Չինական ավանդական բժշկություն
Չինական ավանդական բժշկություն (անգլ.՝ Traditional Chinese Medicine, TCM), ժամանակակից գիտությունների և պրակտիկաների համակարգ[1][2][3], որը սկիզբ է առել Հին Չինաստանում և ի հայտ է եկել մարդու օրգանիզմի գործունեության ուշադիր դիտարկումից և այդ դիտարկումներից հետագա համակարգումից՝ կիրառելով տվյալ տարածաշրջանին բնորոշ պարադիգման, որը կարելի է բնութագրել որպես գիտություն խորհրդանիշերի և թվերի մասին։ Չինաստանում այն դիտվում է, որպես գիտություն «կյանքի դաստիարակություն» գիտության մի մաս («յան շէն սյուե»-養生學), որի մեջ բացի բժշկությունից մտնում են նաև հոգեֆիզիոլոգիական պրակտիկայի զանազան մեթոդներ (ուշու, ցիգուն, դաո-ին և այլն), սննդագիտությունը և այլն։
1950-ական թվականների կեսերին Չինաստանում վերածնվել է հնագույն գիտությունների և պրակտիկաների հանդեպ հետաքրքրությունը[1][2], այդ ժամանակ չինական ավանդական բժշկությունը վերջնականապես դարձել է բժշկության այլընտրանքային տեսակ[4] և կառավարության կողմից սկսել է ներկայանալ որպես ազգային հարստություն, Չինաստանի խորհրդանիշ[5], որպես գիտական բնագավառ[6][7]։ 1972 թվականից հետո, երբ սահմանները ավելի հստակ են դարձել, չինական ավանդական բժշկությունը լայնորեն տարածվել է արևմտյան երկրներում[8]։
Չինական ավանդական բժշկությունը համարվում է քննադատության օբյեկտ գիտական հիմքեր չունենալու, այն ավանդական բժշկության փոխարեն կիրառելու, հնարավոր կողմնակի ազդեցությունների, կենդանիների և բույսերի՝ այդ թվում նաև հազվագյուտ և անհետացող տեսակների ոչնչացման պատճառով բնապահպանական սպառնալիքների պատճառով, ինչը կարող է հանգեցնել կենդանիների օրգանների և դրանց վաճառքով զբաղվող ոչ լեգալ շուկաների զարգացմանը[9]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Taylor K. CHAPTER 3 (part2): Modernizing the Old. The Creation of a 'Traditional' Chinese Medicine, 1953-6 (չաշխատող հղում — պատմություն) // Chinese Medicine in Early Communist China, 1945-63. A medicine of revolution.— London: RoutledgeCurzon, 2005.
«TCM is a medical construct distinct to Communist China. The term refers only to Chinese medicine from mid-1956 as located in mainland China. I will therefore adopt the convention of using the acronym TCM to describe only the standardized, government-created, institution-bound medicine that has existed in the PRC since 1956. This is quite distinct from the general, uncapitalized term 'traditional Chinese medicine' which refers to past forms of Chinese medicine in general. I believe that it is heuristically useful to make this distinction of TCM as a modern subset of contemporary Chinese medicine, because it allows us a certain consensus among scholars». - ↑ 2,0 2,1 Atwood K. A Partial Book Review: Chinese Medicine in Early Communist China, 1945-63: a Medicine of Revolution, by Kim Taylor
The Traditional Chinese Medicine (TCM) that has been fostered in the PRC is not traditional. The very adjective Traditional, in regard to Chinese medicine, was not formally used in China until the mid-1950s, and even then was applied «exclusively in English language literature produced by the Chinese mainland press…» (Taylor, p. 86) - ↑ Hong Hai Kuhn and the Two Cultures of Western and Chinese Medicine Արխիվացված 2014-09-04 Wayback Machine // Journal of Cambridge Studies, Vol 4. No.3 September 2009, p.20
«Chinese medicine henceforth became known as „Traditional Chinese Medicine“ (TCM) to refer to the state-sanctioned practice of Chinese medicine. It was „traditional“ only in the sense of having originated from the classics of Chinese medicine and being a different system from modern Western medicine. But in fact it was a new system that reflected the social and political milieu of modern China.
The first national textbook appeared in 1958, titled Outline of Chinese Medicine (Zhongyixue gailun 中医学概论). It was superseded by other specialized texts covering foundational theory, diagnostics, acupuncture and moxibustion, material medica, prescriptions, internal medicine, pediatrics, gynecology, skin diseases so forth. The structural similarity of these textbooks to their Western medical counterparts was obvious and deliberate. The textbooks constituted a massive systematization of medical theory and practice, the first to appear in Chinese history». - ↑ Jackson J. P. What is acupuncture? Արխիվացված 2011-08-24 Wayback Machine // UKSkeptics
- ↑ Modern China 1912AD ~ present / TCM History. Shen-Nong.org
- ↑ Atwood K. A Partial Book Review: Chinese Medicine in Early Communist China, 1945-63: a Medicine of Revolution, by Kim Taylor
«…They should learn how to use modern science to explain the principles of Chinese medicine. They should translate some classical Chinese medicine books into modern language, with proper annotations and explanations. Then a new medical science, based on the integration of Chinese and Western medicine, can emerge. That would be a great contribution to the world». - ↑ «Cap — Anu» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2007 թ․ հունիսի 10-ին. Վերցված է 2007 թ․ հունիսի 10-ին.
- ↑ Introduction / TCM History. Shen-Nong.org
- ↑ Henry L. A. «A Tale of Two Cities: A Comparative Study of Traditional Chinese Medicine Markets in San Francisco and New York City» (անգլերեն). // TRAFFIC North America.— Washington D.C.: World Wildlife Fund, 2004. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 24-ին. «Прямая ссылка» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 2-ին. Վերցված է 2013 թ․ հունվարի 24-ին.