Պենելոպե Ֆիցջերալդ
Պենելոպե Ֆիցջերալդ | |
---|---|
Ծննդյան անուն | անգլ.՝ Penelope Mary Knox[1] |
Ծնվել է | դեկտեմբերի 17, 1916[2][3][4][…] |
Ծննդավայր | Լինկոլն, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[1] |
Վախճանվել է | ապրիլի 28, 2000[2][3][4][…] (83 տարեկան) |
Վախճանի վայր | Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[5] |
Գերեզման | Hampstead Cemetery |
Մասնագիտություն | բանաստեղծուհի, վիպասան, գրող և կենսագիր |
Լեզու | անգլերեն |
Քաղաքացիություն | ![]() |
Կրթություն | Սոմերվիլ Քոլեջ[1] |
Ուշագրավ աշխատանքներ | Գրախանութը[6] և Offshore?[7] |
Պարգևներ |
Փենելոփի Մերի Ֆիցջերալդ (անգլերեն՝ Penelope Mary Fitzgerald. դեկտեմբերի 17, 1916[2][3][4][…], Լինկոլն, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն[1] - ապրիլի 28, 2000[2][3][4][…], Լոնդոն, Միացյալ Թագավորություն[5]), անգլիացի կին գրող-վիպասան, բանաստեղծուհի, էսսեիստ, կենսագիր, Բուքերյան մրցանակի դափնեկիր[9]: 2008 թվականին The Times-ը նրան ներառել է 1945 թվականին հաջորդած ժամանակաշրջանի բրիտանացի 50 մեծագույն գրողների ցանկում[10], իսկ The Observer-ը նրա վերջին վեպը՝ «Կապույտ ծաղիկ»-ը / The Blue Flower, 2012 թվականին ընդգրկել է տասը լավագույն պատմավեպերի ցանկում[11]: Անվանի գրականագետ և գրող Անտոնիա Բայեթը նրան բնորոշել է որպես Ջեյն Օսթինի ամենամերձավոր ժառանգորդուհու՝ ճշգրտության և նորարարության առումով"[12]:
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Պենելոպեն բրիտանական հանրահայտ Փանչ ամսագրի գլխավոր խմբագիր (1932—1949) և գրող Էդմունդ Նոքսի դուստրն է, Մանչեսթերի եպիսկոպոս Էդմունդ Նոքսի թոռնուհին (մորական պապը՝ Էդվարդ Հիքսը, նույնպես բարձրաստիճան հոգևորական էր՝ Լինքոլնի եպիսկոպոսը), կրոնավոր ու գրող, դետեկտիվ վեպերի հեղինակ Ռոնալդ Նոքսի, բանասեր-դասական Ալֆրեդ (Դիլլի) Նոքսի և բանասեր-աստվածաշնչագետ Ուիլֆրիդ Նոքսի ազգականուհին: Ավարտել է Wycombe Abbey-ի օրիորդաց դպրոցը, ապա Օքսֆորդի համալսարանի Սոմերվիլ քոլեջը: Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին աշխատել է Բի-բի-սի-ում: հետագայում դասավանդել է թատերական արվեստի ակադեմիայում, որոշ ժամանակ աշխատել նաև որպես գրավաճառ-կրպակավար:
Գրողի իր կարիերան բավականին ուշ է սկսել՝ 1975 թվականին հրատարակելով պրեռաֆայելիտ նկարիչ Էդվարդ Բըրն-Ջոնսի մասին կենսագրական երկը: 1977 թվականին լույս է ընծայել իր առաջին վեպը՝ Ոսկե տղան կատակերգական դետեկտիվը, այնուհետև՝ իր տոհմի պատմությունը ներկայացնող Նոքս եղբայրները (այդ գրքում իր մասին չի հիշատակել): Հետագայում հրատարակել է ութ պատմական ու ինքնակենսագրական վեպ:
1999 թվականին Պենելոպե Ֆիցջերալդին անգլիական PEN ակումբի կողմից շնորհվել է Golden PEN Award՝ ստեղծագործական կյանքի ընթացքում գրականությանը մատուցած ակնառու ծառայությունների համար / for "a Lifetime's Distinguished Service to Literature"[13][14]: Իսկ Բուքերյան մրցանակ նա ստացել էր 1979 թվականին՝ Offshore վեպի համար:
Վեպերի բեմականացումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիցջերալդի վերջին՝ Կապույտ ծաղիկը / The Blue Flower վեպը (1995), հիմնականում կենտրոնացած է 18-րդ դարի գերմանացի բանաստեղծ և փիլիսոփա Նովալիսի կենսագրության ու սիրո պատմության վրա: Վեպում հանդես են գալիս նաև Յոհան Վոլֆգանգ ֆոն Գյոթեն, փիլիսոփա Կարլ Վիլհելմ Ֆրիդրիխ ֆոն Շլեգելը, պատմական այլ դեմքեր: Վեպը 1997 թվականին արժանացել է Ազգային գրաքննադատների շրջանակի մրցանակին / National Book Critics Circle Award, բնորոշվել որպես կին վիպասանի գլուխգործոց[15][16]: 1999 թվականին Փիթեր Վուլֆը այդ վեպը ռադիոպիեսի է վերածել BBC Radio-ի համար[17]:
1978 թվականին հրատարակված Գրախանութը / The Bookshop վեպը, որ ներառվել էր Բուքերյան մրցանակաբաշխության կարճ ցանկում[18], 2017 թվականին էկրանավորվել է կինոռեժիսոր Իզաբել Կոյշետի կողմից (գլխավոր հերոսուհու՝ Ֆլորենս Գրինի կերպարը մարմնավորել է Էմիլի Մորտիմերը):
Հետմահու հրատարակություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիցջերալդի մահից հետո հրատարակվել են նրա պատմվածքների The Means of Escape («Փախուստի միջոցները») ժողովածուն և էսսեները, գրախոսություններն ու մեկնություններն ամփոփող A House of Air («Օդեղեն տուն») հատորյակը: 2013 թվականին լույս է տեսել Ֆիցջերալդի ամբողջական կենսագրությունը՝ Penelope Fitzgerald: A Life վերնագրով: Ակադեմիկոս գրականագետ Հերմիոնա Լիի հեղինակած այդ կենսագրականն արժանացել է Ջեյմս Թեյթ Բլեքի հուշամրցանակի[9]:
Երկեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Կենսագրական վեպեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Edward Burne-Jones (1975)
- The Knox Brothers (1977)
- Charlotte Mew and Her Friends: With a Selection of Her Poems (1984)
Վեպեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- The Golden Child (1977)
- The Bookshop (1978)
- Offshore (1979)
- Human Voices (1980)
- At Freddie's (1982)
- Innocence (1986)
- The Beginning of Spring (1988)
- The Gate of Angels (1990)
- The Blue Flower (UK 1995, U.S. 1997)
Պատմվածքների ժողովածուներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- The Means of Escape (2000)
- Paperback edition (2001) has 2 additional stories
Էսսեներ և գրախոսականներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- A House of Air: Selected Writings (U.S. title The Afterlife) edited by Terence Dooley with Mandy Kirkby and Chris Carduff, with an introduction by Hermione Lee (2003)
Նամակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- So I Have Thought of You. The Letters of Penelope Fitzgerald edited by Terence Dooley, with a preface by A. S. Byatt (2008)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Blain V., Grundy I., Clements P. The Feminist Companion to Literature in English: Women Writers from the Middle Ages to the Present — 1990. — P. 377.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #121912507 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
- ↑ Swartz A. Open Library — 2007.
- ↑ Swartz A. Open Library — 2007.
- ↑ https://thebookerprizes.com/fiction/backlist/1979
- ↑ 9,0 9,1 Hollinghurst, Alan (4 December 2014). «The Victory of Penelope Fitzgerald». The New York Review of Books. 61 (19). Արխիվացված օրիգինալից 4 February 2016-ին. Վերցված է 1 January 2024-ին.
- ↑ "The 50 greatest British writers since 1945". The Times (London). 5 January 2008. Retrieved 1 February 2010.
- ↑ Skidelsky, William (13 May 2012). «The 10 best historical novels». The Observer. London. Վերցված է 13 May 2012-ին.
- ↑ ‘Penelope Fitzgerald’, Telegraph, 3 May 2000, p. 27
- ↑ «Golden Pen Award, official website». English PEN. Վերցված է 3 December 2012-ին.
- ↑ Hartley, Cathy (2003). A Historical Dictionary of British Women. Psychology Press. էջ 349. ISBN 9780203403907.
- ↑ Hofmann, Michael (13 April 1997). «Nonsense Is Only Another Language». The New York Times.
- ↑ Harriet Harvey-Wood (3 May 2000)"Penelope Fitzgerald (obituary)". The Guardian (London).
- ↑ «Blue Flower, The». www.radiolistings.co.uk. Վերցված է 12 April 2018-ին.
- ↑ Mark Bostridge (23 August 2008). "So I Have Thought of You: The letters of Penelope Fitzgerald, ed Terence Dooley". The Independent (London).
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Wolfe P. Understanding Penelope Fitzgerald. Columbia: University of South Carolina Press, 2004
- Lee H. Penelope Fitzgerald: A Life
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Obituary, The New York Times, May 3, 2000
- Julian Barnes, "How did she do it?", The Guardian, 26 July 2008
- Edmund Gordon, "The Unknown Penelope Fitzgerald", TLS, 30 June 2010
- Courtney Cook, "Penelope Fitzgerald Was Here: An Appreciation", Los Angeles Review of Books, 23 January 2015
- Penelope Fitzgerald Collection
- Additional Papers at the Harry Ransom Center at the University of Texas at Austin
- Penelope Fitzgerald archive at the British Library
- Некролог в газете The Guardian
- Сайт архива писательницы в Техасском университете
|
- Դեկտեմբերի 17 ծնունդներ
- 1916 ծնունդներ
- Ապրիլի 28 մահեր
- 2000 մահեր
- Լոնդոն քաղաքում մահացածներ
- Միացյալ Թագավորությունում թաղվածներ
- Բուքերյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գրողներ այբբենական կարգով
- Անգլիացի գրողներ
- Օքսֆորդի համալսարանի շրջանավարտներ
- 20-րդ դարի անգլիացի վիպասաններ
- Անգլիացի բանաստեղծուհիներ
- Անգլիացի կին վիպասաններ
- 20-րդ դարի կին գրողներ
- 20-րդ դարի բրիտանացի կին գրողներ