Ուկրաինացիները ԱՄՆ-ում

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Ուկրաինացիները ԱՄՆ-ում (ուկրաիներեն՝ Українські американці, անգլ.՝ Ukrainian Americans), Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների քաղաքացիները և ազգային համայնքը, որն ունի ամբողջական կամ մասնակի ուկրաինական էթնիկ ծագում, որը ձևավորվել է մի քանի պատմական ժամանակաշրջանների ընթացքում[1]։

Մարդահամարի համաձայն՝ 2006 թվականին ԱՄՆ-ում եղել է ուկրաինական ծագում ունեցող 961 113 ամերիկացի, ինչը կազմել Է ընդհանուր բնակչության 0,33 %-ը[2]։ Այսպիսով, Միացյալ Նահանգների ուկրաինական սփյուռքը թվաքանակով զիջում է միայն Ռուսաստանի և Կանադայի սփյուռքին։ 2000 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ ուկրաինացի ամերիկացիների ամենամեծ թիվը բնակվել է հետևյալ քաղաքներում՝ Նյու Յորք (160000 ուկրաինացիներ), Ֆիլադելֆիա (60000), Չիկագո (46000), Լոս Անջելես (34000) և Դեթրոյթ (33000)[3]։

Украинский американский институт на Пятой Авеню в Манхеттене, Нью-Йорк

Արտագաղթի պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄՆ-ում ուկրաինական արտագաղթի առաջին ալիքը սկսվել է 1880-ական թվականներին։ Այս ալիքը զանգվածային բնույթ է ունեցել 1890-ականներից մինչև Առաջին համաշխարհային պատերազմի սկիզբը[4]։

Ուկրաինացիների արատագաղթի երկրորդ ալիքը սկսվել է Երկրորդ Համաշխարհային պատերազմից հետո։ Այդ ընթացքում ներգաղթյալները հիմնադրել են երիտասարդական կազմակերպություններ, որոնց նպատակներ կենտրոնանալ Ուկրաինայի բնակչության ազգային և քաղաքական խնդիրների վրա։ Ամենամեծ թվով երիտասարդական կազմակերպությունը «Պլաստն» է, Ամերիկայի երիտասարդության Ուկրաինական ասոցիացիան, Ժողովրդավարական Ուկրաինայի երիտասարդների ասոցիացիան։ Նրանց գործունեության հիմնական ոլորտներն են կրթությունը, մշակույթը, ստեղծագործությունն ու սպորտը։ Շատերը ուկրաինական ակումբների քոլեջների և համալսարանների միացել են Ֆեդերացիայի Ուկրաինայի ուսանողական կազմակերպությունների, որը հիմնադրվել է 1953 թվականին։ Ամեն ամառ համալսարաններին կից կազմակերպում են ամառային ճամբարներ՝ երեխաներին ուկրաիներեն լեզու, գրականություն, պատմություն սովորեցնելու նպատակով։ Առաջանում են գիտական կազմակերպություններ, օրինակ՝ Նյու Յորքում Տարաս Շևչենկոյի անվան գիտական կազմակերպությունը (1947)։ Ընկերության անդամները զբաղվում են գիտաժողովների, դասախոսությունների, համերգների կազմակերպմամբ։ Ուկրաինացի ամերիկացիները ստեղծել են բազմաթիվ թանգարաններ և գրադարաններ, ձևավորել արխիվներ։ Ուկրաինական արխիվ-թանգարանում, որը ստեղծվել է 1952 թվականին, պահպանվում է արխիվային նյութերի առնվազն 20 հազար հատոր, որոնք ընդգրկում են Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո ուկրաինական ներգաղթի շրջանը[1][5]։

Երրորդ ալիքը սկսվեց 1990-ական թվականների սկզբին, ԽՍՀՄ փլուզումից հետո։

Մարդահամարի տվյալներով՝ ամերիկացի ուկրաինացիների կոմպակտ բնակության տարածաշրջանները

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2000 թվականի մարդահամարի համաձայն՝ ԱՄՆ-ում բնակվել է 892922 ուկրաինական ծագում ունեցող ամերիկացի, որոնցից 275155-ը ծնվել է Ուկրաինայում[6]։ Ուկրաինական ամենամեծ սփյուռք ունեցող նահանգները՝

Նյու Յորք148700
Փենսիլվանիա122291
Կալիֆոռնիա83125
Նյու Ջերսի73809
Օհայո48908[7]
Իլինոյս47623

Ուկրաինացիները ապրում են խտաբար, ընդ որում նրանց մեծ մասը բնակվում է ԱՄՆ Հյուսիսատլանտյան Նահանգներում։

Կրոն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուկրաինական սփյուռքի հիմնական կրոնական դավանանքը Ուկրաինական հունա-կաթոլիկ եկեղեցին է, որն իր պատմությունը կերտում է Ամերիկայի Միացյալ Նահանգների տարածքում 20-րդ դարասկզբից[8]։

1913 թվականի մայիսի 28-ին Սուրբ Աթոռը Բյուզանդական ծիսակարգի կաթոլիկների համար սահմանել է Օրդինարիատ, որը 1924 թվականի մայիսի 8-ին վերածվել է ԱՄՆ-ի Առաքելական էկզարխատի[9]։

1956 թվականի հուլիսի 20-ին ԱՄՆ-ի Առաքելական էկզարխատը Նյու Յորքի նահանգը և Նոր Անգլիան հանձնեց նոր Առաքելական էկզարխատ Սթեմֆորդի, այժմ՝ Սթեմֆորդի թեմը։ 1958 թվականի հուլիսի 10-ին էկզարխատը վերափոխվել է Ֆիլադելֆիայի արքեպիսկոպոսի։

1961 թվականի հուլիսի 14-ին Ֆիլադելֆիայի արքեպիսկոպոսը Օհայո նահանգից արևմուտք տարածքներ է փոխանցել Չիկագոյի նոր թեմին։

Չիկագոյում ուկրաինական սփյուռքի կոմպակտ բնակության հայտնի շրջանում «Ուկրաինական գյուղ» անվանումով գտնվում է Սուրբ Նիկոլայի Մայր Տաճարը, որը թեմի գլխավոր տաճարն է[10][11]։

1983 թվականի դեկտեմբերի 5-ին Ֆիլադելֆիայի արքեպիսկոպոսը Օհայո, Կենտուկի, Թենեսի, Միսիսիպի, Ալաբամա, Ջորջիա, Ֆլորիդա, Հյուսիսային Կարոլինա, Արևմտյան Վիրջինիա և Փենսիլվանիա Նահանգների տարածքը փոխանցել է նոր Պարմայի թեմին[8][9]։

  • Ուկրաինայի հունա-կաթոլիկ տաճարները Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներում
  • Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի տաճար, Ֆիլադելֆիա
    Սուրբ Մարիամ Աստվածածնի տաճար, Ֆիլադելֆիա
  • Կիևի Սուրբ Վլադիմիր տաճարը Ստեմֆորդում
    Կիևի Սուրբ Վլադիմիր տաճարը Ստեմֆորդում
  • Սուրբ Վլադիմիրի և Օլգայի տաճարը Չիկագոյում
    Սուրբ Վլադիմիրի և Օլգայի տաճարը Չիկագոյում
  • Սուրբ Հովսեփի նշանածի եկեղեցին Չիկագոյում
    Սուրբ Հովսեփի նշանածի եկեղեցին Չիկագոյում

Կրթություն և ուկրաիներեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարբեր պատմական ժամանակաշրջաններում ԱՄՆ-ի տարածքում հայտնվում են բազմաթիվ հաստատություններ, որոնք զբաղվում են ուկրաինական խնդրով։ Զարգանում է ակադեմիական գիտությունը[1]։ 1960-ական թվականների սկզբին երկրում կային 76 Ուկրաինական դպրոցներ։ Ուկրաինական դպրոցների ցանցը, որտեղ ֆակուլտատիվ կերպով սովորեցնում են ուկրաինացի երեխաներին և դեռահասներին լեզու, գրականություն, աշխարհագրություն և պատմություն, Բոստոնից մինչև Լոս Անջելես ձգվող ամուր գոտի է։ Շատ կրթական ծրագրերը նախատեսված են մանկապարտեզի տարիքից մինչև տասնմեկերորդ դասարան։ Կրոնական առարկաները ընդգրկվում են, սակայն այդ պարապմունքների հաճախելը պարտադիր չէ։ Այս մասին հայտարարել է երկրի ռազմական գլխավոր դատախազը։ Նրա նախաձեռնությամբ հրապարակվել են Ուկրաինայի գրականության և պատմության դասագրքեր, ձեռնարկներ ամբողջ Ուկրաինայի ուսանողների համար[5][12]։

Ուկրաիներենը դասավանդվում է բազմաթիվ դպրոցներում, քոլեջներում և համալսարաններում, այդ թվում՝ այնպիսի հայտնի բարձրագույն ուսումնական հաստատություններ, ինչպիսիք են Հարվարդի, Սթենֆորդի, Իլինոյսի, Միչիգանի համալսարանները[5][12]։

Հարվարդի համալսարանի Ուկրաինայի գիտական ինստիտուտ

Հատկապես պետք է առանձնացնել Հարվարդի դերը, որի գործունեության նշանակությունը չափազանց կարևոր էր ուկրաինական սփյուռքի և հենց Ուկրաինայի համար։ 1973 թվականին ականավոր պատմաբան Օմելյան Պրիցակի ղեկավարությամբ և նախաձեռնությամբ ստեղծվեց Հարվարդի համալսարանին կից Ուկրաինական գիտական ինստիտուտը, որտեղ ուսումնասիրվում է Ուկրաինայի պատմությունը, մշակույթը, լեզուն և քաղաքականությունը։ Ուսումնասիրության այլ ոլորտները ներառում են Ուկրաինայի գրականություն, հնագիտություն, արվեստ և տնտեսություն[13]։

Ինստիտուտը գործում է որպես համակարգող կենտրոն ուսանողների և ասպիրանտների, գիտաշխատողների և դասախոսների, ցուցաբերելով նրանց հետազոտությունների աջակցություն։ Մինչ գիտական ինստիտուտի ստեղծումը նրա հիմնադիրները ամենշաբաթյա սեմինարներ էին անցկացնում ուկրաինագիտության վերաբերյալ, որոնք անցկացվում են մինչ օրս, 2001 թվականից՝ Հարվարդի ուկրաինագիտության խմբի հովանու ներքո[13]։ Ուկրաինայի գիտական ինստիտուտը աջակցություն է ցուցաբերում գրադարանների[13]։ Ուկրաինական մամուլը կարևոր դեր է խաղում Սփյուռքի հետ Ուկրաինայի կապի ապահովման գործում։ Ուկրաինական մամուլի առաջացման պիոներ է դարձել «Світ» Ուղղափառ փոխօգնության միության շաբաթաթերթը, որը սկսել է գործել 1897 թվականին Փենսիլվանիայում։ Այն լույս է տեսել միաժամանակ և ռուսերեն, և ուկրաիներեն։ Այնտեղ 1910 թվականին լույս է տեսել «Նառոդնայա Վոլյա» թերթի առաջին համարը[5][14][15]։

Ուկրաինական մշակութային օբյեկտներ ԱՄՆ-ում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարաս Շևչենկոյի հուշամրցաշարը Վաշինգտոնում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարաս Շևչենկոյի հուշամրցաշարը պատմական հուշարձան է, որը գտնվում է Վաշինգտոնի Դյուպոն-Սերքլ շրջանի Պ-սթրիթի 2200-րդ թաղամասում։ Այն իրենից ներկայացնում է բրոնզե արձան պատվանդանի վրա, որի կողքին գտնվում է ռելիեֆով հուշատախտակը։ Հուշարձանը նվիրված է ուկրաինացի բանաստեղծ և նկարիչ Տարաս Շևչենկոյին, ով մեծ ազդեցություն է ունեցել ժամանակակից ուկրաինական գրականության վրա։

Տարաս Շևչենկոյի հուշամրցաշարը Վաշինգտոնում

Հուշահամալիրի կառուցման կոմիտեի կազմում ընդգրկված էին բազմաթիվ հայտնի անձինք, այդ թվում՝ ԱՄՆ նախկին նախագահ Հարրի Թրումենը՝ որպես պատվավոր նախագահ։ Հուշարձանի տեղադրման դեմ բողոքող հանրության կարծիքի արտահայտիչը The Washington Post թերթի խմբագրությունն է։ Հուշարձանի հանդիսավոր բացումը տեղի է ունեցել 1964 թվականին և նվիրված էր Շևչենկոյի ծննդյան 150-ամյակին։ Արարողության գլխավոր հյուրը, որը հավաքել է ուկրաինացի ականավոր ամերիկացիներին, ԱՄՆ Կոնգրեսի անդամներին և հոլիվուդյան դերասաններին, դարձել է ԱՄՆ-ի նախկին նախագահ Դուայթ Էյզենհաուերը։

Քանդակագործը կանադացի ուկրաինական ծագմամբ Լեո Մոլն է, ով ԱՄՆ-ի մայրաքաղաքում Ուկրաինայի պատմությանը նվիրված երկու հուշարձաններից մեկի հեղինակն է։ Երկրորդը 1932-1933 թվականների սովի զոհերի հիշատակին նվիրված հուշահամալիրն է։ Տարաս Շևչենկոյի հուշարձանը և նրա շրջակա այգին գտնվում են ԱՄՆ դաշնային կառավարության տնօրինության տակ։

Բացման արարողության ժամանակ ներկաներից ամենանշանավորը եղել է ԱՄՆ նախկին նախագահ Էյզենհաուերը, ում վստահված է եղել արձանի բացումը։ Այս իրադարձության նախաշեմին ամբոխը մի քանի րոպե վանկարկել է «Մենք սիրում ենք Հայկին»[16]։

Վաշինգտոնում Գոլոդոմորի զոհերի հուշահամալիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վաշինգտոնում Գոլոդոմորի զոհերի հուշահամալիր

Հուշարձանը տեղադրվել է Ուկրաինայում, նվիրված 1930-ական թվականների Գոլոդոմորի միլիոնավոր զոհերի հիշատակին և գտնվում է ԱՄՆ-ի մայրաքաղաք Վաշինգտոնում[17]։

1983 թվականին ԱՄՆ-ի ուկրաինացիների համայնքը ԱՄՆ-ի Կոնգրեսի կողմից 1932-33 թվականների Ուկրաինական Գոլոդոմորի՝ որպես ցեղասպանության ճանաչման արշավը սկսեց[18][19], սակայն այն ժամանակ այն հաջողությամբ չպսակվեց և նման որոշում չընդունվեց, բայց 1988 թվականին Ուկրաինայում սովի հարցերով ԱՄՆ-ի հանձնաժողովը եզրակացրեց, որ սովը պայմանավորված էր խորհրդային իշխանության կողմից բերքի առգրավմամբ[20]։ 2003 թվականին ԱՄՆ կառավարությունը Գոլոդոմորին ճանաչել է որպես ցեղասպանության ակտ[21], և դրանից հետո Ամերիկայի Ուկրաինական Կոնգրեսի կոմիտեի անդամների շրջանում գաղափար առաջացավ կանգնեցնել սովի բոլոր զոհերին նվիրված հուշարձան, որն աջակցվեց կոնգրեսականների կողմից[18]։ 2006 թվականի սեպտեմբերի 29-ին ԱՄՆ Սենատը միաձայն ընդունել է հանրային օրենքը № 562, որը 2005 թվականի փետրվարի 2-ին ներկայացվել էր Կոնգրեսի Ներկայացուցիչների պալատի անդամ Սանդեր Լևինի կողմից Միչիգանից[22], որտեղ հայտարարվել էր Կոլումբիայի օկրուգի դաշնային հողում 1932-1933 թվականների Գոլոդոմորի՝ սովի ցեղասպանության հետևանքով զոհված միլիոնավոր ուկրաինացիների հիշատակին նվիրված հուշարձանի կառուցման նախագծի ընդունման մասին[23][24][25][26]։ Նույն թվականի հոկտեմբերի 13-ին «Կոլումբիայի շրջանի դաշնային հողում 1932-1933 թվականների Գոլոդոմորի զոհերի հիշատակին հուշարձան տեղադրելու Ուկրաինայի կառավարության թույլտվության տրամադրման մասին» օրենքը ստորագրվեց ԱՄՆ նախագահ Ջորջ Բուշ կրտսերի կողմից[27][28]։

Հուշահամալիրի բացման հանդիսավոր արարողությունը տեղի է ունեցել 2015 թվականին նոյեմբերի 7-ին[29][29][30][31][32][33][34]։ Հուշարձանը օծվել և օրհնվել է Ուկրաինայի ուղղափառ եկեղեցու առաջնորդ Կիևի պատրիարքարանի Ֆիլարետի (Դենիսենկո) և Ուկրաինայի Հույն Կաթոլիկ Եկեղեցու առաջնորդ Սվյատոսլավ (Շևչուկի) մասնակցությամբ ԱՄՆ-ում ուկրաինական ուղղափառ եկեղեցու առաջնորդ Անտոնիա (Շչերբա), ԱՄՆ-ում ՈՒԿԿ եպիսկոպոս Դանիելի (Զելինսկի) և Ֆիլադելֆիայի միտրոպոլիտ արքեպիսկոպոս ՈՒԳԿՑ Ստեֆանի (Կաչաղակներ), ինչպես նաև ուղղափառ և հույն-կաթոլիկ հոգևորականների ներկայացուցիչների մասնակցությամբ[34][35][36]։ Արարողությանը ելույթ է ունեցել Ուկրաինայի առաջին տիկին Մարինա Պորոշենկոն, ինչպես նաև Ուկրաինայի նախագահ Պետրո Պորոշենկոն՝ տեսաուղերձով՝ Կիևի Միխայլովսկի հրապարակում Գոլոդոմորի հուշարձանի ֆոնին[37][38][39]։ Ելույթ ունեցողների թվում էին ամերիկացի պաշտոնյաներ և դիվանագիտական կորպուսի ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ ներկայացուցիչներ Սանդեր Լևինը և Մարսի Քափթուրը, ԱՄՆ-ի նախագահի հատուկ օգնական և ազգային անվտանգության խորհրդի Եվրոպայի, Ռուսաստանի և Կենտրոնական Ասիայի հարցերով բաժնի ավագ տնօրեն Չարլզ Կուպչանը[32], որը ընթերցել Է Սպիտակ տան մամուլի քարտուղար Ջոշ Էռնեստի ուղերձը[34][40][41], ինչպես նաև ազգային պարկերի ծառայության տարածաշրջանային տնօրեն Ռոբերտ Ա. Ֆոգելը[34]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Magocsi P.R. Ukrainians // Harvard Encyclopedia of American Ethnic Groups. –Cambridge: Belknap Press of Harvard University,2002. – C. 998–999
  2. ↑ «Census 2006 ACS Ancestry estimates»(չաշխատող հղում)
  3. ↑ «Ukrainians in the US: Statistics 200». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2009 թ․ հոկտեմբերի 7-ին.
  4. ↑ Paul Robert Magocsi. (1996). A History of Ukraine. Toronto: University of Toronto Press.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 М.Н.Бабута. «История формирования украинской диаспоры в новом и новейшем свете (конец xix–xx вв.)». cyberleninka.ru. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  6. ↑ «Table FBP-1. Profile of Selected Demographic and Social Characteristics: 2000» (PDF). U.S. Census Bureau. 2000. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 8-ին. Վերցված է 2007 թ․ օգոստոսի 15-ին.
  7. ↑ «Total ancestry categories tallied for people with one or more ancestry categories reported: 2009 American Community Survey 1-Year Estimates». U.S. State Census Bureau. 2009. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 17-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Енциклопедія українознавства. У 10-х т. / Гол. ред. Володимир Кубійович. — Париж; Нью-Йорк: Молоде Життя, 1954—1989.
  9. ↑ 9,0 9,1 Annuario Pontificio, Libreria Editrice Vaticana, Città del Vaticano, 2003, ISBN 88-209-7422-3
  10. ↑ «St. Nicholas Ukrainian Catholic Cathedral». Giga Catholic. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 9-ին.
  11. ↑ «Our Church». St. Nicholas Cathedral. Վերցված է 2014 թ․ հունվարի 9-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 Educational council – Шкiльна Рада // Ukrainian Congress Com-mittee of America. 2012.
  13. ↑ 13,0 13,1 13,2 «Ukrainian Research Institute at Harvard University». www.huri.harvard.edu. Վերցված է 2019 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
  14. ↑ Чекалюк В.В. Укранськомовна пресса США та Канади i впливна українськi видання // Електроннi бiблiотеки Iнституту жур-налiстики.  
  15. ↑ Icторiя української емiграцiї: Навч.посiбник / за ред. Б.Д. Ла-новик, Р.Т. Громяк, М.В. Трафяк. – Київ: Вища школа, 1997. –520 c
  16. ↑ «The Ukrainian Week». ukrainianweek.com. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 5-ին.
  17. ↑ Харченко, Татьяна. «В Вашингтоне установлен мемориал жертвам Голодомора». ГОЛОС АМЕРИКИ (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 5-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 «Історична подія: Відкриття у Вашингтоні «Меморіалу Жертвам Голодомору»». Радио Свобода. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  19. ↑ «В Вашингтоне открыт мемориал жертвам Голодомора». Голос Америки. 2015 թ․ նոյեմբերի 9. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  20. ↑ «Memorial Commemorating Ukrainian Genocide to Open in Washington». CNS News (անգլերեն). 2015 թ․ նոյեմբերի 5. Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 6-ին.
  21. ↑ «Memorial to Ukrainian famine dedicated in Washington». USA TODAY (անգլերեն). Վերցված է 2017 թ․ ապրիլի 6-ին.
  22. ↑ «Public Law No: 109-340». Конгресс США. 2006 թ․ հոկտեմբերի 13. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 5-ին.
  23. ↑ «Senate authorizes Holodomor memorial». The Ukrainian Weekly[en]. 2006 թ․ հոկտեմբերի 8. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 5-ին.
  24. ↑ Robert Sternberg, Karin Sternberg The Nature of Hate. — New York: Cambridge University Press, 2008. — С. 246. — ISBN 0521896983
  25. ↑ Peter Finn (2008 թ․ ապրիլի 27). «Aftermath of a Soviet Famine». The Washington Post. էջ A14. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 5-ին.
  26. ↑ «В США установили памятник жертвам Голодомора на Украине». NEWSru.com. 2015 թ․ օգոստոսի 5. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.
  27. ↑ «Public Law 109–340» (PDF). Управление издательства правительства Соединённых Штатов[en]. 2006 թ․ հոկտեմբերի 13. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 5-ին.
  28. ↑ «В Вашингтоне открыли мемориал жертвам Голодомора в Украине». Радио Свобода. 2015 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  29. ↑ 29,0 29,1 «Memorial to Ukrainian famine dedicated in Washington». USA Today. 2015 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  30. ↑ «На залізничному вокзалі Вашингтона відкрили виставку про Голодомор». Радио Свобода. 2015 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  31. ↑ «Organizers, including Timonium man, hope to educate with Ukrainian memorial in D.C.». The Baltimore Sun. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  32. ↑ 32,0 32,1 «Dedication ceremony of the Ukrainian-Famine Genocide (Holodomor) Memorial took place in downtown Washington D.C.». Посольство Украины в США. 2015 թ․ նոյեմբերի 7. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 17-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  33. ↑ «Ukraine famine memorial unveiled in US capital». Agence France-Presse. 2014 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  34. ↑ 34,0 34,1 34,2 34,3 «Over 5,000 witness dedication of Holodomor Memorial in Washington». The Ukrainian Weekly[en]. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  35. ↑ «Holodomor Memorial unveiled near US Congress». Релігійно-інформаційна служба України[uk]. 2015 թ․ նոյեմբերի 9. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  36. ↑ «У Вашингтоні урочисто відкрили Меморіал жертвам Голодомору». VIDIA. 2015 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  37. ↑ «Марина Порошенко у Вашингтоні взяла участь у відкритті Меморіалу жертвам Голодомору-Геноциду 1932-1933 років в Україні». Президент Украины. 2015 թ․ նոյեմբերի 8. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  38. ↑ «Жодним лихоліттям не здолати наш народ - Президент про відкриття у Вашингтоні Меморіалу жертвам Голодомору в Україні 1932-1933 років». Президент Украины. 2015 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  39. ↑ «Звернення Президента з нагоди відкриття у Вашингтоні меморіалу жертвам Голодомору в Україні 1932-1933 років». Президент Украины. 2015 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  40. ↑ «В столице США открыт монумент памяти жертв голодомора на Украине». ТАСС. 2015 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
  41. ↑ «Statement by the Press Secretary on the Holodomor». Белый дом. 2015 թ․ նոյեմբերի 7. Վերցված է 2015 թ․ նոյեմբերի 14-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ուկրաինացիները_ԱՄՆ-ում&oldid=9416133» էջից