Պերուական խոլահավ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պերուական խոլահավ
Պերուական խոլահավ
Պերուական խոլահավ
Դասակարգում
Ենթատիպ Ողնաշարավորներ (Vertebrata)
Դաս Թռչուններ (Aves)
Ենթադաս Տիպիկ թռչուններ (Neognathae)
Վերնակարգ Aequornithes
Կարգ Խոլահավազգիներ (Suliformes)
Ընտանիք Խոլահավեր (ընտանիք) (Sulidae)
Ցեղ Խոլահավեր (Sula)
Տեսակ Պերուական խոլահավ (S. variegata)
Միջազգային անվանում
Sula variegata
Տարածվածություն և պահպանություն
Հատուկ պահպանության կարգավիճակ՝
Քիչ մտահոգող տեսակ

Տաքսոնի տարածվածությունը
Տաքսոնի տարածվածությունը

Պերուական խոլահավ (լատին․՝ Sula variegata), խոլահավերի տեսակ[1]։ Պերուական հոսանքի էնդեմիկ է, կարևոր գիշատիչ է իր կենսացենոզում։ Պերուական ծովափի ամենաբազմաթիվ թռչունն է[2]։ 20-րդ դարի կեսին պերուական խոլահավի թվաքանակը հասավ 3 միլիոն առանձնակի[3]։ Բուգենվիլի ձկնկուլից հետո գուանոյի երկրորդ ամենակարևոր արտադրողն է բոլոր ծովաթռչունների միջև։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սավառնող թռչունի վերին մասերը դարչնագույն են, իսկ ստորինը՝ սպիտակ։ Կտուցը երկար է, մոխրագույն, գլուխը՝ սպիտակ։

Էգերը, որպես կանոն, ավելի խոշոր են, քան արական սեռի ներկայացուցիչները. նրանց մարմինը միջինում 19%-ով ավելի ծանր է, իսկ թևերը՝ 4%-ով մեծ[4]։

Տաքսոնոմիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պերուական խոլահավերի ենթատեսակներ չկան, սակայն տեսակների որոշ ներկայացուցիչներ հիբրիդացվում են կապտաոտ խոլահավերի հետ[5]։

Տարածվածություն և կենսակերպ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գաղութները բնադրում են ավազոտ հարթավայրում, որտեղ բոլոր կողմերից քամիներ են փչում, ինչը նրանց բներին թույլ է տալիս մնալ մոտավորապես 28 °C-ից 38 °C ջերմաստիճանի միջակայքում[6]։

Վարքագիծ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գուանոյից և հողից պատրաստված պերուական խոլահավի բույնը

Թռչնի սննդակարգի հիմքը կազմում է պերուական անձրուկը։ Սնվում են նաև թյունիկով և այլ սննդով։ Որսն անում են Պերուական հոսանքի սառը ջրերում։

Պերուական խոլահավերը սուզորդներ են՝ սուզվելու համեմատաբար կարճ ժամանակով՝ 3,1–3,4 վայրկյան։ Սուզումները տևում են մինչև 15 վայրկյան։ Սուզման միջին խորությունը 2,3–4,3 մետր է, դրանք համեմատաբար ոչ խորը սուզվող թռչուններ են։

Կերը փնտրում ափին բավականին մոտ, սովորաբար իրենց բներից 5 կմ-ից պակաս հեռավորության վրա, սակայն նրանց տեսել են ափից մինչև 40 կմ հեռավորության վրա։ Նրանց կեր որոնելու ճամփորդությունները տևում են ընդամենը մի քանի ժամ, ինչը կարճ է՝ համեմատած այլ նման ծովային թռչունների հետ, որոնք կեր փնտրելու համար կարող են մի քանի օր անցկացնել ծովում։ Դա խոսում է այն մասին, որ պերուական խոլահավերը կեր որոնելիս նախընտրում են չհեռանալ իրենց գաղութից[6][7]։

Պերուական խոլահավի միջին արագությունը մոտավորապես 44 կմ/ժ է, սակայն նրանք կարող են թռչել մինչև 139 կմ/ժ արագությամբ[8]։

Բազմացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բազմանում են ամբողջ տարվա ընթացքում, սակայն հիմնական բազմացման սեզոնը տեղի է ունենում հարավային գարուն-ամառ ժամանակահատվածում (սեպտեմբեր-մարտ)։ Զույգերը կարող են տարվա ընթացքում երկրորդ անգամ փորձել բազմանալ՝ կախված սննդի առկայությունից։ Ձվերի քանակը տատանվում է մեկից մինչև չորս ձու, բայց ամենից հաճախ 2-3 ձու են ածում։ Ձվերը գունատ-կապույտ են։ Ե՛վ էգ, և՛ արու ծնողները թուխս են նստում 4-ից 5 շաբաթ։ Ձագերը մեծանում են մոտավորապես 3 ամսում։ Ի թիվս այլ փոփոխականների, բազմացման հաջողությունը կախված է սննդի առկայությունից և կապված է գաղութի գտնվելու վայրից, դրա չափից և բուծման ժամանակից[8]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «IOC World Bird List 5.1». IOC World Bird List Datasets. doi:10.14344/IOC.ML.11.1. Վերցված է 2022 թ․ փետրվարի 1-ին.
  2. Bernal M., Contreras M., Ellenberg U., Garthe S., Lara-Jorquera G. (2003). Breeding distributions and abundance of seabirds on islands off north-central Chile. Revista Chelina de Historia Natural 76(2): 323—333.
  3. Tovar, H.; Guillén, V.; Cabrera, D. Reproduction and population levels of Peruvian guano birds, 1980 to 1986(անգլ.) // Journal of Geophysical Research: Oceans : journal. — Т. 92. — № C13. — Էջ  14445—14448. — doi:10.1029/jc092ic13p14445։
  4. Zavalaga, Carlos B.; Taylor, Scott A.; Dell'omo, Giacomo; Anderson, David J.; Friesen, Vicki L (2009-12). «Male/Female Classification of the Peruvian Booby». The Wilson Journal of Ornithology. 121 (4): 739–744. doi:10.1676/09-19.1. ISSN 1559-4491.
  5. Taylor, Scott A.; Anderson, David J.; Zavalaga and, Carlos B.; Friesen, Vicki L. (2012 թ․ հունիսի 12). «Evidence for strong assortative mating, limited gene flow, and strong differentiation across the blue-footed/Peruvian booby hybrid zone in northern Peru». Journal of Avian Biology. 43 (4): 311–324. doi:10.1111/j.1600-048x.2012.05660.x. ISSN 0908-8857.
  6. 6,0 6,1 Duffy, David Cameron (1987). «Aspects of the Ecology of Blue-Footed and Peruvian Boobies at the Limits of Their Ranges on Isla Lobos de Tierra, Peru». Colonial Waterbirds. 10 (1): 45. doi:10.2307/1521229. ISSN 0738-6028.
  7. Ludynia, Katrin; Garthe, Stefan; Luna-Jorquera, Guillermo (2009 թ․ հունիսի 21). «Distribution and foraging behaviour of the Peruvian Booby (Sula variegata) off northern Chile». Journal of Ornithology. 151 (1): 103–111. doi:10.1007/s10336-009-0431-1. ISSN 2193-7192.
  8. 8,0 8,1 Zavalaga, Carlos B.; Halls, Joanne; Dell'Omo, Giacomo (2010 թ․ հունվարի 28). «Marine habitat use of Peruvian boobies: a geographic and oceanographic comparison between inshore and offshore islands». ICES Journal of Marine Science. 67 (5): 940–951. doi:10.1093/icesjms/fsp298. ISSN 1095-9289.

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]