Չագան (Ուրալի վտակ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Չագան
Բնութագիր
Երկարություն264
Ավազանի մակերես7530 կմ²
Ավազան7530
Ջրի ծախս7,7 մ³/վրկ․
Ջրահոսք
ԱկունքՕբշչիյ Սիրտ
ԳետաբերանՈւրալ
Գետաբերանի տեղակայումՈւրալ
Կոորդինատներ
Հոսող հոսքերԴերկուլ, Gryaznushka?, Տալովայա և Մալի Շագան
ԵրկրամասՕրենբուրգի մարզ և Արևմտյան Ղազախստանի մարզ

Չագան (ռուս.՝ Чаган) գետ, որը գտնվում է Ռուսաստանի Օրենբուրգի մարզում և Արևմտյան Ղազախստանի շրջանում։ Գետը Ուրալի աջ վտակն է, որի մեջ թափվում է Ուրալսկ քաղաքի շրջանով։ Գետի երկարությունը 264 կմ է, ջրահավաք ավազանի մակերեսը՝ 7530 կմ²։ Ջրի միջին ծախսը 7,7 մ³/վրկ․ է։

Ջրառատ է միայն գարնան ամիսներին։ Առաջացնում է բավականաչափ մեծ հեղեղումներ և լավ ոռոգվող մարգագետիններ։ Գետի վտակը՝ Մեծ Չագանը, սկիզբ է առնում Oբշչիյ Սիրտ լեռնաճյուղավորման հարավ֊արևմուտքից։

Վտակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առավել խոշորը՝ Դերկուլ (գետաբերանից 1 կմ հեռու)։

  • 17 կմ։ Դերկուլ
  • 29 կմ։ Կրուտայա
  • Ռուսաստանի և Ղազախստանի սահման
  • 131 կմ։ Տալովայա
  • 168 կմ։ Գրյազնուշկա
  • 198 կմ։ Բաշկիրկա
  • 227 կմ։ Մալիյ Չագան
  • 249 կմ։ Կամենկա

Անվան ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թաթարերենից թարգմանած՝ «թխկի»։ Հնարավոր է, որ այս տերմինը առաջացել է կալմիկերեն «ցագան» բառից, որը նշանակում է «սպիտակ»։ Ղազախների մոտ գետն ունի նաև երկրորդ անվանում՝ Ակսու (ղազախերենից՝ «Սպիտակ ջուր»)[1]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. С.М.Стрельников Географические названия Оренбургский области. Топонимический словарь. — 2-е изд., дополненное и исправленное. — Кувандык: Издательство С.М.Стрельникова, 2002. — С. 159.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Չագան (Ուրալի վտակ)» հոդվածին։