Պերմի գավառագիտական թանգարան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պերմի գավառագիտական թանգարան
Изображение логотипа
Տեսակտեղական թանգարան և թանգարան
Երկիր Ռուսաստան
ՏեղագրությունԼենինսկի շրջան
ՎայրՄեշկովի տուն
ՀասցեКомсомольский проспект, 6, Монастырская улица, 11, улица Петропавловская, 38, улица Покровская, 38, Шоссе Космонавтов, 185Մոնաստիրսկայա փողոց (11)
Հիմնադրվել է1890
Կայքmuseumperm.ru
Քարտեզ
Քարտեզ

Պերմի գավառագիտական թանգարան (լրիվ անվանումը՝ «Պերմի գավառագիտական թանգարան» պետական բյուջետային գավառային մշակութային հաստատություն), Պերմի երկրամասի ամենահին ու ամենամեծ թանգարանը։ Թանգարանում հաշվառված է 600,000 պահպանվող միավոր, որը ներառում է տարածաշրջանային, ռուսական և համաշխարհային նշանակության ավելի քան 50 հավաքածու։ Թանգարանի օբյեկտների թվում կան պատմության և մշակույթի 22 հուշարձաններ, որոնցից 16-ը դաշնային նշանակության, իսկ 6-ը՝ տեղական նշանակության։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1890 թվականի նոյեմբերի 15-ին տեղի ունեցավ Բնագիտության սիրահարների ուրալյան ընկերության Պերմի հանձնաժողովի առաջին նիստը, և այդ օրը համարվում է Պերմի թանգարանի հիմնադրման օր, իսկ 1894 թվականի հունվարի 25-ին կայացավ Պերմ քաղաքի Պոկրովսկայա փողոցում գտնվող թանգարանի բացումը հասարակության համար անվճար օգտագործմամբ հատկացված թիվ 38 շենքի տարածքում։ 1897 թվականին թանգարանը տեղափոխվեց Պետրոպավլովսկայա փողոցում գտնվող վերանորոգված թիվ 38 շենք[1]։

1901 թվականին հաստատվեց Պերմի գիտաարդյունաբերական թանգարանի կանոնադրությունը, որը դարձավ Ուրալի բնական գիտությունների սիրահարների Պերմի հանձնաժողովի իրավահաջորդը։ 1919 թվականին Պերմում, խորհրդային իշխանության հաստատումից հետո, ստեղծվեց թանգարանների արվեստի և հնության հուշարձանների պահպանության նահանգային կոմիտե, որը ղեկավարում էր Ա. Կ. Սիրոպյատովը։ 1923 թվականի դեկտեմբերին թանգարանը տեղափոխվեց նախկին հոգևոր ճեմարանի շենք[2]։

Հետագայում թանգարանին տրամադրվեցին նախկին եպիսկոպոսական տունը, Կենտրոնական աշխատավորական կոոպերատիվի նախկին խանութ-սրահի շենքը, Մայր տաճարի շենքը և նոր շենք տեղափոխվելն ավարտվեց 1931 թվականին։ Սակայն 1941 թվականին թանգարանի հիմնական մասնաշենքը (Կոմսոմոլսկի 6 հասցեում գտնվող եպիսկոպոսական տունը) հատկացվեց բժշկական ինստիտուտի հանրակացարանին և թանգարանը ժամանակավորապես դադարեցրեց գործունեությունը։ Այդ շենքը վերադարձվեց թանգարանին 1943 թվականին և վերսկսվեց թանգարանի աշխատանքը[2]։

20-րդ դարի երկրորդ կեսին իրականացվել է թանգարանի զարգացումը, համալրվել են ֆոնդերը և նոր մասնաճյուղեր են բացվել։ Առաջին մասնաճյուղը` «Ընդհատակյա տպարան» հիշատակի տուն-թանգարանը, բացվել է 1968 թվականի նոյեմբերի 5-ին[2]։

2007 թվականի նոյեմբերի 15-ին Պերմի գավառագիտական թանգարանն իր վերջին այցելուներին ընդունել է Կոմսոմոլսկի պողոտայի թիվ 6 շենքում, որից հետո թանգարանը տեղափոխվել է Մեշկովի տուն[3]։ 2009 թվականի մայիսի 18-ին՝ Թանգարանների միջազգային օրը, վերանորոգված Մեշկովի տանը այցելուների համար բացվեցին թանգարանի դռները[4]։

2011 թվականին այցելուների համար բացվեց «Պերմյան հնությունների թանգարան» մշտական ցուցահանդեսը` Չեկարդա հատվածի երկրաբանական և հնէաբանական բնական հուշարձանի Պերմյան բրածոներով (բույսեր և միջատներ)[5]։

Թանգարանի մասնաճյուղեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Պերմի հնաոճ իրերի թանգարան (Պերմ, Սիբիրսկայա փողոց, 15),
  • Թանգարան-դիորամա Մոտովիլիխում (Պերմ, Օգորոդնիկովի փողոց, 2),
  • Նիկոլայ Սլավյանովի հուշահամալիր տուն-թանգարան (Պերմ, 1905 թվականի փողոց, 37),
  • «Ընդհատակյա տպարան» հուշահամալիր-թանգարան (Պերմ, Մոնաստիրսկայա փողոց, 142),
  • Վասիլի Կամենսկու հուշահամալիր տուն-թանգարան (Պերմի մարզ, Տրոիցա գյուղ, Սովետսկայա փողոց, 18),
  • «Խոխլովկա» ճարտարապետական և ազգագրական թանգարան (Պերմի մարզ, գյուղ Խոխլովկա),
  • Օսինսկու տեղական գիտությունների թանգարան (Օսինսկի շրջան, Օսա, Սվերդլովայի փողոց, 2),
  • Բորիս Պաստեռնակի տուն Վսեվոլոդո-Վիլվա քաղաքում (Ալեքսանդրովսկի շրջան, Վսևոլոդո-Վիլվա ավան, Ազատության փողոց, 47),
  • Ալեքսանդր Կարպինսկու անվան գիտամեթոդական գրադարան (Պերմ, Պիոներսկայա փողոց, 17)։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Жужгова Л. В., Аристов Д. С., Пономарёва Г. Ю., Наугольных С. В. Из истории изучения местонахождения Чекарда // Чекарда - местонахождение пермских ископаемых насекомых и растений = Chekarda is a location of fossil insects and plants from the Permian period / Отв. ред. доктор геолого-минералогических наук Т. В. Карасёва; рец. доктор геолого-минералогических наук Р. Г. Ибламинов, Т. В. Александрова, О. Е. Кочнева. — монография по геологии, палеоэнтомологии и палеоботанике Чекарды. — Пермь: Пермский государственный национальный исследовательский университет, 2015. — С. 8—25. — 160 с. — ISBN 978-5-7944-2545-1.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Страницы истории. Три века пермского музея. XIX век». Пермский краеведческий музей. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  2. 2,0 2,1 2,2 «Страницы истории. Три века пермского музея. XX век». Пермский краеведческий музей. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  3. «Страницы истории. Три века пермского музея. XXI век». Пермский краеведческий музей. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 3-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  4. Максим Пеккер (2009 թ․ մայիսի 19). «После двухлетнего ожидания открылся Пермский краеведческий музей». ГТРК "Пермь". Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ հունվարի 3-ին.
  5. Жужгова Л. В., 2015

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պերմի գավառագիտական թանգարան» հոդվածին։