Պիեռ Տեյար դը Շարդեն
Այս հոդվածը Պիեռ Տեյար դը Շարդենի մասին է։ Այլ գործածությունների համար այցելեք Շարդեն (այլ կիրառումներ)։
Պիեռ Տեյար դը Շարդեն (ֆր.՝ Pierre Teilhard de Chardin, մայիսի 1, 1881[1][2][3][…], Սարգենատ ամրոց, Orcines[4] - ապրիլի 10, 1955[5][6][1][…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ[5]), ֆրանսիացի նշանավոր փիլիսոփա, աստվածաբան, բնագետ։
Ծնվել է Ֆրանսիայի Օվեռն գավառում։ Տեյարը կրթվել է ճիզվիտական ուսումնական հաստատություններում, որոնք աչքի են ընկել ուսուցանվող գիտակարգերի լայն ցանկով։ 1899 թվականին դառնում է Հիսուսյան ուխտի անդամ, 1901 թվականին՝ քահանա, 1920-1925 թվականներին՝ դասավանդում է Փարիզի կաթոլիկական համալսարանում։
Կյանքի օրոք նա ավելի մեծ միջազգային ճանաչում է ձեռք բերում որպես բնագետ, քան աստվածաբան։ Նա իր ժամանակի հեղինակավոր մարդաբան-հնէաբաններից էր, սինանթրոպի բրածոյի հայտնաբերողներից մեկը, ընդ որում առաջինն էր հասկացել այդ հայտնագործության ողջ կարևորությունը գիտության համար. հայտնագործություն, որի շնորհիվ վերականգնվում էր մարդանման կապկի և մարդու հնագույն տեսակի միջև պակասող կենսաբանական օղակը։
Նախապես Տեյարի փիլիսոփայության և կրոնի բնագավառի գաղափարները տարածում չգտան, քանի որ եկեղեցական ղեկավարությունը նրան հետապնդում էր «կրոնական այլախոհության» համար։ Նրան արգելեցին դասավանդել, ինչպես և հրատարակել փիլիսոփայական և աստվածաբանական բնույթ ունեցող երկեր, նա փաստորեն վտարվեց հայրենիքից։ 20 տարուց ավելի նա անցկացրեց Չինաստանում, հնէաբանական հետազոտություններ կատարեց բոլոր մայրցամաքներում։
Միայն 1950 թվականին 70-ամյա Տեյարին ընտրեցին Փարիզի Գիտությունների ակադեմիայի անդամ։
Ֆրանսիայից երկրորդ անգամ վտարվելուց հետո նա բնակություն հաստատեց ԱՄՆ-ում (Նյու Յորքում), որտեղ էլ մահացավ 1955 թվականին։ Նրա գլխավոր աշխատությունը՝ «Մարդու ֆենոմենը» լույս տեսավ ետմահու նույն թվականին[15]։,
Աղբյուրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,0 2,1 Base Léonore (ֆր.) — ministère de la Culture.
- ↑ 3,0 3,1 Schäfer J. Ökumenisches Heiligenlexikon — 1998.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 https://www.geosoc.fr/propos-html/historique/presidents-de-la-sgf/64-presidents-sgf/1084-marie-joseph-pierre-teilhard-de-chardin.html
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Тейяр де Шарден Пьер // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 Babelio (ֆր.) — 2007.
- ↑ 7,0 7,1 https://prosopo.ephe.fr/pierre-teilhard-de-chardin (ֆր.)
- ↑ The Relevance of Pierre Teilhard de Chardin's Christian World-View to Adult Catechesis — ProQuest, 1991.
- ↑ cath.ch (ֆր.)
- ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
- ↑ 11,0 11,1 https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-depuis-la-creation-de-l-Academie-des-sciences/les-membres-du-passe-dont-le-nom-commence-par-t.html
- ↑ CONOR.Sl
- ↑ https://www1.villanova.edu/villanova/president/university_events/mendelmedal/pastrecipients.html
- ↑ https://www.geosoc.fr/les-prix/distinctions-prix/63-propos/les-prix/liste-des-prix-sgf/108-prix-viquesnel.html
- ↑ Պիեռ Տեյար դը Շարդեն (1998). Մարդու ֆենոմենը. Երևան: Սարգիս Խաչենց. էջ V-VI.
![]() | Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պիեռ Տեյար դը Շարդեն» հոդվածին։ |
![]() | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պիեռ Տեյար դը Շարդեն» հոդվածին։ |
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 167)։ ![]() |
- Մայիսի 1 ծնունդներ
- 1881 ծնունդներ
- Ապրիլի 10 մահեր
- 1955 մահեր
- Նյու Յորք քաղաքում մահացածներ
- Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Փարիզի համալսարանի շրջանավարտներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի սպաներ
- Պատվո լեգեոնի շքանշանի ասպետներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Փիլիսոփաներ այբբենական կարգով
- Գիտության փիլիսոփաներ
- Ֆրանսիացի աստվածաբաններ
- Ֆրանսիացի երկրաբաններ
- Ֆրանսիացի հնէաբաններ
- Ֆրանսիացի փիլիսոփաներ