Jump to content

Պինա Բաուշ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պինա Բաուշ
գերմ.՝ Pina և գերմ.՝ Pina Bausch
Դիմանկար
Ծնվել էհուլիսի 27, 1940(1940-07-27)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԶոլինգեն, Դյուսելդորֆ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի ազատ պետություն[4]
Մահացել էհունիսի 30, 2009(2009-06-30)[5][1][2][…] (68 տարեկան)
Մահվան վայրՎուպերտալ, Դյուսելդորֆ, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Գերմանիա[4]
ԳերեզմանՎուպերտալ
Քաղաքացիություն Գերմանիա
ԿրթությունFolkwang University of the Arts? և Ջուլիարդ դպրոց
ԵրկերCafé Müller?
Մասնագիտությունպարուսույց, բալետի պարող, բալետմայստեր, համալսարանի դասախոս, կինոռեժիսոր և սցենարիստ
ԱմուսինRonald Kay?
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԱրվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
ԵրեխաներRolf Salomon Bausch?[11]
Կայքpinabausch.org
 Pina Bausch Վիքիպահեստում

Պինա Բաուշ (հուլիսի 27, 1940(1940-07-27)[1][2][3][…], Զոլինգեն, Դյուսելդորֆ, Հռենոսի պրովինցիա, Պրուսիայի ազատ պետություն[4] - հունիսի 30, 2009(2009-06-30)[5][1][2][…], Վուպերտալ, Դյուսելդորֆ, Հյուսիսային Հռենոս-Վեստֆալիա, Գերմանիա[4]), գերմանացի պարուհի և պարուսույց, 20-րդ դարի մեծագույն պարուսույցներից մեկը։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1954-1958 թվականներին Պինա Բաուշը բալետ է սովորել Էսենում, այնուհետև Նյու Յորքի Ջուլիարդի դպրոցում, որտեղ նրա ուսուցիչների թվում էր Անտոնի Թյուդորը։ 1962 թվականին վերադարձել է Գերմանիա, դարձել Էսսենի բալետի թատրոնի մեներգչուհի, իսկ 1969 թվականից՝ տնօրեն։ 1973 թվականին դարձել է Վուպերտալում ժամանակակից պարի խմբի ղեկավար։ Հետագայում Բաուշն ու իր թատերախումբը ստեղծեցին ներկայացումներ՝ ոգեշնչված այն քաղաքների մթնոլորտից և պլաստիկությունից, որտեղ նրանք հանդես էին գալիս՝ Բուդապեշտ, Պալերմո, Ստամբուլ, Տոկիո, Լիսաբոն, Հոնկոնգ, Մադրիդ, Հռոմ, Լոս Անջելես, Սեուլ, Վիեննա և այլն։ Նա նկարահանվել է երկու կուլտային ֆիլմերում։ Ֆեդերիկո Ֆելինիի «Եվ լողում է նավը» (1983) ֆիլմում նա խաղում էր կույր արքայադստեր հետ, որը շախմատ է խաղում շոշափելով։ Իսկ Պեդրո Ալմոդովարի «Խոսիր նրա հետ» (2002) ֆիլմում նա խաղացել է ինքն իրեն։ 2009 թվականի հուլիսին նա պատրաստվում էր հյուրախաղերով մեկնել Մոսկվա իր «Յոթ մահացու մեղքերը» պիեսով, սակայն մահացավ Գերմանիայում 2009 թվականի հունիսի 30-ին թոքերի քաղցկեղից[12]:

Բացի գեղարվեստական ​​ֆիլմերում նշված դերերից (Ֆելինիի «Եվ լողում է նավը...», Ալմոդովարի «Խոսիր նրա հետ»), Պինա Բաուշն աչքի է ընկել նաև այլ ժանրերում։

1983 թվականին բելգիացի կինոռեժիսոր Շանտալ Ակերմանը նկարահանեց նրա մասին հեռուստատեսային վավերագրական ֆիլմ՝ Un jour Pina m'a demandé (57 րոպե)[13], որտեղ նկարահանող խումբը հինգ շաբաթ հետևում է հայտնի պարուսույցին և Վուպերտալի թատրոնին՝ Գերմանիա, Իտալիա և Ֆրանսիա հյուրախաղերի ընթացքում։ Ռեժիսորի նպատակն էր ֆիքսել Պինա Բաուշի աննախադեպ արվեստը ոչ միայն հանդիսատեսին առաջարկվող որակով, այլեւ «կուլիսներում»։ Մեկ այլ 15 րոպեանոց հեռուստատեսային վավերագրական ֆիլմ նկարահանվել է 2002 թվականի հունիսին մեկ շաբաթվա ընթացքում, Փարիզում, ռեժիսոր Լի Յանորը, որը կոչվում է «Սուրճ Պինայի հետ» (անգլ.՝ Coffee with Pina)։ Այս էսքիզը հաճախ օգտագործվում է որպես «բոնուս» ավելի «ներկայացվող» ֆիլմերի DVD թողարկումներում։

Պինա Բուշի «Մեխակներ» բալետը (2005)

Բաուշի արվեստում հատուկ էջ են կազմում նրա բեմադրությունների էկրանավորումները. նրա սեփական խորեոգրաֆիկ (և միևնույն ժամանակ կինո) արտադրությունները, հաճախ հենց Պինայի՝ էկրանին պարային դերերում հայտնվելով: Հայտնի են նրա այս ժանրի յուրահատուկ և բազմազան ֆիլմերը, ինչպիսիք են.

  • Օրփեոս և Էվրիդիկե, Փարիզի օպերայի (Opera National de Paris) ֆիլմ-ներկայացում՝ հիմնված Գլյուկի երաժշտության վրա, որի ռեժիսորն ու բեմանկարիչը Պինա Բաուշն է։ Սա «տանզոպերա» է (գերմ. «Tanzoper»), ժանր, որը հորինել է Պինան. դրանում յուրաքանչյուր կերպար համապատասխանում է երկու բեմական կատարողի՝ օպերային երգչուհու և բալետի պարուհու։
  • «Սրբազան գարուն»-ը 1978 թվականի բալետային ֆիլմ է՝ հիմնված Ստրավինսկու երաժշտության վրա
  • «Café Müller»-ը 1985 թվականի ֆիլմ է, ներկայացնում է 1978 թվականի ներկայացումը, որը հիմնված է պարուսույցի մանկության և պատանեկության հիշողությունների վրա։ Գործողությունները տեղի են ունենում դատարկ սրճարանում, որտեղ մարդիկ, ովքեր կորցրել են հույսն ու սիրելու ունակությունը, ապրում են իրենց մենակությունը։ Wuppertal Tanztheatre-ի արտիստները (այդ թվում՝ ինքը՝ Պինա Բաուշը) ​​պարի միջոցով պատմում են իրենց մասին։ Երաժշտական ​​հիմքը Հենրի Փերսելի «Փերի թագուհին» և «Դիդոնե և Էնեաս» օպերաներից արիաներն էին, որոնք կատարում էին Ջենիֆեր Վիվիանը, Ջանեթ Բեյքերը, Ջոն Շիրլի-Քուիրքը և Հոնոր Շեպարդը։
  • «Կոնտակտային գոտիներ, տիկնայք և պարոնայք 65-ից բարձր» 2007 թվականին նկարահանված ֆիլմ է, որը հիմնված է պիեսի երկրորդ հրատարակության վրա։ 1998 թվականին Վուպերտալ քաղաքում հայտնվեց գովազդ, որը հրավիրում էր տարեց մարդկանց՝ առանց դերասանական փորձի, մասնակցելու «Կոնտակտային գոտի» (1978) պիեսի առաջին տարբերակի վերականգնման ընտրությանը:

2000 թվականին «Tanztheatre»-ի այս ներկայացումը թողարկվել է նոր խմբագրությամբ։ Ի՞նչ պատահեց 26 ծերերին, ովքեր արձագանքեցին այդ գովազդին և ի վերջո ընտրվեցին, ինչպե՞ս են նրանք հարաբերություններ կառուցում, փնտրում իրենց «մյուս կեսին»: Հենց այս թեման է դառնում ֆիլմի հիմնական սյուժեն՝ ծավալվելով հին պարասրահում՝ 1930-ական թվականների սենտիմենտալ գերմանական երգերի, ջազի և տանգոյի ֆոնին։ Հետաքրքիր է, որ ֆիլմի շրջանակներից դուրս՝ Բաուշի մահից մեկ տարի առաջ՝ 2008 թվականին, թողարկվեց նույն ներկայացման մեկ այլ տարբերակ, որում, սակայն, ներգրավված էին ոչ թե հասունները, այլ 14 տարեկան դեռահասներ։ 2011 թվականին Վիմ Վենդերսի «Պինա» ֆիլմը ցուցադրվեց Բեռլինալեում[14]։

Անձնական կյանք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բաուշն ամուսնացած էր ծնունդով հոլանդացի Ռոլֆ Բորզիկի հետ, նա զգեստների դիզայներ և դեկորատոր էր, ով մահացավ Լեյկեմիաից 1980 թվականին։ Նույն տարում նա հանդիպեց չիլիացի բանաստեղծ և Չիլիի համալսարանի գեղագիտության և գրականության պրոֆեսոր Ռոնալդ Քեյին, և 1981 թվականին նրանք ունեցան որդի՝ Ռալֆ-Սալոմոնին, որին Բաուշը անվանեց Բորզիկի պատվին[15]։

Ճանաչում և մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1984, Bessie Awards, Նյու Յորք
  • 1986, «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» սպայական խաչ
  • 1991, Ֆրանսիայի Հանրապետության արվեստի և գրականության շքանշան
  • 1995, Գերմանիայի ազգային պարի մրցանակ
  • 1997, Բեռլինի թատերական մրցանակ
  • 1997, Մեծ Խաչ աստղային և ուսադիրով «Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար»
  • 1997, Պորտուգալիա, Սանտյագո շքանշանի Մեծ Խաչ
  • 1999 թվականի մայիս, Եվրոպական թատերական մրցանակ, Տաորմինա, Իտալիա
  • 1999, Սամուել Սկրիպսի մրցանակ, ADF ժամանակակից պարարվեստի ոլորտում ձեռքբերումների համար, ԱՄՆ
  • 1999, Կայսերական մրցանակ, Ճապոնիա
  • 1999 թվականի նոյեմբեր, «honoris causa» արվեստի, երաժշտության և զվարճանքի ոլորտում (իտալ. la laurea honoris causa in Disciplina delle Arti, della Musica e dello Spettacolo) Բոլոնիայի համալսարանի, Իտալիա
  • 2003, Պատվո լեգեոնի ասպետ, Ֆրանսիա
  • 2004, Նիժինսկու մրցանակ, Մոնտե Կառլո
  • 2005, «Ոսկե դիմակ» թատերական մրցանակ, Մոսկվա
  • 2006, Իտալիայի պարարվեստի ազգային ակադեմիայի պատվավոր տնօրեն (իտալ.՝ Direttore Onorario), որի հիմնադիրը և ցմահ ղեկավարը մինչև 1970 թվականը Յա Ռուսկան էր։
  • 2007, Պաբլո Ներուդայի շքանշան Արվեստում և մշակույթում արժանիքների համար (Չիլի)
  • 2007 թվականի հունիս, Վենետիկի բիենալեի «Ոսկե առյուծ» «արվեստում ունեցած ավանդի համար»
  • 2007 թվականի նոյեմբեր, Կիոտոյի մրցանակ
  • 2008, Գյոթեի մրցանակ, Մայնի Ֆրանկֆուրտ[14]

Տես նաև

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պինա

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Vanden Abeele M. Pina Bausch. Paris: Plume, 1996.
  • Riley C.A. The saints of modern art: the ascetic ideal in contemporary painting, sculpture, architecture, music, dance, literature, and philosophy. Hanover: UP of New England, 1998
  • Fernandes C. Pina Bausch and the Wuppertal Dance Theater: the aesthetics of repetition and transformation. New York: P. Lang, 2001
  • Cypriano F. Pina Bausch. São Paulo: Cosac Naify, 2005
  • Bentivoglio L., Hörner U. Pina Bausch oder die Kunst über Nelken zu tanzen. Frankfurt: Suhrkamp, 2007

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Pina Bausch (նիդերլ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Archivio Storico Ricordi — 1808.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 German dance legend Pina Bausch dies at 68 — Deutsche Welle, 2009.
  6. ↑ Goethepreis — Frankfurt.
  7. ↑ Arning M. Frankfurt würdigt Pina Bausch (գերմ.) — F: (untranslated), 2008. — ISSN 0940-6980
  8. ↑ https://www.praemiumimperiale.org/en/laureate-en/laureates-en
  9. ↑ Ordens Honoríficas Portuguesas
  10. ↑ https://www.kyotoprize.org/en/laureates/pina_bausch/
  11. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #118507680 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  12. ↑ «Умерла хореограф Пина Бауш». Lenta.ru. 2009 թ․ հունիսի 30. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ օգոստոսի 13-ին.
  13. ↑ См. информацию о фильме «Однажды Пина меня спросила» Արխիվացված 2008-02-15 Wayback Machine в базе данных IMDb(անգլ.)
  14. ↑ 14,0 14,1 См. биографическую и иную информацию Արխիվացված 2012-01-17 Wayback Machine на сайте о фильме Вима Вендерса(ռուս.)
  15. ↑ Jennings Luke, Obituary: Pina Bausch Արխիվացված 2012-04-15 Wayback Machine // The Guardian. — Wednesday 1 July 2009

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պինա Բաուշ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պինա_Բաուշ&oldid=10341295» էջից