթերազ ֆերմենտի ինհիբիտոր (ներհակորդ, հակազդիչ) է և պատկանում է անուղղակի խոլինոմիմետիկների շարքին[2]։ Այն խաթարում է ացետիլխոլինէսթերազ (քայքայում է ացետիլխոլինին) ֆերմենտի աշխատանքը՝ ավելացնելով ացետիլխոլինի քանակությունը[2]։
Պիրիդոստիգմինը հայտնաբերվել է 1945 թվականին և անցել բժշկական կիրառման 1955 թվականին[3]։ Այն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության հիմնական դեղերի ցանկում է, որոնք ամենաանվտանգ և արդյունավետն են մարդու օրգանիզմի համար[4]։ Պիրիդոստիգմինը արտոնագրված է որպես ջեներիկ դեղ[2]։ Զարգացող երկրներում արժեքը կազմում է ամսական 7.17–65.93 ԱՄՆ դոլար[5], իսկ ԱՄՆ-ում 25-50 ԱՄՆ դոլար։
Բժշկական կիրառություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պիրիդոստիգմինը օգտագործվում է միասթենիա գրավիս հիվանդության ժամանակ մկանների թուլությունը վերացնելու նպատակով կամ բնածին միասթենիկ համախտանիշով հիվանդների բուժման ընթացքում, նաև կիրառվում է կուրարենանման մկանապալարիչների թունավոր ազդեցությունների վերացման համար։ ԱՄՆ-ում պիրիդոստիգմին բրոմիդը թույլատրված է կիրառել ռազմական իրավիճակների ընթացքում՝ զոման քիմիական թունավոր նեյրոպարալիտիկ (նյարդալուծանքային) գազի կիրառման պայմաններում ապրելիության հավանականությունը մեծացնելու համար։ Կիրառվել է նաև Իրաքա-քուվեյթյան պատերազմում, որտեղ այն եղել է պատճառիչ գործոն Իրաքա-Քուվեյթյան պատերազմի համախտանիշի առաջացման համար[6]։
Պիրիդոստիգմինը որոշ դեքերում կիրառվում է օրթոստատիկ հիպոտենզիայի (թերճնշում) բուժման համար[7]։ Այն կարող է օգտակար լինել աքսոնալ պոլինեյրոպաթիայի ժամանակ կիրառելիս[8]։
Այն նաև նշանակվում է դիրքային հաճախասրտության համախտանիշի և Էհլերս-Դանլոսի համախտանիշի ժամանակ առաջացած բարդությունները կանխարգելելու նպատակով[8][9]։
Հակացուցումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պիրիդոստիգմինի բրոմիդը հակացուցված է աղիների և միզուղիների անանցանելիության ժամանակ, իսկ բրոնխային ասթմայի ժամանակ պետք է կիրառել զգուշությամբ[10][11]։
Կողմնակի ազդեցություննէր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիմնական կողմնական ազդեցություններն են[10]՝
- Քրտնարտադրություն
- Լուծ (դիարեա)
- Սրտխառնոց
- Փսխում
- Որովայնային ցավեր
- Խթանված թքարտադրություն
- Կատաղություն
- Խթանված բրոնխային լորձարտադրություն
- Բբի նեղացում (միոզ)
- Անոթալայնացման պատճառով դեմքի կարմրություն
- Էրեկտիլ խանգարումներ
Ազդեցության մեխանիզմ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պիրիդոստիգմինը սինապտիկ ճեղքում ընկճում է ացետիլխոլինէսթերազ ֆերմենտի աշխատանքը, որով նվազում է ացետիլխոլինի հիդրոլիզը։ Այն չորրորդային ազոտ պարունակող կարբամատ է և դարձելիորեն ընկճում է ացետիլխոլինէսթերազ ֆերմենտի աշխատանքը, չի անցնում արյուն-ուղեղային պատնեշով և կարբամիլացնում է ծայրամասային արյան շրջանառության ամբողջ ացետիլխոլինէսթերազ ֆերմենտի 30%-ը։ Կարբամիլացված ֆերմենտը կարողանում է վերականգնվել ինքնուրույն հիդրոլիզի միջոցով, որից հետո ացետիլխոլինի մակարդակը վերականգնվում է։
Սինապսներով գործողության պոտենցիալը փոխանցվում է շարժիչ նյարդերին Ca2+ -ի ներհոսքի և ացետիլխոլինի ձերբազատման միջոցով։ Ացետիլխոլինը անցնում է սինապտիկ ճեղք և կապվում հետսինապսային թաղանթի վրա գտնվող ընկալիչների հետ առաջացնելով Na-ի իոնների ներհոսք և ապաբևեռացում։ Ներհոսքի բավականաչափ քանակի դեպքում առաջանում է գործողության պոտենցիալը։ Ացետիլխոլինի ձերբազատումից հետո, որպեսզի կանխվի ընկալիչների մշտական դրդումը, ացետիլխոլինէսթերազ ֆերմենտը տեղակայվում է հետսինապսային թաղանթի վրա և հիդրոլիզի է ենթարկում ացետիլխոլինին այն ժամանակ, երբ այն ազատվում է ընկալիչից։
Անվանումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պիրիդոստիգմինը հասանելի է մեստինոն (Valeant Pharmaceuticals), ռեգանոլ և գրավիտոր (SUN Pharma) անվանումներով։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ WHO Model Formulary 2008։ World Health Organization։ 2009։ էջ 429։ ISBN 9789241547659։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 13, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Neostigmine Bromide»։ The American Society of Health-System Pharmacists։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 21, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016
- ↑ Fischer Janos, Ganellin C. Robin (2006)։ Analogue-based Drug Discovery (անգլերեն)։ John Wiley & Sons։ էջ 540։ ISBN 9783527607495։ Արխիվացված օրիգինալից 2016-12-20-ին
- ↑ «WHO Model List of Essential Medicines (19th List)»։ World Health Organization։ April 2015։ Արխիվացված օրիգինալից դեկտեմբերի 13, 2016-ին։ Վերցված է դեկտեմբերի 8, 2016
- ↑ Hamilton Richart (2015)։ Tarascon Pocket Pharmacopoeia 2015 Deluxe Lab-Coat Edition։ Jones & Bartlett Learning։ էջ 339։ ISBN 9781284057560
- ↑ Golomb BA (March 2008)։ «Acetylcholinesterase inhibitors and Gulf War illnesses»։ Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America 105 (11): 4295–300։ Bibcode:2008PNAS..105.4295G։ JSTOR 25461411։ PMC 2393741։ PMID 18332428։ doi:10.1073/pnas.0711986105։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-09-24-ին։ Վերցված է 2019-05-11։ lay summary – Reuters (մարտի 10, 2008)
- ↑ «Pyridostigmine in the treatment of orthostatic intolerance»։ Annals of Pharmacotherapy 41 (2): 314–8։ 2007։ PMID 17284509։ doi:10.1345/aph.1H458
- ↑ 8,0 8,1 «Pyridostigmine in the treatment of orthostatic intolerance»։ The Annals of Pharmacotherapy 41 (2): 314–8։ February 2007։ PMID 17284509։ doi:10.1345/aph.1H458
- ↑ «Pyridostigmine in the treatment of postural orthostatic tachycardia: a single-center experience»։ Pacing and Clinical Electrophysiology 34 (6): 750–5։ June 2011։ PMID 21410722։ doi:10.1111/j.1540-8159.2011.03047.x
- ↑ 10,0 10,1 Mestinon | Home Archived 2008-05-13 at the Wayback Machine.
- ↑ Mestinon Official FDA information, side effects and uses Archived 2008-05-24 at the Wayback Machine.