Պավել Մաքսիմով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պավել Մաքսիմով
Ծնվել էնոյեմբերի 6, 1892(1892-11-06)
Վախճանվել էօգոստոսի 5, 1977(1977-08-05) (84 տարեկան)
Մասնագիտությունգրող
Պարգևներ
Կարմիր Աստղի շքանշան «Մարտական ծառայությունների» մեդալ «Կովկասի պաշտպանության համար» մեդալ և «1941-1945 թթ. Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի դեմ տարած հաղթանակի համար» մեդալ
 Pavel Maximov Վիքիպահեստում

Պավել Խրիսանֆովիչ Մաքսիմով (ռուս.՝ Павел Хрисанфович Максимов, նոյեմբերի 6, 1892(1892-11-06) - օգոստոսի 5, 1977(1977-08-05)), խորհրդային գրող, Դոնի գրողների միության հիմնադիր, ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապրուստի որոնման նպատակով ապագա գրողի ընտանիքը տեղափոխվել է Դոնի Ռոստով։ Հայրը նավահանգստում աշխատել է բեռնակիր, իսկ մայրը նավերի վրա բարձվող հացահատիկի համար պարկեր է կարել։ 1909 թվականին, ավարտելով քաղաքային հնգամյա ուսումնարանը, մեկ տարի սովորել է միջին տեխնիկական ուսումնարանում, այնուհետև աշխատել է տարբեր գրասենյակային պաշտոններում։ 1911 թվականից Ռոստովի թերթերում սկսել է հրապարակել իր առաջին ստեղծագործությունները։ Հոկտեմբերյան հեղափոխությունից նա հետո դարձել է պրոֆեսիոնալ լրագրող։

Պավել Մաքսիմովի ստեղծագործական կենսագրության մեջ առանձնահատուկ դեր է խաղացել Մաքսիմ Գորկին, որի հետ նամակագրությունը փոքր ընդհատումներով տևել է ավելի քան քառորդ դար։ Գորկու մասնակցությունը մեծ դեր է ունեցել Պ. Մաքսիմովի գրական տաղանդի ձևավորման, նրա կրթության ու ինքնազարգացման գործում, արթնացրել է նրա ուշադրությունն ու հետաքրքրությունը շրջապատող կյանքի, նրա հակասությունների և նորույթների նկատմամբ։

1920-1930-ական թվականներին Պ. Մաքսիմովը, որպես «Պրավդայի» արտահաստիքային թղթակից, խմբագրության հանձնարարությամբ եղել է երկրի տարբեր ծայրերում. նա այցելել է բոլոր խոշոր շինհրապարակները, Հյուսիսային Կովկասի արտադրությունները, ուղեկցվել է ԽՍՀՄ Պետպլանի նախագահ Գլեբ Կրժիժանովսկու գլխավորած կառավարական հանձնաժողովը՝ մասնակցելով ապագա Վոլգա-Դոն ջրանցքի երթուղին ընտրելու գործուղումներին, ուղեկցել է Սեմյոն Բուդեննուն Սալսկի տափաստանների ձիաբուծարաններ այցելությունների ընթացքում, եղել է Կաբարդինո-Բալկարիայում, Ինգուշեթիայում և Չեչնիայում։ Մաքսիմովը 1920-1930-ական թվականների խորհրդային արդյունաբերականացման երգիչն էր։

Մաքսիմովի ակնարկները պատմական հետաքրքրություն են ներկայացնում որպես Հյուսիսային Կովկասում փաստական իրադարձությունների վերաստեղծող։

1931 թվականին Ա. Մ. Գորկու երաշխավորությամբ Պ. Մաքսիմովի ակնարկները «Կովկասն առանց ռոմանտիկայի» առանձին գրքով լույս են տեսել «ԳԻԶ» հրատարակչությունում։

Պատերազմից առաջ հրատարակվել են Պ. Մաքսիմովի պատմվածքների «Լլմաստս (վհուկ)» (1937), «Կովկասյան պատմվածքներ» (1939) ժողովածուները։

1942 թվականի աշնանը Պ. Խ. Մաքսիմովը (կնոջ և դստեր հետ[1]) կամավոր միացել է 37-րդ գործող բանակին, աշխատել բանակային «Սովետսկի պատրիոտ» թերթի խմբագրությունում։ Այնտեղ՝ ռազմաճակատում, 1943 թվականին անդամակցել է Կոմունիստական կուսակցությանը։ Կապիտանի կոչումով բանակի հետ անցել է Կովկասից Վիեննա։ Զորացրվել է 1945 թվականի աշնանը։ Պարգևատրվել է Կարմիր աստղի շքանշանով և մեդալներով։

Հրատարակել է մի քանի հուշեր այն գրողների մասին, որոնց հետ տարբեր ժամանակներում հանդիպել է Ռոստովում` Ա. Ֆադեևի, Վ. Մայակովսկու, Վ. Կիրշոնի, Ն. Պոգոդինի, Վ. Ստավսկու և այլոց մասին։ Վերջին գիրքը՝ «Անմոռանալի հանդիպումներ», լույս է տեսել գրողի մահից հետո 1978 թվականին և նվիրված է 1920-ական և 1930-ական թվականների Դոնի գրականության պատմությանը և Ռոստովի գրողների միության կազմակերպմանը։

Թաղված է Դոնի Ռոստովի Հյուսիսային գերեզմանատանը։

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Կարմիր աստղի շքանշան (19.06.1946)
  • «Մարտական ծառայության համար» մեդալ (24.11.1943)
  • «1941-1945 թվականների Հայրենական մեծ պատերազմում Գերմանիայի նկատմամբ տարած հաղթանակի համար» մեդալ (1945)
  • այլ պարգևներ

Մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առանձին հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Что даст Волго-Дон: (Попул.-экон. очерк).— Ростов: Сепкавкннга, 1927.— 48 с. ил.
  • Что должен знать о Волго-Донском канале каждый рабочий и крестьянин. (Основные сведения в общедоступном изложении под ред. гл. инж. Волго-Дон. стр-ва проф. А. С. Аксамитного).— Ростов: Севкаокнига, 1927.— 32 с, ИЛ.
  • Энтузиасты культурной революции в горах. (Культпоход в Кабарде и Бал-карии).— Ростов: Сев. Кавказ, 1931.— 46 с.
  • Кавказ без романтики: Очерки.— Ростов: Сев. Кавказ. 1931.— 223 с, ил.
  • Князь и батрак: (Кабардинская быль). — Ростов: Сев. Кавказ, 1931.— 46 с, ил.
  • Аул Псыгансу: (Хроника). — Ростов: Азчериздат, 1931.— 194 с.
  • Горские сказки. /Преднсл. М. Горького/. — Ростов: Азчериздат, 1935.— 93 с.
  • Адыгейские сказки. /Лит. обработка П. Максимова. Пл.: А. Глуховцев/.— Ростов: Азчериздат, 1936.— 121 с.
  • То же. — /Пер. и лит. обработка П. Максимова, Т. Керашева. ИЛ.": А. Глуховцев/. — Майкоп: Адыгнлцнздат, 1946.— 166 с, ил.
  • То же.— /Пер. Т. Керашева. Лит. обработка П. Максимова, Пл.: А. Глуховцев).— Ростов: Кн. НЗД-ВО, 1955.— 168 с, 4 л. ил.
  • Адыгейские сказания и сказки. /В лит. обработке П. Максимова/. — Ростов: Азчериздат, 1937.— 472 с.
  • То же. — /С преднсл. М. Горького/.— Майкоп: Адыгнацнздат, 1952.— 352 с.
  • Горские сказки. /Под ред. проф. Ю. М. Соколова). — М.: Сов. писатель, 1937.— 172 с.
  • Мишка из майкопских лесов. Истинное происшествие. — Ростов: Ростиздат, 1938. —24 с, ил.
  • То же.— Краснодар: Крайнздат. 1939. — 28 е., ил.
  • Л.тмые жители. /Пять адыг. скалок в лит. обработке П. Максимова. Пл.: А. Е. Глухонцев/. — Ростов: Ростиздат, 1938. — 28 е., ил.
  • Кавказские рассказы.— Ростов: Ростиздат, 1939. — 212 с.
  • О Горьком. (Письма А. М. Горького и встречи с ним).— Ростов: Ростиздат, 1939.— 84 с, ил., портр.
  • То же. — Изд. 2-е, перераб. и доп. — Ростов: Ростиздат, 1946.— 108 с.
  • То же. — под назв.: Воспоминания о Горьком. Изд. 3-е, испр. и доп.— М.: Сов. писатель, 1956.— 191 с, 4 л. ил.
  • То же.— (Переписка и встречи). Изд. 4-е, испр. и доп. /Послесл. И. Гор-деевой "Об авторе этой книги>, с. 158—177/.— Ростов: Кн. изд-во, 1968.— 182 с.
  • Сын медведя Батыр: Адыг. сказки в лит. обработке П. Максимова. — Майкоп: Адыг. кн. изд-во, 1953.— 242 с. ил.
  • Лев и комар: Адыг. нар. сказка в обработке Т. Керашева и П. Максимова. /Ил.: В. Шувалов/.— Майкоп: Адыг. кн. изд-во, 1955.— 16 с.
  • Сын медведя Батыр: Адыг. сказка. /Пер. с адыг. и лит. обработка Т. Керашева и П. Максимова. Ил.: А. Глуховцев/. — Майкоп: Адыг. кн. изд-во, 1956.— 30 с, ил.— (Для мл. школ, возраста).
  • Адыгейские сказки. /Лит. обработка П. Максимова/.— Майкоп: Адыг. кн. изд-во, 1957.—323 с, 11 л. ил.
  • Воспоминания о писателях: В. Маяковский. А. Фадеев, В. Стапский. Ростов: Кн. изд-во, 1958.— 178 с, ил.
  • Малыш Гуляцу; /Сын медведя; Сын раба Есмуко Есхот/: Адыг. сказки. /Пер. Т. Керашева. Лит. обработка П. Максимова. Ил.: А. Глуховцев/.— М.: Детгиз. 1959.—32 с, ил.
  • Фадеев в Ростове: Воспоминания.— Ростов: Кн. изд-во, 1972.— 137 с, портр.
  • Памятные встречи: Из дневника писателя. /Послесл. В. Жака/.— Ростов: Кн. изд-во, 1978,— 128 с, портр.
  • Публикации в коллективных сборниках и журналах

Գրականության հարցերով հոդվածներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Переписка и встречи с А. М. Горьким.— В кн.: Азово-Черноморский альма¬нах. Ростов, 1936, с. 31—62.
  • Забытое оружие: Об очерке и книжках рост, очеркистов. — Лит. Ростов, 1940. № 8. с. 168—176.
  • Писатель, коммунист, воин: (Воспоминания о В. Ставском).—Дон. 1958, Nt 2. с. 168—170.
  • Воспоминания об Александре Фадееве. — Дон. 1958, № 5. с. 166—178. Фадеев в Ростове-на-Дону: (К биогр.писателя).— Нева, 1958. № 6, с. 217—218.
  • Литературное краеведение: /О сб. статей «Советские писатели на Куба¬ни»/— Дон. 1963, М 12, с. 158—162.
  • Память сердца: /Встречи с писателем А. Веселым/.—Дон. 1967, № 3, с. 186—188.
  • О сб. А. Фадеева «Письма. 1916—1956»/-—Дон, 1968. № 8, с. 178—179. Таким я его помню: /О А. Фадееве/.—Дон, 1971, Л° 12. с. 149—154.

Պ. Խ. Մաքսիմովի կյանքի և ստեղծագործության մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Горький М. Собрание сочинений в 30-ти т.— М.: Гослитиздат, 1949—1955.
    • т. 29. Письма, телеграммы, надписи. 1907—1926. 1955, с. 147—149, 155 −156, 168—170. 173—176. 180—181, 199, 224—225, 237, 244—245. 286, 369.
    • т. 30. Письма, телеграммы, надписи. 1927—1936. 1955, с. 45—46, 63—64, 103—104, 106—107. 111—112, 126 —:28, 147, 155—156, 158, 204, 460, 464, 465, 478, 481, 491, 494. 508.
  • Лунин А. Проза нашего края. — Молот, 1935, 6 дек.
  • Старейший писатель и журналист: /К 80-летию/.— Дон, 1972, Кя 11, с. 192. Наш старейший писатель и журналист: /К 80-летию/.— Веч. Ростов, 1972, 18 нояб.
  • Гегузин И. Жизнь под знаком Горького: /К 85-летию/.— Веч. Ростов, 1977. 15 нояб.
  • Жак В. Он был старейшим из нас: /К 85-летию/.—Дон, 1977, Л*9 12, с. 176—177.
  • Тихомирова В. С любовью к родному краю: /К 90-летию/.— Веч. Ростов, 1982, 11 нояб.

Առանձին ստեղծագործությունների և ժողովածուների մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Адыгейские сказки
  • Лунин Б. Адыгейские сказки.— Молот, 1936, 17 дек.
  • Тонин В. Сказки адыгейского народа.— Лит. газ., 1937, 26 авг.
  • Демидов А. Адыгейские сказки.— Молот, 1955, 6 сент.

Գորկու մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Костанов А. Книга о Горьком.— Молот, 1946, 19 июля.
  • Воспоминания о писателях Гсгузин И. Пером очевидца. — Комсомолец, 1959, 15 февр. Апресян Г. Воспоминания о писателях.— Молот, 1959, 9 апр.
  • Фадеев в Ростове Агуренко Б. «Фадеев в Ростове».— Веч. Ростов, 1972, 5 апр.
  • Памятные встречи
  • Котовсков В. «Имел честь знать…» — Лит. Россия, 1979, 19 янп.. с. 20.

Մատենագիտական տեղեկատուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Писатели Советского Дона: Био-библиогр. справочник. Вып. 1 и 2 / [Сост.: Д. И. Руманова, Д. К. Жак и др.]. — Ростов н/Д: Тип. изд-ва «Молот», 1948. — С. 59—64. — 112 с. — (Рост. гос. науч. б-ка им. К. Маркса). — 2500 экз.
  • Руманова Д. И. Писатели Советского Дона: Био-библиогр. справочник / [Под ред. Л. П. Громова]. — Ростов н/Д, 1958. — С. 76—79. — 160 с. — (Рост. гос. науч. б-ка им. К. Маркса).
  • Писатели Дона: Биобиблиогр. сб / [Сост. Г. Г. Тягленко]. — Ростов н/Д: Кн. изд-во, 1976. — С. 161—165. — 288 с. — 10 000 экз.
  • Писатели Дона: Биобиблиогр. указ / [О. И. Кузина и др.]. — изд. 2-е, испр. и доп. — Ростов н/Д: Кн. изд-во, 1986. — С. 218—221. — 416 с. — 20 000 экз.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Писатели Дона: Биобиблиогр. указ / [О. И. Кузина и др.]. — изд. 2-е, испр. и доп. — Ростов н/Д: Кн. изд-во, 1986. — 416 с. — 20 000 экз.

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պավել Մաքսիմով» հոդվածին։