Պակիստանի խոհանոց

Պակիստանի խոհանոց
	Cuisine of Pakistan Վիքիպահեստում

Պակիստանի խոհանոց (ուրդու՝ پاکستانی پکوان‎‎), Պակիստանի ժողովուրդների խոհարարական ավանդույթների ամբողջությունը, որը ներառում էր Հարավային Ասիայի մի շարք խոհանոցների ամբողջությունը։ Պակիստանի խոհանոցը հայտնի է իր սննդային և վառ համային հատկություններով^[1]^[2]։

Տարածաշրջանային խոհանոցը չափազանց բազմազան է և արտացոլում Է Պակիստանի էթնիկ և մշակութային բազմակողմանիությունը։ Արևմտյան շրջանները (Բելուջիստան, Գիլգիտ-Բալթիստան) խոհարարական առումով մոտ են Աֆղանստանին և Իրանին, Արևելյան և, որոշ չափով, հյուսիսարևմտյան-Հնդկաստանի հյուսիս^[3] (տեղական խոհանոցը, որը կոչվում է նաև մոնղոլական, ավելի սուր է, քան մնացած Պակիստանի սորտերը, բայց պակաս կծու, քան հյուսիս-հնդկականը)^[4]։

Բացի այդ, համաշխարհային խոհանոցը ազդել է Պակիստանի խոհանոցի վրա, ինչը հանգեցրել է զգալի քանակությամբ ֆյուժն ոճի ուտեստների հայտնվելուն, օրինակ՝ չինական խոհանոցի հատուկ տեղական տարատեսակին։

Հիմնական տարրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պակիստանը մուսուլմանական երկիր է, բնակչության ավելի քան 90%-ը դավանում է Իսլամ, որը պահանջում է որոշակի սննդային տաբուների և պայմանների պահպանում, Հետևաբար, Պակիստանի խոհանոցը մասամբ ենթարկվում է այս պահանջներին^[5]։

Պակիստանի խոհանոցը հայտնի է իր կծու և վառ համերով։ Խոհարարության մեջ օգտագործվում են հիլ, դարչին, մեխակ, սև պղպեղ, մշկընկույզ, քիմիոն, դափնու տերև, համեմ և գարամ մասալայի համեմունք ^[6]։ Ինդուսի հովտում աճեցնում են հիլ, սև պղպեղ, այծեր, Գարի և ցորեն^[7]։ Կարմիր պղպեղի հաճախակի օգտագործման պատճառով շատ ուտեստներ ունեն վառ գույներ^[8]։

Պակիստանցիները միջինում երեք անգամ ավելի շատ միս են օգտագործում, քան Հնդկաստանի բնակիչները^[9]։ Մսի հիմնական տեսակները, ժողովրդականության նվազման կարգով, հավի, այծի, գառան և տավարի միս են։ Յուրաքանչյուր կերակուր ուղեկցվում է ցորենի տորտիլաներով «Ռոտի» կամ նաան ^[5], բացի այդ, պակիստանցիները պատմականորեն^[10] օգտագործում են շատ ցորեն և բրինձ։ Տիպիկ բանջարեղենի շարքում պետք է նշել լոբի, սոխ, կարտոֆիլ, արտիճուկ, սպանախ, սմբուկ, արմատապտուղներ և վարունգ, մրգերի շարքում կան մանգո, խնձոր, ծիրան, խաղող, բանան, նարինջ, գրեյպֆրուտ, նռնենի, գուավա, դեղձ, սալոր և հատապտուղներ։ Պակիստանի խոհանոցը հաճախ բնութագրվում է որպես յուղոտ՝ բուսական կամ կարագով տապակած ուտեստների առատության պատճառով ^[11]։ Ընդհանուր առմամբ, պակիստանցիները քիչ ծովամթերք են ուտում, բայց դրանք տարածված են Սինդ և Մեքրան ափամերձ շրջաններում։

Սննդի ընդունում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պակիստանցիները օրական երեք անգամ սնունդ են ընդունում։ Նախաճաշը սովորաբար լիքն է, նախաճաշին կարող են մատուցել տապակած և քաղցր ուտեստներ ^[6]։ Ավանդական ճաշը ներառում է մսային կարրի կամ «Ռոտի» բրնձով։ Ուտելիս սովորաբար հավաքվում է ամբողջ ընտանիքը։

Ուտեստներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պակիստանի արագ սնունդը ներառում է պապադամ, շաուրմա, սամսա։

Հացամթերքի շարքում պետք է նշել չապատին, նաանը, ռոտին, պարաթան, պուրինան։

Հայտնի են նաև դալ և շուրպա ապուրները. բրինձ կիչրի մաշայով, բրինձ մսով կամ բիրյանի ձկով, քուֆթա կոլոլակ, կերային ռագու, թխած հավեր, քաբաբներ, բրինձ ռաջմա լոբով, հալիմ շիլա։ Յուրաքանչյուր խնջույք անպայմանորեն ներառում է բանջարեղենի ուտեստ, որը պատրաստված է դահի ^[5] մածունով և շատ թանձրուկով։ Քաշմիրի տոնական կերակուրը բաղկացած է վազվանի ուտեստներից ^[12]։

Խմիչքներ-լիմոնադներ, հյութեր, մասնավորապես, շաքարեղեգից, օշարակից, ֆալուդայից, լասսիից։ Չափազանց տարածված է սև և կանաչ թեյը, որը պատրաստվում է կաթով, ինչպես նաև համեմունքներով թեյ։

Աղանդեր-գուլաբ ջամուն կաթի փոշու գնդիկներ, հալվա, կուլֆի պաղպաղակ, ջալեբի, խիր, լադու։

Պակիստանի չինական խոհանոց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պակիստանում բնակվող չինացիները ստեղծել են չինական խոհանոցի հատուկ տեղական տեսակ^[13]^[14]։ Պակիստանի չինական խոհանոցի բնորոշ ուտեստներն են ծովախեցգետինը, պեկինյան բադը, տապակած տավարի միսը և սխտորով գառը^[15]^[16]։ Հնդիկ կամ պակիստանցի չինացիները ստեղծել են «ճուտ մանջուրական ձևով» հայտնի ուտեստը, որն իր նմանը չունի ավանդական չինական խոհանոցում^[17]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Lee, 2011, էջ 973
↑ Taus, 2003
↑ «Beyond the border»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-12-08-ին։ Վերցված է 2014-08-25
↑ Gupta, 2006, էջ 1824
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Kittler, 2011, էջ 437
↑ ^6,0 ^6,1 Lee, 2011, էջ 974
↑ «Curry, Spice & All Things Nice: Dawn of History»։ Menumagazine.co.uk։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-20-ին։ Վերցված է 7 February 2011
↑ Halıcı, 1988, էջ 223
↑ Global Production and Consumption of Animal Source Foods Archived 2007-03-06 at the Wayback Machine., The American Society for Nutritional Sciences^[en] J. Nutr. 133:4048S-4053S, November 2003. Retrieved on 27 March 2007
↑ «Great Silk Road: Pakistani National Cuisine»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-26-ին։ Վերցված է 2014-08-25
↑ Edelstein, 2010, էջ 261—263
↑ Goodwin, 2002, էջ 79
↑ Malik, Iftikhar Haider (2006), Culture and customs of Pakistan, Greenwood Publishing Group, p. 118, ISBN 978-0-313-33126-8
↑ «From Shanghai to Karachi: Living the Chinese dream, in the eyes of a diplomat»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-14-ին։ Վերցված է 2014-08-25
↑ «猎讯军情网: 中餐馆在巴基斯坦受青睐»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-23-ին։ Վերցված է 2014-08-25
↑ «China Central Television: 穆沙拉夫常进中餐馆用餐乐为普通食客买单»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-05-14-ին։ Վերցված է 2014-08-25
↑ Mukherjee, Sipra; Gooptu, Sarvani, «The Chinese community of Calcutta», in Banerjee, Himadri, Calcutta Mosaic: Essays and Interviews on the Minority Communities of Calcutta, Anthem Press, pp. 131–142, ISBN 978-81-905835-5-8

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Taus-Bolstad, S Pakistan in Pictures. — Lerner Publishing Group, 2003. — ISBN 978-0-8225-4682-5
Gupta O. Encyclopaedia of India, Pakistan and Bangladesh. — Isha Books, 2006. — ISBN 788182053892
Lee J.H.X., Nadeau K.M. Encyclopedia of Asian American Folklore and Folklife. — ABC-CLIO, 2011. — (Encyclopedia of Asian American Folklore and Folklife). — ISBN 9780313350665
Edelstein S. Food, Cuisine, and Cultural Competency for Culinary, Hospitality, and Nutrition Professionals. — Jones& Bartlett Learning, 2010. — ISBN 9781449659684
Kittler P.G., Sucher K., Nelms M. Food and Culture. — Cengage Learning, 2011. — ISBN 9780538734974
Halıcı F. Birinci Milletlerarası Yemek Kongresi: Türkiye, 25-30 Eylül 1986. — Kültür ve Turizm Bakanlığı, 1988.
William Goodwin Pakistan. — Lucent Books, 2002. — ISBN 9781590182185

[Lee—2011——973-1] Lee, 2011, էջ 973

[Taus—2003——-2] Taus, 2003

[3] «Beyond the border»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2015-12-08-ին։ Վերցված է 2014-08-25

[Gupta—2006——1824-4] Gupta, 2006, էջ 1824

[Kittler—2011——437-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Kittler, 2011, էջ 437

[Lee—2011——974-6] 6,0 ^6,1 Lee, 2011, էջ 974

[7] «Curry, Spice & All Things Nice: Dawn of History»։ Menumagazine.co.uk։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-20-ին։ Վերցված է 7 February 2011

[Halıcı—1988——223-8] Halıcı, 1988, էջ 223

[9] Global Production and Consumption of Animal Source Foods Archived 2007-03-06 at the Wayback Machine., The American Society for Nutritional Sciences^[en] J. Nutr. 133:4048S-4053S, November 2003. Retrieved on 27 March 2007

[10] «Great Silk Road: Pakistani National Cuisine»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-26-ին։ Վերցված է 2014-08-25

[Edelstein—2010——261—263-11] Edelstein, 2010, էջ 261—263

[Goodwin—2002——79-12] Goodwin, 2002, էջ 79

[13] Malik, Iftikhar Haider (2006), Culture and customs of Pakistan, Greenwood Publishing Group, p. 118, ISBN 978-0-313-33126-8

[14] «From Shanghai to Karachi: Living the Chinese dream, in the eyes of a diplomat»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-12-14-ին։ Վերցված է 2014-08-25

[15] «猎讯军情网: 中餐馆在巴基斯坦受青睐»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011-07-23-ին։ Վերցված է 2014-08-25

[16] «China Central Television: 穆沙拉夫常进中餐馆用餐乐为普通食客买单»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2018-05-14-ին։ Վերցված է 2014-08-25

[17] Mukherjee, Sipra; Gooptu, Sarvani, «The Chinese community of Calcutta», in Banerjee, Himadri, Calcutta Mosaic: Essays and Interviews on the Minority Communities of Calcutta, Anthem Press, pp. 131–142, ISBN 978-81-905835-5-8

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]