Պիետրո Բելլուսկի

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պիետրո Բելլուսկի
անգլ.՝ Pietro Belluschi
Ծնվել էօգոստոսի 18, 1899(1899-08-18)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԱնկոնա, Մարկե
Մահացել էփետրվարի 14, 1994(1994-02-14)[2][3] (94 տարեկան)
Վախճանի վայրՊորտլենդ, Օրեգոն, ԱՄՆ
Ոճ(եր)ինտերնացիոնալ ոճ
ԿրթությունԿոռնելի համալսարան, Կոռնելի համալսարանի ճարտարագիտական քոլեջ և Հռոմի Սապիենզա համալսարան
Ուշագրավ աշխատանքներCommonwealth Building?
Պարգևներ
 Pietro Belluschi Վիքիպահեստում

Պիետրո Բելլուսկի (անգլ.՝ Pietro Belluschi, օգոստոսի 18, 1899(1899-08-18)[1][2][3][…], Անկոնա, Մարկե - փետրվարի 14, 1994(1994-02-14)[2][3], Պորտլենդ, Օրեգոն, ԱՄՆ), իտալական ծագմամբ ամերիկացի ճարտարապետ։ Ճարտարապետական մոդեռնիզմի առաջնորդ, առնչություն ունի հազարից ավելի շենքերի նախագծման հետ[4], մի շարք հեղինակավոր ճարտարապետական պարգևների դափնեկիր։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պիետրո Բելլուսկին ծնվել է 1899 թվականի օգոստոսի 18-ին Անկոնայում։ Մեծացել է Հռոմում[5]։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ ծառայել է բանակում, մարտնչել է ավստրիացիների դեմ, մասնակցել է այնպիսի խոշոր ճակատամարտերի, ինչպիսիք են Կապորետոյի և Վիտտորիո-Վենետոյի ճակատամարտերը։ Պատերազմի ավարտից հետո Բելլուսկին ընդունվում է Հռոմի Լա Սապիենցի համալսարան և ավարտում է այն 1922 թվականին՝ ստանալով «քաղաքացիական ինժեներ» մասնագիտություն[6]։ Հաջորդ տարի ուսանողության փոխանակման ծրագրի միջոցով մեկնում է ԱՄՆ, որտեղ չնայած անգլերենին բացարձակ չտիրապետելուն, ավարտում է Կոռնելի համալսարանը նույն մասնագիտությամբ։ Բելլուսկին իր իտալացի ընկերների խորհրդով չի վերադառնում հայրենիք, քանի որ այնտեղ այդ ժամանակ սկսել էր ուժ հավաքել Բենիտո Մուսոլինի ֆաշիստական ռեժիմը։ Սկզբում Բելլուսկին աշխատում է Այդահոյի հանքերում որպես ինժեներ, որտեղից օրական ստանում է հինգ դոլար (մոտավորապես 66 դոլար 2015 թվականի գներով[7]), այնուհետև աշխատանքի է անցնում Պորտլենդի Ալբերտ Դոյլի ճարտարապետական բյուրոյում, այդ քաղաքում անցկացնելով իր կյանքի զգալի մասը։ Դոյլի բյուրոյում Բելլուսկին հասարակ գծագրողից հասնում է մինչև գլխավոր դիզայներ, իսկ 1943 թվականից արդեն բյուրոն պատկանում էր իրեն և այն կոչում է իր անունով[5]։ 1950-ական թվականների սկզբին Բելլուսկին ստանում էր տարեկան 150 հազար դոլար (համարյա 1,35 մլն դոլար 2015 թվականի գներով[7]):

1951 թվականին Բելլուսկին դառնում է Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի ճարտարապետության և նախագծման դպրոցի դեկանը և այդ պաշտոնում մնում մինչև 1965 թվականը։ Մասաչուսեթս փոխադրվելուց առաջ Բելլուսկին իր պորտլենդյան գրասենյակը հանձնում է Skidmore, Owings & Merrill ընկերությանը։

Պիետրո Բելլուսկին մահացել է 1994 թվականին, կյանքի 95-րդ տարում[6]։

Անձնական կյանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Առաջին կինը` Հելեն Խեմմիլան ունեցել է 2 որդի, Պիտերը (ծնվ. 1939 թվական) և Էնթոնին (ծնվ. 1941 թվական)։
  • Երկրորդ կինը` Մարջորին (1920-2009), 1965 թվականից մինչև 1994 թվականի փետրվարի 14-ը (ճարտարապետի մահը)։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1950-1955 թվականներ - ԱՄՆ նրբագեղ արվեստների Հանձնաժողովի անդամ նախագահի նշանակմամբ
  • 1951-1965 թվականներ - Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտի ճարտարապետության և նախագծման դպրոցի դեկան
  • 1952 թվականից - Արվեստի և գիտության Ամերիկյան ակադեմիայի անդամ
  • 1953-1957 թվականներ - Դիզայնի ազգային ակադեմիայի զուգորդված անդամ, 1957 թվականից՝ լիիրավ
  • 1972 թվական - Ճարտարապետների Ամերիկյան ինստիտուտի ոսկե մեդալ
  • 1970-ականների վերջից մինչև 1980-ականների սկիզբ Վաշինգտոնում Վիետնամի վետերանների հուշահամալիրի դիզայնի ընտրության ժյուրիի անդամ
  • 1991 թվական - Արվեստների բնագավառում ԱՄՆ ազգային մեդալի մրցանակաբաշխությունում Բելլուսկին պատմության մեջ երկրորդ ճարտարապետն էր, որ պարգևատրվել էր այդ մեդալով
  • Ճարտարապետների Ամերիկյան ինստիտուտի անդամ

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 StructuraeRatingen: 1998.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Clausen M. L. Belluschi, Pietro // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — ISBN 978-1-884446-05-4doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T007726
  4. Obituary/Pietro Belluschi (անգլ.) на сайте newsoffice.mit.edu, 2 марта 1994
  5. 5,0 5,1 Пол Голдбергер. Pietro Belluschi, 94, an Architect Of Major Urban Buildings, Dies (անգլ.) на сайте nytimes.com, 16 февраля 1994
  6. 6,0 6,1 Дейв Биркленд. Pietro Belluschi, 94, Helped Design Seattle Convention Center (անգլ.) на сайте community.seattletimes.nwsource.com, 16 февраля 1994
  7. 7,0 7,1 Калькулятор инфляции доллара США (անգլ.)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պիետրո Բելլուսկի» հոդվածին։