Պայթյուններ Կիզլյար քաղաքում (2010)
| Պայթյուններ Կիզլյար քաղաքում | |
|---|---|
| Տեսակ | ահաբեկիչ-մահապարտի պայթյուն |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղադրանք | Ղզլար |
| Տարեթիվ | մարտի 31, 2010 |
| Զոհվածներ | 12 մարդ |
| Վիրավորներ | 18 |
Պայթյուններ Կիզլյար քաղաքում, իրականացվել են 2010 թվականի մարտի 31-ին երկու մահապարտների կողմից՝ Մոսկվայում տեղի ունեցած ահաբեկչություններից երկու օր անց։ Առաջին պայթյունը տեղի է ունեցել Մոսկվայի ժամանակով 8:45-ին, երկրորդը՝ 9:05-ին։ Պայթյունների հետևանքով զոհվել է 12 մարդ (որոնցից 9-ը ոստիկաններ են) և տարբեր տվյալներով վիրավորվել 23-ից 29 մարդ (որոնցից 18-ը ոստիկաններ են)[1][2]։ Զոհերի թվում Վիտալի Վեդերնիկովն է՝ Կիզլյարի շրջանային վարչության պետը[3]։ Դաղստանի դատախազությանն առընթեր քննչական կոմիտեի գնահատմամբ՝ առաջին պայթուցիկ սարքի հզորությունը կազմել է 200 կգ տրոտիլային համարժեքով[2]։
Իրադարձությունների ընթացք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մարտի 31-ին Մոսկվայի ժամանակով 8:45-ին թիվ 1 դպրոցի մոտ տեղի է ունեցել առաջին պայթյունը[2][4]։ Պայթուցիկ սարքը գտնվել է «Նիվա» մակնիշի ավտոմեքենայի մեջ՝ թափքի վրա «Միլիցիա» գրառմամբ[5], և գործի է դրվել մահապարտի կողմից[2]։ Պայթյունը տեղի է ունեցել այն ժամանակ, երբ մահապարտի մեքենան կանգնեցվել է ոստիկանության աշխատակիցների կողմից[6]։
Պայթյունի հզորությունը գնահատվում է 200 կգ տրոտիլային համարժեքով[2]։ Զոհվել է 3 մարդ՝ երկու ոստիկան և կողքով անցնող կին։ Պայթյունի վայրում առաջացել է 2,5 մետր երկարությամբ ձագար, վնասվել են մոտակայքում գտնվող շենքերը, այրվել են մոտակայքում գտնվող 3 մեքենաներ[2][4]։
Ժամը 9:05-ի սահմաններում երկրորդ պայթյունն է տեղի ունեցել, այն իրականացրել է ոստիկանական համազգեստով մահապարտը, որը մոտեցել է դեպքի վայրին[2]։ Պայթյունի հետևանքով տուժել են արտակարգ իրավիճակների նախարարության, ոստիկանության և հրշեջ պահպանության աշխատակիցները, որոնք աշխատել են դեպքի վայրում, ընդհանուր առմամբ զոհվել է 12 մարդ, որոնցից 9-ը եղել են միլիցիայի աշխատակիցներ[2], այդ թվում Կիզլյար քաղաքի ՆԳ վարչության պետ Վիտալի Վեդեռնիկովը[3]։
Մարտի 31-ին, ժամը 20:00-ի սահմաններում, Դաղստանի Կիզլյարի շրջանի Օգուզեր գյուղի գերեզմանատանը ոստիկանության աշխատակիցները հայտնաբերել են ևս մեկ պայթուցիկ սարք՝ 12 լիտրանոց մետաղական դույլ, որում եղել է ամոնիակային սելիտրայի և ալյումինե դիմափոշու խառնուրդ, ինչպես նաև հեղույսների և ընկույզների տեսքով հարվածող տարրեր, սարքը ոչնչացվել է[7]։
Հետաքննություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Քրեական գործը հարուցվել է ՌԴ ՔՕ 317 («ոտնձգություն իրավապահ մարմնի աշխատակցի կյանքի նկատմամբ»), 222 («ապօրինի զենք, ռազմամթերք, ռազմամթերք, պայթուցիկ նյութեր և պայթուցիկ սարքեր ձեռք բերելը, իրացնելը, պահելը, փոխադրելը կամ կրելը»), 223 («զենքի ապօրինի պատրաստում»), 105 («սպանություն») և 30-րդ հոդվածի 3-րդ մասով, 105-րդ հոդվածով (սպանության փորձ)[2]։
ՆԳՆ աշխատակիցները պնդում են, որ երկրորդ պայթուցիկ սարքը գործի է դրվել Կիզլյարի բնակիչ Դաուդ Ջաբրաիլովի կողմից[8]։
Ահաբեկչությունը Դաղստանում մշտապես գործող քննչական-օպերատիվ խումբ ստեղծելու առիթ է դարձել, որն իրականացնում է առանձնապես ծանր հանցագործությունների և ահաբեկչական գործողությունների հետաքննություն[9]։
Ապրիլի 1-ին Ազգային հակաահաբեկչական կոմիտեի նիստում Ալեքսանդր Բորտնիկովը՝ ԱԴԾ-ի ղեկավարը, հայտարարել է, որ իրենց հայտնի են ահաբեկչական գործողությունների կազմակերպիչները, և որ ձերբակալվել են մի շարք անձինք, որոնք մեղսակից են դրանց կատարմանը[10]։ Կիզլյարում ահաբեկչության կազմակերպիչներին դատապարտել են ցմահ ազատազրկման[11]։
Իշխանությունների արձագանք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ռուսաստանի վարչապետ Վլադիմիր Պուտինը ենթադրել է, որ Մոսկվայի և Կիզլյարի ահաբեկչությունների միջև կապ կա և հանձնարարել է ներքին գործերի նախարար Ռաշիդ Նուրգալիևին ուժեղացնել Հյուսիսային Կովկասում ոստիկանության ստորաբաժանումները[12]։ Վլադիմիր Պուտինը նաև կարգադրել է փոխհատուցում վճարել տուժածներին. պայթյունների զոհերի ընտանիքներին՝ 1 միլիոն ռուբլի, ծանր վիրավորներին՝ 400 հազար ռուբլի, հեշտությամբ վիրավորներին՝ 200 հազար ռուբլի[13]։
Դաղստանի նախագահ Մագոմեդսալամ Մագոմեդալիևիչ Մագոմեդովը նաև հայտարարել է, որ այդ երկու հանցագործությունները «մեկ շղթայի օղակներն են», և կարգադրել Է ուժեղացնել անվտանգության միջոցառումները Դաղստանի բոլոր սոցիալական և կենսական նշանակության օբյեկտներում[12]։
Ռուսաստանի Դաշնության նախագահ Դմիտրի Մեդվեդևը 2010 թվականի ապրիլի 1-ին հետմահու պարգևատրել է բոլոր ինը զոհված ոստիկաններին[14]՝ Արիության շքանշանով։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Число погибших при теракте в Кизляре выросло до 12 человек». // lenta.ru. 2010 թ․ մարտի 31. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «Мощность бомбы в Кизляре оценили в 200 килограммов тротила». Lenta.ru. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ 3,0 3,1 «В результате терактов в Дагестане погиб начальник ОВД». Lenta.ru. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Рядом со школой в Кизляре произошел взрыв». Lenta.ru. 31 марта 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ «MIGnews Реактивные Новости | Происшествия | Установлена личность шахида, взорвавшегося в Кизляре». Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2020 թ․ մարտի 3-ին.
- ↑ «В Кизляре похоронили главу местного ОВД». Lenta.ru. 2 апреля 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 3-ին.
- ↑ «В Кизляре в день терактов нашли еще одну бомбу». Lenta.ru. 2 апреля 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 2-ին.
- ↑ «Установлена личность кизлярского террориста-смертника». Lenta.ru. 31 марта 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ «В Дагестане создадут спецгруппу для постоянного расследования терактов». Lenta.ru. 1 апреля 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ «ФСБ заявила о задержанных по делу о терактах в Москве и Кизляре». Коммерсантъ. 1 апреля 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 2-ին.
- ↑ Lenta.ru: Террор: Организаторов теракта в Кизляре приговорили к пожизненному заключению
- ↑ 12,0 12,1 «Путин увидел связь между терактами в Москве и Дагестане». Lenta.ru. 31 марта 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ «Семьи погибших в Кизляре получат по миллиону рублей». Lenta.ru. 31 марта 2010. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.
- ↑ «О награждении государственными наградами Российской Федерации сотрудников органов внутренних дел Российской Федерации». Администрация Президента РФ. 1 апреля 2010 года. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 21-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 2-ին.
- «Двойной теракт в Кизляре». Lenta.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ ապրիլի 2-ին. Վերցված է 2010 թ․ ապրիլի 1-ին.