Ուրսուլա Կրյոբեր Լե Գուին

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուրսուլա Կրյոբեր Լե Գուին
անգլ.՝ Ursula K. Le Guin
Ծննդյան անունանգլ.՝ Ursula Kroeber
Ծնվել էհոկտեմբերի 21, 1929(1929-10-21)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԲերկլի, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[1]
Վախճանվել էհունվարի 22, 2018(2018-01-22)[1][3][2][…] (88 տարեկան)
Վախճանի վայրՊորտլենդ, Օրեգոն, ԱՄՆ[1]
Գերեզմանանհայտ[4]
Մասնագիտությունգրող, սցենարիստ, թարգմանչուհի, վիպասան, բանաստեղծուհի, հեղինակ, գրական քննադատ, գիտաֆանտաստիկ գրող, կանանց իրավունքների պաշտպան, մանկագիր, լրագրող և արձակագիր
Լեզուանգլերեն
Քաղաքացիություն ԱՄՆ[1]
ԿրթությունՀարվարդի համալսարան, Կոլումբիայի համալսարան (1952), Ռեդկլիֆ քոլեջ և Բերքլիի ավագ դպրոց
Ժանրերգիտական ֆանտաստիկա, ֆենթեզի և ֆեմինիստական գիտական ֆանտաստիկա
Ուշագրավ աշխատանքներԵրկրածով, Խավարի ձախ ձեռքը, The Dispossessed?, The Eye of the Heron?, Malafrena?, The Beginning Place?, Always Coming Home?, Annals of the Western Shore?, Lavinia?, Catwings?[5], The Language of the Night?, Dancing at the Edge of the World?, Steering the Craft? և The Word for World Is Forest?
ԱնդամակցությունPhi Beta Kappa և Արվեստի և գրականության ամերիկյան ակադեմիա
ԱշխատավայրԿալիֆոռնիայի համալսարան, Բերքլի
Պարգևներ

Մարգարետ Էդվարդսի մրցանակ

Պրոմեթևս մրցանակ

Grand Prix de l'Imaginaire

[6]

«Հյուգո» մրցանակ լավագույն պատմվածքի համար

Հյուգո մրցանակ՝ լավագույն նովելի համար

Janet Heidinger Kafka Prize?

Պրոմեթեյ մրցանակ

ՓԷՆ/Մալամուդ մրցանակ

Otherwise Award?

[7]

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն պատմվածքի համար

Otherwise Award?

[8]

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն պատմվածքի համար

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն պատմվածքի համար

Հյուգոյի մրցանակ լավագույն վեպի համար

Հյուգոյի մրցանակ լավագույն վեպի համար

Լոկուս մրցանակ ամենալավ գիտաֆանտաստիկ նովելի համար

Նեբուլա մրցանակ լավագույն վեպի համար

Նեբուլա մրցանակ լավագույն վեպի համար

[9]

Նեբուլա մրցանակ լավագույն վեպի համար

Pilgrim Award?

Կյանքի ձեռքբերումների աշխարհի ֆանտաստիկայի պարգև

Նեբուլա մրցանակ լավագույն վեպի համար

World Fantasy Award for Best Novella?

«Հյուգո» մրցանակ լավագույն վեպի համար

[10]

Endeavour Award?

Endeavour Award?

Լոկուս մրցանակ լավագույն վեպի համար

Լոկուս մրցանակ լավագույն վեպի համար

Դեյմոն Նայթի հուշամրցանակ՝ «Մեծ վարպետ»

Նեբյուլա մրցանակ լավագույն վիպակի համար

[9]

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն ֆանտաստիկ վեպի համար

Նեբյուլա մրցանակ լավագույն պատմվածքի համար

Newbery Honor?

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն ֆանտաստիկ վեպի համար

Համաշխարհային ֆենտեզի մրցանակ՝ լավագույն վեպի համար

Կոնգրեսի գրադարանի կենդանի լեգենդ

[11]

Ֆուլբրայթի ծրագիր

Otherwise Award?

[12]

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն ժողովածուի համար

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն ժողովածուի համար

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն ժողովածուի համար

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն ժողովածուի համար

«Լոկուս» մրցանակ լավագույն ժողովածուի համար

Գիգամեշ մրցանակ

Գիտական ֆանտաստիկայի և ֆենտեզիի փառքի սրահ

Ken Kesey Award for Fiction?

[13]

Emperor Has No Clothes Award?

Hugo Award for Best Related Work?

Hugo Award for Best Related Work?

Ditmar Award?

Ignotus Award for Best Non-Fiction Book?

Rhysling Award?

և

Ազգային գրքի պարգև

[14]
ԱմուսինCharles Le Guin?[15][16][17]
Изображение автографа
Կայքursulakleguin.com
Ուրսուլա Կրյոբեր Լե Գուին Վիքիքաղվածքում
 Ursula K. Le Guin Վիքիպահեստում

Ուրսուլա Կրյոբեր Լե Գուին (անգլ.՝ Ursula Kroeber Le Guin, հոկտեմբերի 21, 1929(1929-10-21)[1][2][3][…], Բերկլի, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[1] - հունվարի 22, 2018(2018-01-22)[1][3][2][…], Պորտլենդ, Օրեգոն, ԱՄՆ[1]), ամերիկացի հանրահայտ գրող, գրաքննադատ։ Համարվում է ժամանակի ամենանշանավոր և հեղինակավոր ֆանտաստ գրողներից մեկը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուրսուլա Կրյոբեր Լե Գուինը ծնվել է 1929 թ. հոկտեմբերի 21-ին ԱՄՆԿալիֆորնիա նահանգի Բերկլի քաղաքում։ Նրա հայրն ականավոր ամերիկացի ազգագրագետ Ալֆրեդ Կրյոբերն էր, իսկ մայրը գրող Թեոդորա Կրյոբերը։ Ուսանել է Հարվարդի համալսարանի Ռեդկլիֆ քոլեջում, այնուհետև Կոլումբիայի համալսարանի մագիստրատուրայում՝ մասնագիտանալով միջնադարյան ռոմանական գրականության մեջ։ 1953 թ. Փարիզում ամուսնացել է ֆրանսիական ծագմամբ ամերիկացի Չարլզ Լե Գուինի հետ։ 1958 թ. ամուսնու հետ միասին բնակություն է հաստատել ԱՄՆՕրեգոն նահանգի Պորտլենդ քաղաքում։ Նա ունի երկու դուստր և մեկ որդի։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լե Գուինն իր առաջին պատմվածքը գրել է 11 տարեկան հասակում և ուղարկել «Astounding Science Fiction» ամսագրին, որը սակայն հրաժարվել է այն հրատարակել։ Նրա վաղ շրջանի ստեղծագործությունները նվիրված են Օրսին անունը կրող հնարված աշխարհին, որոնք չեն վերաբերում Գիտական ֆանտաստիկայի և ֆենտեզիի ժանրերին։ Այս ստեղծագործությունները լույս են տեսել հետագայում, երբ գրողն արդեն հռչակ էր ձեռք բերել, որպես ֆանտաստ գրող։ Լե Գուինի ստեղծագործությունները մյուս ֆանտաստ գրողներից հիմնականում տարբերվում են հումանիտար թեքումով. նա մեծ ուշադրություն է հատկացնում սոցիոլոգիական և ազգագրական խնդիրների քննարկմանն ու վերլուծմանը։ Այս առումով առանձնապես հիշատակելի են նրա «Հայնյան շարքի» մեջ մտնող ստեղծագործությունները։ Գրողի բոլոր ստեղծագործությունները, չնայած դրանց ֆանտաստիկ բնույթին, մարդ անհատի մասին են, նա հիմնականում քննում է տարբեր մշակույթների փոխթափանցման հարցերը՝ այսպիսով ընթերցողին հնարավորություն տալով այլ տեսանկյունից դիտել մարդկային հասարակությանը հուզող խնդիրները։ Այս երևույթն իր ամենավառ դրսևորումն է գտել հատկապես նրա «Խավարի ձախ ձեռքը» վեպում, որտեղ հեղինակը քննարկում է սեռերի փոխհարաբերությունների խնդիրները։ Լե Գուինն իր ստեղծագործություններում փորձում է տալ մարդ անհատի հոգեկան զարգացման պատկերը և վերլուծում այդ զարգացմանը բնորոշ հիմնահարցերը։ Այս առումով շատ հետաքրքիր է արդեն ֆենտեզիի ժանրի դասական դարձած նրա «Երկրածովյան» շարքը, որն անկասկած նորարարություն էր ֆենտեզիի ժանրում, որտեղ մինչ այդ գերիշխում էր տոլկինյան պոետիկան։

Մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկրածովյան շարք (անգլ.՝ Earthsea Cycle)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1964 - «Ազատագրող կախարդանք» (The Word of Unbinding)
  • 1964 - «Անունների կարգը» (The Rule of Names)
  • 1968 - «Երկրածովի կախարդը» (A Wizard of Earthsea)
  • 1971 - «Ատուանի դամբարանը» (Tombs of Atuan)
  • 1972 - «Վերջին ափին» (The Farthest Shore)
  • 1973 - «Dreams Must Explain Themselves»
  • 1990 - «Տեհանու. Վերջին գիրքը Երկրածովի մասին» (Tehanu։ The Last Book of Earthsea)
  • 2001 - «Երկրածովյան հեքիաթներ», (Պատմվածքների ժողովածու), (Tales from Earthsea)
  • 2001 - «Այլ քամիներ» (The Other Wind)

Հայնյան շարք (անգլ.՝ Hainish Cycle)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1966 - «Ռոկաննոնի աշխարհը» (Rocannon’s World)
  • 1966 - «Աքսորի մոլորակը» (Planet of Exile)
  • 1967 - «Պատրանքների քաղաքը» (City of Illusions)
  • 1969 - «Խավարի ձախ ձեռքը» (The Left Hand of Darkness)
  • 1974 - «Անօթևանները» (The Dispossessed։ An Ambiguous Utopia)
  • 1971 - «Ընդարձակ և դանդաղ կայսրությունը» (Vaster Than Empires and More Slow)
  • 1971 - «Շոբիների պատմությունը» (The Shobies story)
  • 1972 - «Խոսք անտառ աշխարհի համար» (The Word for World is Forest)
  • 1973 - «Օմելասից հեռացողները» (The ones who walk away from Omelas)
  • 1974 - «Հեղափոխության նախորդ օրը» (The day before the Revolution)
  • 1993 - «Պարիր Գանամ» (Dancing to Ganam)
  • 1994 - «Ձկնորսը Ծովամիջից» (A Fisherman of the Inland Sea)
  • 1995 - «Չորս ճանապարհ ներելու համար» (Four Ways to Forgiveness)
  • 2000 - «Մեկնողները» (The Telling)

Այլ երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1971 - «Երկնային կտրիչ» (The Lathe of Heaven)
  • 1975 - «The Wind’s Twelve Quarters»
  • 1976 - «Պատմվածքներ Օրսինիայի մասին» (Orsinian Tales)
  • 1988 - «Կատվաթևավորները» (Catwings)
  • 1989 - «Կատվաթևավորները վերադառնում են» (Catwings Return)
  • 2002 - «Երկրի ծննդյան օրը» (The Birthday of the World)

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1980 - «Երկնային կտրիչ», (ԱՄՆ)
  • 2002 - «Երկնային կտրիչ», (ԱՄՆ)
  • 2004 - «Երկրածովի կախարդը», (հեռուստասերիալ, ԱՄՆ)
  • 2006 - «Ասք Երկրածովի մասին», (անիմե, Ճապոնիա)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիքաղվածքն ունի քաղվածքների հավաքածու, որոնք վերաբերում են

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]