Պաուլ Աշերսոն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պաուլ Աշերսոն
գերմ.՝ Paul Friedrich August Ascherson
Ascherson, Paul (1834-1913).jpg
Ծնվել էհունիսի 4, 1834(1834-06-04)[1][2]
Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն
Մահացել էմարտի 6, 1913(1913-03-06) (78 տարեկան)
Բեռլին, Գերմանական կայսրություն
ԳերեզմանParkfriedhof Lichterfelde
ՔաղաքացիությունFlag of Prussia (1892-1918).svg Պրուսիայի թագավորություն
Մասնագիտությունմարդաբան, բուսաբան, համալսարանի դասախոս, միջատաբան և աշխարհագրագետ
Հաստատություն(ներ)HU Berlin և Բեռլինի բուսաբանական այգի
Գործունեության ոլորտբուսաբանություն
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԼեոպոլդինա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա և Q56709855?[3]
Ալմա մատերՖրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և HU Berlin
Գիտական աստիճանբժշկական գիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն
Եղել է գիտական ղեկավարFederico Kurtz?, Paul Graebner?, Reinhold Conrad Muschler? և Ignatz Urban?
Հեղինակի անվան հապավումը (բուսաբանություն)Asch.
Commons-logo.svg Paul Friedrich August Ascherson Վիքիպահեստում

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոն կամ Պավել Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերզոն[4] (գերմ.՝ Paul Friedrich August Ascherson[5][6][7][8], հունիսի 4, 1834(1834-06-04)[1][2], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն - մարտի 6, 1913(1913-03-06), Բեռլին, Գերմանական կայսրություն), գերմանացի[6] բուսաբան[4][6][7][8][9], բուսաբանության պրոֆեսոր[9], սնկաբան[5], բժիշկ[4], բժշկական գիտությունների դոկտոր[8], աշխարհագրագետ[6], պատմաբան, ազգագրագետ և լեզվաբան[8]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը ծնվել է 1834 թվականի հունիսի 4-ին Գերմանիայի մայրաքաղաք Բեռլինում[4][7][8]։

1850-1855 թվականներին նա ուսումնասիրել է բժշկություն և բնական գիտություններ Բեռլինի Հումբոլդտի անվան համալսարանում[4]։ Որոշ ժամանակ Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը պրակտիկա է անցել նաև որպես բժիշկ[4]։

1860-1876 թվականներին Պաուլը դարձավ Բեռլինի բուսաբանական այգու ասիստենտը[4]։ 1863 թվականին վերջինս պաշտպանեց դոկտորական ատենախոսություն բուսաբանության և բույսերի աշխարհագրության ոլորտում[7]։ 1873 թվականին Աշերսոնը նշանակվեց Բեռլինի Հումբոլդտի համալսարանի բուսաբանության պրոֆեսոր[9]։ 1876 թվականից հետո նա ղեկավարեց դեպի Աֆրիկա էքսպեդիցիան և արդյունքում հրապարակեց մայրցամաքի ֆլորայի մասին հիմնարար տեղեկություններ[8]։ 1877 թվականին Պաուլ Աշերսոնը ընտրվեց գերմանական «Լեոպոլդինա» բնախույզների հասարակության անդամ։ Նա մեծ ավանդ թողեց բուսաբանության համար՝ նկարագրելով բազմազան բույսերի[10]։

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը իր մահկանացուն կնքել է Բեռլինում, 1913 թվականի մարտի 6-ին[7][8]։

Գիտական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պաուլ Ֆրիդրիխ Ավգուստ Աշերսոնը մասնագիտացել է պտերանմանների, սերմնավոր բույսերի և սնկաբանության մեջ[5]։

Գիտական աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Studiorum phytogeographicorum de Marchia Brandenburgensis specimen. Dissertation, Берлин 1855.
  • Flora der Provinz Brandenburg, der Altmark und des Herzogthums Magdeburg. 1864[11].
  • P. Ascherson: Der Berg Orjen an der Bocche di Cattaro. In: Zeitschrift der Gesellschaft für Erdkunde zu Berlin. Band 3, Բեռլին 1868, S. 319—336.
  • P. Ascherson: Beitrag zur Flora Dalmatiens. In: Österreichische botanische Zeitschrift. Band 19, 1869, S. 65—70.
  • zusammen mit Paul Graebner: Synopsis der mitteleuropäischen Flora. 1896—1939 (unvollendet)[12].
  • zusammen mit Paul Graebner: Das Pflanzenreich Potamogetonaceae. 1907.
  • zusammen mit Paul Graebner: Flora des nordostdeutschen Flachlandes (außer Ostpreußen). 1898—1899.
  • zusammen mit Agost Kanitz: Catalogus Cormophytorum et Anthophytorum Serbiae. 1877.
  • zusammen mit Georg August Schweinfurth: Illustration de la flore d'Egypte. 1887, Supplement 1889.

Մեծարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անկատար սնկերի կարգի «Aschersonia» տեսակը կոչվել է ի պատիվ գիտնականի։ Նրա պատվին են անվանակոչվել նաև Aschersoniodoxa բույսերի Gilg և Muschl տեսակները խաչածաղկավորների ընտանիքից։

Ի երախտավորումն Աշերսոնի ներքոհիշյալ բույսեը անվանվել են հենց նրա պատվին.

  • Bosea aschersonii Bolle ex Pit. & Proust[13]
  • Eremurus aschersonii Kuntze[14]
  • Cirsium aschersonii Celak.[15]
  • Betula aschersoniana Hayek[16]
  • Amphilophium aschersonii Ule in Urb. & Graebn.[17]
  • Arabis aschersonii Gand.[18]
  • Tillandsia aschersoniana Wittm.[19]
  • Cleome aschersoniana Pfund[20]
  • Abelia aschersoniana Rehder[21]
  • Cobaea aschersoniana Brand[22]
  • Manotes aschersoniana Gilg[23]
  • Convolvulus aschersonii Engl.[24]
  • Carex aschersonii H.Lev.[25]
  • Collaea aschersoniana (Taub.) Burkart[26]
  • Halophila aschersonii Ostenf.[27]
  • Scleranthus aschersonii Rchb.[28]
  • Iris aschersonii Foster[29]
  • Marrubium aschersonii P.Magnus[30]
  • Cryptocarya aschersoniana Mez[31]
  • Elaphoglossum aschersonii Hieron.[32]
  • Huperzia aschersonii (Herter) Holub[33]
  • Pavonia aschersoniana Gurke[34]
  • Eugenia aschersoniana F.Hoffm.[35]
  • Ochna aschersoniana Schinz[36]
  • Olax aschersoniana Buttner[37]
  • Angraecum aschersonii Kraenzl.[38]
  • Plantago aschersonii Bolle[39]
  • Melica aschersonii M.Schulze[40]
  • Rosenbergia aschersoniana (Brand) House[41]
  • Potamogeton aschersonii A.Benn.[42]
  • Ranunculus aschersonii Freyn[43]
  • Rubus aschersonii Sprib.[44]
  • Psychotria aschersoniana K.Schum. & K.Krause[45]
  • Salix aschersoniana Seemen[46]
  • Chaenorhinum aschersonii Simonk.[47]
  • Verbascum aschersonii Boiss. & Sint. ex Murb.[48]
  • Lycium aschersonii Dammer[49]
  • Valeriana aschersoniana Graebn.[50]
  • Vleisia aschersoniana (Graebn.) Toml. & Posl.[51]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона/ В современной орфографии. — Петербург: Издательское общество «Ф.А. Брокгауз — И.А. Ефрон», 1907—1909.
  • Robert Zander; Fritz Encke, Günther Buchheim, Siegmund Seybold (Hrsg.): Handwörterbuch der Pflanzennamen. 13. Auflage. Ulmer Verlag, Stuttgart 1984, ISBN 3-8001-5042-5.(գերմ.)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 Base biographique (ֆր.)
  3. ↑ https://www.biodiversitylibrary.org/item/105373#page/13/
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 Ашерзон // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) — СПб., 1890—1907.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 International Plant Names Index: Paul Friedrich August Ascherson (1834—1913)
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 DNB, Katalog der Deutschen Nationalbibliothek: Paul Friedrich August Ascherson
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Allgemeine deutsche Biographie & Neue deutsche Biographie (Digitale Register). Duncker & Humblot, Berlin 1953: Paul Friedrich August Ascherson
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 8,4 8,5 8,6 Magdeburger Biographisches Lexikon: Paul Friedrich August Ascherson
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Малый энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона/ В современной орфографии. — Петербург: Издательское общество «Ф.А. Брокгауз — И.А. Ефрон», 1907—1909.
  10. ↑ См. ссылку в карточке «Систематик живой природы».
  11. ↑ Flora der Provinz Brandenburg, der Altmark und des Herzogthums Magdeburg
  12. ↑ «Ascherson, Paul Friedrich August & Graebner, Karl Otto Robert Peter Paul»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2007-11-12-ին։ Վերցված է 2016-11-05 
  13. ↑ Iles Canar. Fl. 324, nomen. 1908 (IK).
  14. ↑ Trudy Imp. S.-Peterburgsk. Bot. Sada x. 243 1887 (IK).
  15. ↑ Arch. Naturwiss. Landesdurchf. Bohmen ii. 263 1873 (IK).
  16. ↑ Fl. Steiermark i. 105 1908 (IK).
  17. ↑ Festschr. Ascherson 549. 1904 (GCI).
  18. ↑ Contr. Fl. Terr. Slav. Merid. 1: 4. 1883 (IK).
  19. ↑ Bot. Jahrb. Syst. xi. 68 1889 (IK).
  20. ↑ Flora 57: 413. 1874 (IK).
  21. ↑ Pl. Wilson. (Sargent) 1(1): 127. 1911 (IK).
  22. ↑ Helios 21: 87, fig. 1—3. 1904 (GCI).
  23. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 14(3): 334. 1891 (IK).
  24. ↑ Abh. Preuss. Akad. Wiss. 1891. ii. 349 1892 (IK).
  25. ↑ Bull. Geogr. Bot. 1912, xxii. 48, hybr. (IK).
  26. ↑ Legum. Argent. ed. 2 545 1952 (GCI).
  27. ↑ Bot. Tidsskr. 24: 239. 1902 (GCI).
  28. ↑ Oesterr. Bot. Z. 22: 114 (Quid?) 1872 (IK).
  29. ↑ Garden 1902 288 (IK).
  30. ↑ Ber. Deutsch. Bot. Ges. ii. 349 1882 (IK).
  31. ↑ Jahrb. Konigl. Bot. Gart. Berlin 5: 11. 1889 (IK).
  32. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 34(4): 555 1904 (IF).
  33. ↑ Folia Geobot. Phytotax. 20(1): 70 1985 (IF).
  34. ↑ Fl. Bras. (Martius) 12(3): 518. 1892 (IK).
  35. ↑ Beitr. Kenntn. Fl. Centr.-Ost-Afr. 35 1889 (IK).
  36. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xxix. 61 1888 (IK).
  37. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xxxii. 46 1890 (IK).
  38. ↑ Mitth. Forschungsreisenden Gel. Deutsch. Schutzgeb. ii. 160 1889 (IK).
  39. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 14(3): 251. 1891 (IK).
  40. ↑ Mitt. Bot. Ver. Jena vii. 38. 1889 (IK).
  41. ↑ Muhlenbergia 4: 25. 1908 (GCI).
  42. ↑ J. Bot. 31: 294. 1893 (IK).
  43. ↑ Bot. Centralbl. vi. Beil. [iii.] 13 1881 (IK).
  44. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xli. 216 (IK).
  45. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 40 (3): 330 1908 (IK).
  46. ↑ Verh. Bot. Vereins Prov. Brandenburg xxxvi. 159 1895 (IK).
  47. ↑ Urb. & Graebn. Festschr. Aschers. 236 (IK).
  48. ↑ in Lunds Univ. Arsskrift, n. f. xxix. No. 2 (Monogr. Verbascum) 304 1933 (IK).
  49. ↑ Bot. Jahrb. Syst. xlviii. 226. 1912 (IK).
  50. ↑ Bot. Jahrb. Syst. 37(1): 72. 1905; 37: 448. 1906 (GCI).
  51. ↑ Taxon 25 (2—3): 274 1976 (IK).

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Վիիքպահեստ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պաուլ_Աշերսոն&oldid=8288455» էջից