Պաուլու Ֆրեյրե

Պաուլու Ֆրեյրե; պորտ.՝ Paulo Freire
Ծնվել է	սեպտեմբերի 19, 1921[…] Ռեսիֆի, Բրազիլիա
Մահացել է	մայիսի 2, 1997[…] (75 տարեկան) Սան Պաուլո, Բրազիլիա
Քաղաքացիություն	Բրազիլիա
Դավանանք	կաթոլիկություն
Մասնագիտություն	ուսուցիչ, գրող, փաստաբան, փիլիսոփա, մանկավարժ և բանաստեղծ
Հաստատություն(ներ)	Սան Պաուլուի համալսարան, University of Campinas?, Ժնևի համալսարան և University of Oldenburg?
Գործունեության ոլորտ	փիլիսոփայություն և մանկավարժություն
Ալմա մատեր	Faculdade de Direito do Recife?
Տիրապետում է լեզուներին	պորտուգալերեն, անգլերեն և իսպաներեն
Պարգևներ	Մադրիդի Կոմպլուտենսե համալսարանի պատվավոր դոկտոր Բրազիլիայի համալսարանի պատվավոր դոկտորի կոչում և ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի մրցանակ խաղաղության կրթության համար
Կուսակցություն	Աշխատավորների կուսակցություն
Կայք	pedagogyoftheoppressed.com
	Paulo Freire Վիքիպահեստում

Պաուլու Ֆրեյրե (պորտ.՝ Paulo Freire, սեպտեմբերի 19, 1921, Ռեսիֆե, Բրազիլիա - մայիսի 2, 1997, Սան Պաուլո, Բրազիլիա), բրազիլացի կրթական հոգեբան, մանկավարժական տեսաբան^[9]:

Կենսագրություն

Ծնվել է միջին խավի ընտանիքում: 1931 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Ժաբուատան դուս Գուարարապիս։

1943 թվականին Ֆրեյրեն ընդունվել է Ռեսիֆեի համալսարան։ Չնայած սովորել է իրավաբան դառնալու համար, իր ժամանակի մեծ մասը նվիրել է փիլիսոփայության (հատկապես ֆենոմենոլոգիայի) և լեզվի հոգեբանության ուսումնասիրությանը: Ավարտելուց հետո որոշել է չաշխատել իր մասնագիտությամբ, բայց ավագ դպրոցում դարձել է պորտուգալերենի ուսուցիչ։ 1944 թվականին ամուսնացել է Էլզա Մայա Կոստա դե Օլիվեյրայի հետ, որի հետ աշխատել է դպրոցում և ունեցել հինգ երեխա։

1946 թվականին Ֆրեյրեն նշանակվել է Պերնամբուկու նահանգի սոցիալական ծառայության կրթության և մշակույթի վարչության տնօրեն։

Կրթության փիլիսոփայության մասին իր պատկերացումներ շարադրել է իր դոկտորական ատենախոսության մեջ, որը պաշտպանվել է Ռեսիֆեի համալսարանում 1959 թվականին։ Այնտեղ դասավանդել է նաև մանկավարժության պատմություն և փիլիսոփայություն^[10]։ 1961 թվականին Ֆրեյրեն նշանակվել է Ռեսիֆեի համալսարանի մշակութային զարգացման ամբիոնի տնօրեն։

1962 թվականին նրան հնարավորություն է տրվել գործնականում կիրառել իր տեսությունը և շաքարավազի պլանտացիայի 300 անգրագետ աշխատողներին 45 օրում կարդալ և գրել սովորեցնել։ Այդ ժամանակից ի վեր Բրազիլիայի ձախ կենտրոնամետ նախագահ Ժոա Գուլարի կառավարությունը հավանություն է տվել հազարավոր նմանատիպ մշակութային շրջանակների ստեղծմանը ողջ երկրում:

1964 թվականին, աջակողմյան ռազմական հեղաշրջումից հետո, բռնապետությունն արգելել է նրանց գործունեությունը։ Քրիստոնյա սոցիալիստ Ֆրեյրեին, որը կողմ է եղել Կուբայի հեղափոխությանը և երկրում ձախ շարժումներին, ձերբակալել են և որպես «դավաճան» և բանտարկել 70 օրով։ Աքսորից և Բոլիվիայում կարճատև մնալուց հետո Ֆրեյրեն 5 տարի աշխատել է Չիլիում տեղական Քրիստոնեա-դեմոկրատական կառավարության և Պարենի և գյուղատնտեսության կազմակերպությունում, այդ թվում՝ Չիլիի Ագրարային բարեփոխումների ինստիտուտում՝ մեծահասակների կրթության ծրագրով:

1967 թվականին Ֆրեյրեն հրատարակել է իր առաջին գիրքը՝ «Կրթությունը որպես ազատության պրակտիկա»: Որին հաջորդում է նրա ամենահայտնի «Բռնադատվածների մանկավարժությունը» գիրքը (պորտ.՝ Pedagogia do Oprimido, անգլ.՝ Pedagogy of the Oppressed), առաջին անգամ հրատարակվել է Պորտուգալիայում 1968 թվականին։ 1970 թվականին գիրքը թարգմանվել է իսպաներեն և անգլերեն։ Բուն Բրազիլիայում գիրքը լույս է տեսել միայն 1974 թվականին՝ ավտորիտար ռեժիմի թուլացման համատեքստում։

Մեկ տարի Քեմբրիջում (Մասաչուսեթս) անցկացնելուց հետո, որտեղ դասավանդել է Հարվարդի համալսարանի կրթության դպրոցում, Ֆրեյրեն տեղափոխվել է Ժնև որտեղ եղել է Եկեղեցիների Համաշխարհային Խորհրդի հատուկ խորհրդական էր կրթական հարցերով: Բացի այդ, խորհուրդ է տվել ձախակողմյան շարժումներին, որոնք իշխանության են եկել Պորտուգալիայի նախկին գաղութներում (ներառյալ Մոզամբիկն ու Գվինեա-Բիսաուն) կրթական համակարգեր ստեղծելու և անգրագիտության դեմ պայքարելու վերաբերյալ։

Ֆրեյրեն կարողացել է հայրենիք վերադառնալ միայն 1980 թվականին։ Ֆրեյրեն միացել է Աշխատավորական կուսակցությանը և պատասխանատու է եղել կուսակցության մեծահասակների գրագիտության ծրագրի համար Սան Պաուլույում 1980-1986 թվականներին: Երբ ԱԿ-ն հաղթել է 1988 թվականի մունիցիպալ ընտրություններում, Ֆրեյրեն նշանակվել է Սան Պաուլո նահանգի կրթության քարտուղար:

Ստեղծագործություն

Պաուլո Ֆրեյրեն աշխատել է հանրակրթության ոլորտում և ուսումնասիրել կրթության փիլիսոփայությունը, ինչը նրան թույլ է տվել համատեղել ոչ միայն Պլատոնի դասական մոտեցումները, այլև ժամանակակից մարքսիստական քննադատությունը և գաղութատիրության դեմ պայքարի տեսությունը։ «Ճնշվածների մանկավարժությունը» գիրքը կարելի է դիտարկել որպես զարգացում կամ արձագանք Ֆրանց Ֆանոնի «Բրենդավորված անեծքով» գրքին (ֆր.՝ Les Damnés de la Terre ), որն ընդգծում է բնիկ բնակչությանը կրթություն տրամադրելու անհրաժեշտությունը, որը և՛ ժամանակակից է (ավանդականի փոխարեն, նահապետական), և՛ հակագաղութային (և ոչ միայն գաղութարարների մշակույթի պարտադրում):

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
↑ Babelio (ֆր.) — 2007.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^7,0 ^7,1 CONOR.Sl
↑ https://web.archive.org/web/20130811215013/http://www.unesco.org/new/en/social-and-human-sciences/events/prizes-and-celebrations/unesco-prizes/prize-for-peace-education/laureates/
↑ Barmania, Sima (26 October 2011). «Why Paulo Freire's 'Pedagogy of the Oppressed' Is Just as Relevant Today as Ever». The Independent Blogs. The Independent. London. Արխիվացված է օրիգինալից 30 April 2012-ին. Վերցված է 12 November 2012-ին.
↑ Stevens, Christy. «Paulo Freire». Critical Pedagogy on the Web. Iowa City, IO: University of Iowa. Արխիվացված է օրիգինալից 6 February 2012-ին. Վերցված է 20 September 2020-ին.

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Պաուլու Ֆրեյրե» հոդվածին։

[_16e343c71f35e196-1] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_b5e33a98b965e0e1-2] 2,0 ^2,1 Encyclopædia Britannica

[_847ecb2e86eadffc-3] 3,0 ^3,1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7

[_2d5e4490ecfb511f-4] Babelio (ֆր.) — 2007.

[_b94290ca9640f007-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_2c84328b79580e52-6] Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_3ac4e62d150c08b0-7] 7,0 ^7,1 CONOR.Sl

[_475821a00d908073-8] ttps://web.archive.org/web/20130811215013/http://www.unesco.org/new/en/social-and-human-sciences/events/prizes-and-celebrations/unesco-prizes/prize-for-peace-education/laureates/

[9] Barmania, Sima (26 October 2011). «Why Paulo Freire's 'Pedagogy of the Oppressed' Is Just as Relevant Today as Ever». The Independent Blogs. The Independent. London. Արխիվացված է օրիգինալից 30 April 2012-ին. Վերցված է 12 November 2012-ին.

[:0-10] Stevens, Christy. «Paulo Freire». Critical Pedagogy on the Web. Iowa City, IO: University of Iowa. Արխիվացված է օրիգինալից 6 February 2012-ին. Վերցված է 20 September 2020-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]