Պերպերյան վարժարան, հիմնադրվել է 1876 թ-ին Կ․ Պոլսի Գատը գյուղում, Ռեթեոս Պերպերյանի ջանքերով, երկրորդականի (միջնակարգ) ծրագրով։ Շրջանավարտներն իրավունք էին ստանում ուսումը շարունակել եվրոպայի երկրների համալսարաններում։ Ունեցել է նախապատրաստական, նախակրթական, ուսումնարանական բաժիններ (ցերեկային և գիշերօթիկ), ձրիավարժարան։ Բարձր դասարաններում ուսուցման մեջ կատարվել է շերտավորում ըստ մասնագիտացումների՝ գիտական, գրական, առևտրական, մանկավարժական։ Ուսուցումը տարվել է հայերեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, արաբերեն, լեզուներով։ Լրիվ դասընթացն ավարտողը ստանում էր դպրության կամ գիտության պսակավորի աստիճան։ Ձրիավարժարանն ավարտողները պարտավոր էին աշխատել իրենց բնակատեղում։ Ռեթեոս Պերպերյանի մահից հետո դպրոցի տնօրինությունը ստանձնում են Պ․ Կարապետյանը (1907-1909 թթ.), Օննիկ Պերպերյանը (1909-1911 թթ.) և Շահան Պերպերյանը (1911-1922 թթ.)։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին փակվել է (1914-1918 թթ.)։ Պատերազմից հետո՝ վերաբացվել (Սելամազում) նախակրթարանի և լիցեյական բաժիններով։ Ունեցել է կիրակնօրյա դասընթաց՝ օտար վարժարաններում սովորող հայ ուսանողների համար։ 1924 թվականին փոխադրվել է Եգիպտոս (Կահիրե) և գործել նույն ծրագրով։ Շրջանավարտները նաև իրավունք էին ստանում ուսումը շարունակելու Եվրոպական երկրների համալսարաններում։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին վարժարանը փակվել է, պատերազմից հետո վերաբացվել (Սելամազում)՝ նախակրթարանի և լիցեյի բաժիններով։ Ունեցել է կիրակնօրյա դասընթաց՝ օտար վարժարաններում սովորող հայ ուսանողների համար։ 1924 թվականին տեղափոխվելով Եգիպտոս (Կահիրե)՝ շարունակել է գործել նույն ծրագրով։ Փակվել է 1934 թվականին։ Տվել է մոտ 450 շրջանավարտ, որոնց թվում՝ Ռուբեն Սևակը, Շահան Շահնուրը, Վահան Թեքեյանը, Հովհաննես Հինդլյանը և գիտության ու մշակույթի այլ գործիչներ։ Փակվել է 1934 թ. նյութական միջոցներ չունենալու պատճառով։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 9, էջ 279)։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Պերպերյան վարժարան (այլ կիրառումներ)
.jpg)
.svg){kind=small}
Օսմանյան կայսրություն և .svg){kind=small}
Եգիպտոս