Չափիչ կամրջակ

Հաստատուն հոսանքի միաթև կամրջակի էլեկտրական սխեման, որտեղ
* $R_{1}$, $R_{2}$, $R_{3}$, $R_{x}$ — կամրջի ծայրերն են;
* AC — էլեկտրամատակարարման անկյունագիծը;
* BD — չափման անկյունագիծը;
* $R_{x}$ — այն տարրը, որի դիմադրությունը (Օհմ) պետք է չափվի;
* $R_{1}$, $R_{2}$ և $R_{3}$ — այն տարրերը, որոնց դիմադրությունները Օհմ հայտնի են;
* $R_{2}$ — այն տարրը, որի դիմադրությունը կարելի է կարգավորվել (օրինակ, ռեոստատ);
* $V_{G}$ —գալվանոմետր (V)

Չափիչ կամրջակ, դիմադրությունների, ունակությունների, ինդուկտիվությունների և այլ էլեկտրական մեծությունների չափման համար օգտագործվող էլեկտրական շղթա, որի աշխատանքը հիմնված է չափվող մեծությունը նմուշայինի հետ համեմատելու մեթոդի վրա։ Հաստատուն հոսանքի չափիչ կամրջակի պարզագույն սխեման, ակտիվ դիմադրությունների չափման համար, տրված է նկարում։ Մուտքի D և B սեղմակներին տալիս են սնման լարում (հոսանք), իսկ ելքի A և C սեղմակներին միացնում զրոյական ինդիկատորը կամ չափիչ սարքը։ Կարգավորելով մեկ կամ մի քանի փոփոխական դիմադրություններ, հասնում են պոտենցիալների հավասարության A և C կետերում։ Կայունացման պահը որոշում են զրոյական ինդիկատորով, որը ցույց է տալիս հոսանքի բացակայությունը չափիչ անկյունագծում։ Հավասարակշռված չափիչ կամրջակի համար $R_{1}\cdot R_{4}=R_{2}\cdot R_{3}$ (հավասարակշռության պայման)։ $R_{x}$ դիմադրության չափման համար այն միացնում են որևէ դիմադրության (օրինակ $R_{1}$) փոխարեն և որոշում $R_{x}={\frac {R_{2}\cdot R_{3}}{R_{4}}}$ առնչությունից։ Քարաբազուկ միաթև չափիչ կամրջակները կիրառում են $R\geqslant 1$ օհմ էլեկտրական դիմադրության չափման համար։ 1 մկօհմ-ից 1 օհմ դիմադրությունների չափման համար կիրառում են երկբազուկ կամ բազմաբազուկ չափիչ կամրջակներ, որոնք չափում են դիմադրություններ 1 մկօհմ-ից մինչև 1 մօհմ, ±0,002% սխալանքով։

Ունակության, ինդուկտիվության, փոխինդուկտիվության չափման համար կիրառում են փոփոխական հոսանքի չափիչ կամրջակներ։ Վերջինիս սկզբունքային սխեման նման է նկարում բերվածին, այն տարբերությամբ, որ այստեղ կամրջակի յուրաքանչյուր բազուկ պետք է ունենա ինդուկտիվություն, ունակություն և դիմադրություն։ Փոփոխական հոսանքի չափիչ կամրջակի հավասարակշռման կարելի է հասնել կարգավորելով ոչ թե մեկ, այլ երկու տարրեր։ Հաստատուն հոսանքի չափիչ կամրջակի համար, որպես զրոյական ինդիկատոր ծառայում է մագնիսաէլեկտրական գալվանամետրը, իսկ փոփոխական հոսանքի չափիչ կամրջակի համար՝ թրթռավոր գալվանամետրը, հեռախոսը, սլաքավոր ցուցիչով կամ էլեկտրոնաճառագայթային խողովակով էլեկտրոնային ինդիկատորը։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 8, էջ 684)։