Ուկրաինայի ռազմական կոչումները

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուկրաինայի պետական զինանշանը
Ուկրաինայի զինված ուժերի խորհրդանշանը
Ուկրաինայի զինված ուժերի դրոշը

Ուկրաինայի ռազմական կոչումները կամ Ուկրաինայի զինվորական կոչումները (ուկրաիներեն՝ Військові звання України) ստեղծվել են 1992 թվականի մարտ ամսին՝ Համընդհանուր զինապարտության և ռազմական ծառայության մասին Ուկրաինայի օրենքի (ուկրաիներեն՝ Закон України «Про військовий обов'язок і військову службу») ընդունումից հետո։ Ռազմական կոչումների համակարգը հիմնականում համընկնում է նախկին ԽՍՀՄ-ի ռազմական կոչումների համակարգին։ Ուկրաինական զինված ուժերն ունեն ռազմական կոչումների երկու շարք՝

  • բանակային, որոնք օգտագործվում են ցամաքային զորքերում և ռազմաօդային ուժերում,
  • ծովային, որոնք օգտագործվում են միայն ռազմածովային ուժերում։

Ուկրաինան, ինչպես և Ռուսաստանի Դաշնությունը, այլևս չի օգտագործում «ավիացիայի» մակդիրը՝ օդուժի զինծառայողների ռազմական կոչումներում (ասենք՝ «ավիացիայի գնդապետ», «ավիացիայի գեներալ-մայոր» և այլն)։

Գվարդիական (ընտրազորային) զորամասերի և գվարդիական (ընտրազորային) նավախմբերի զինծառայողների ռազմական կոչումներին ավելացվում է «գվարդիայի» մակդիրը (օրինակ՝ «գվարդիայի կապիտան», «գվարդիայի գնդապետ»

Արդարադատության, բժշկական ծառայության և անասնապահական ծառայության մասնագետների ռազմական կոչումներին համապատասխանաբար ավելացվում են «արդարադատության», «բժշկական ծառայության» կամ «անասնապահական ծառայության» մակդիրները (օրինակ՝ «արդարադարադատության գնդապետ», «բժշկական ծառայության փոխգնդապետ», «անասնապահական ծառայության կապիտան»)։

Այն քաղաքացիականների ռազմական կոչումներին, ովքեր պահեստազորում են կամ զորացրվել են, ավելացվում է «պահեստազորի» կամ «պաշտոնաթող» մակդիրը (օրինակ՝ «պահեստազորի մայոր», «պաշտոնաթող կապիտան»)[1]։

Ռազմական բարձրագույն կոչումների վրա ավելացվում են «Ուկրաինայի» բառը. օրինակ՝ «Ուկրաինայի բանակի գեներալ» կամ «Ուկրաինայի նավատորմի ծովակալ»։

Ներկայիս կոչումները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գեներալական կոչումները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատեգորիա Բանակային կոչումը
(Ուկրաինայի ցամաքային զորքեր,
Ուկրաինայի ռազմաօդային ուժեր)
Ռազմածովային կոչումը
Ուսադիրը Կոչման անվանումը Ուսադիրը Կոչման անվանումը Թևնիշը
Բարձրագույն սպաներ
Superior officers
Вищий офіцерський склад
Ուկրաինայի բանակի գեներալ
Ավագ զորավար
Генерал армії України
(Հեներալ Արմիյի Ուկրաինի)
Համարժեքը չկա
Գեներալ-գնդապետ,
Զորավար
Генерал-полковник
(Հեներալ-պոլկովնիկ)
Ուկրաինայի նավատորմի ծովակալ
Адмірал
(Ադմիրալ)
Գեներալ-լեյտենանտ,
Փոխ-զորավար
Генерал-лейтенант
(Հեներալ-լեյտենանտ)
Փոխծովակալ
Vice-admiral
Віце-адмірал
(Վիցե-ադմիրալ)
Գեներալ-մայոր,
Դեր-զորավար
Генерал-майор
(Հեներալ-մայոր)
Դեր-ծովակալ
Counter-admiral
Контр-адмірал
(Կոնտր-ադմիրալ)

Սպայական կոչումները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատեգորիա Բանակային կոչումը
(Ուկրաինայի բանակ, Ուկրաինայի ռազմաօդային ուժեր)
Ռազմածովային կոչումը
Ուսադիրը Կոչման անվանումը Ուսադիրը Կոչման անվանումը Թևնիշը
Ավագ սպաներ
Senior officers
Старший офіцерський склад
Գնդապետ
Polkovnik (colonel)
Полковник
(Պոլկովնիկ)
1-ին դասի նավապետ
Captain, 1st rank
Капітан 1-го рангу
(Կապիտան 1-գո ռանգու)
Փոխգնդապետ
Pidpolkovnik (lieutenant colonel)
Підполковник
(Պիդպոլկովնիկ)
2-րդ դասի նավապետ
Captain, 2nd rank
Капітан 2-го рангу
(Կապիտան 2-գո ռանգու)
Մայոր, գումարտակապետ
Major
Майор
(Մայոր)
3-րդ դասի նավապետ
Captain, 3rd rank
Капітан 3-го рангу
(Կապիտան 3-գո ռանգու)
Կրտսեր սպաներ
Junior officers
Молодший офіцерський склад
Կապիտան, վաշտապետ
Captain
Капітан
(Կապիտան)
Կապիտան-լեյտենանտ,
փոխնավապետ,
նավապետ-նավասպա
Captain-lieutenant
Капітан-лейтенант
(Կապիտան-լեյտենանտ)
Ավագ լեյտենանտ,
ավագ դասակապետ
Senior lieutenant
Старший лейтенант
(Ստարշիլ լեյտենանտ)
Ավագ լեյտենանտ,
ավագ նավասպա
Senior lieutenant
Старший лейтенант
(Ստարշիյ լեյտենանտ)
Լեյտենանտ,
դասակապետ
Лейтенант
(Լեյտենանտ)
Լեյտենանտ,
նավասպա
Lieutenant
Лейтенант
(Լեյտենանտ)
Կրտսեր լեյտենանտ,
կրտսեր դասակապետ
Junior lieutenant
Молодший лейтенант
(Մոլոդշիյ լեյտենանտ)
Կրտսեր լեյտենանտ,
կրտսեր նավասպա
Junior lieutenant
Молодший лейтенант
(Մոլոդշիյ լեյտենանտ)

Ենթասպայական և շարքային կազմի կոչումները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատեգորիա Բանակային կոչումը
(ցամաքային զորքեր, ռազմաօդային ուժեր)
Ռազմածովային կոչումը
Ուսադիրը Կոչման անվանումը Ուսադիրը Կոչման անվանումը Թևնիշը
Ենթասպաներ և ավագներ
Сержантсько-старшинський склад
Ավագ ենթասպա (sergeant major)
Старший прапорщик
(Ստարշիյ պրապորշչիկ)
Ավագ ենթասպա
Старший мічман
(Ստարշիյ միչման)
թևնիշ չկա
Ենթասպա (master sergeant)
Прапорщик
(Պրապորշչիկ)
Ենթասպա
Мічман
(Միչման)
թևնիշ չկա
Ավագ (first sergeant)
Старшина
(Ստարշինա)
Chief ship starshina
Головний корабельний старшина
(Հոլովնիյ կրոբալ՛նիյ ստարշինա)
թևնիշ չկա
Ավագ սերժանտ (sergeant first class)
Старший сержант
(Ստարշիյ սերժանտ)
Ավագ նավազ
Головний старшина
(Հոլովնիյ ստարշինա)
թևնիշ չկա
Սերժանտ (staff sergeant)
Сержант
(Սերժանտ)
1-ին դասի նավազ
Старшина 1-ої статті
(Ստարշինա 1-ոյի ստատյի)
թևնիշ չկա
Կրտսեր սերժանտ (sergeant)
Молодший сержант
(Մոլոդշիյ սերժանտ)
2-րդ դասի նավազ
Старшина 2ої статті
(Ստարշինա 2-ոյի ստատյի)
թևնիշ չկա
Շարքային կազմ
Рядовий склад
Ավագ զինվոր
Старший солдат
(Ստարշիյ սոլդատ)
Ավագ նավաստի
Старший матрос
(Ստարշիյ մատրոս)
թևնիշ չկա
Զինվոր
Солдат
(Սոլդատ)
Նավաստի
Матрос
(Մատրոս)
թևնիշ չկա

Ուկրաինայի ռազմական կոչումների պատմությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

20-րդ դարի առաջին կես[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատեգորիա Ուկրաինական ժողովրդական բանակի՝ ՈՒԺԲ
(ուկրաիներեն՝ Армія Української Народної Республіки, Армії УНР)
ռազմական կոչումները
Ուկրաինական գալիցյան բանակի` ՈՒԳԲ
(ուկրաիներեն՝ Українська Галицька армія, УГА)
ռազմական կոչումները, 1918 թվական
Ուկրաինական ապստամբական բանակի` ՈՒԱԲ
(ուկրաիներեն՝ Українська повстанська армія, УПА)
ռազմական կոչումները
Ուկրաինական խորհրդային բանակի
(ուկրաիներեն՝ Українська радянська армія)
ռազմական կոչումները, 1919 թվական
Համարժեք կոչումը
(հայկական համարժեքը, ամերիկյան համարժեքը)
Օձիքի մերակը
insignia[2]
Բանակային կոչումը, 1920 թվական Ռազմածովային կոչումը, 1918 թվական Բանակային կոչումը, 1944 թվական Ռազմածովային կոչումը, 1944 թվական
Գեներալ, General officers

Генеральна старшина
general starshina
-
Համարժեքը չկա
Համարժեքը չկա
Համարժեքը չկա
Համարժեքը չկա
Տորմապետ ծովակալ, Admiral of the Fleet
Адмірал флоту
(Admiral flotu)
Ռազմաճակատի հրամանատար, front
Комфронта
(Komfronta)
Բանակի գեներալ, General of the army
and
fleet admiral
Գեներալ-գնդապետ, Colonel general
Генерал-полковник
(Heneral-polkovnyk)
Ծովակալ, Admiral
Адмірал
(admiral)
Գեներալ-հարյուրապետ, Centurion general
Генерал-сотник
(Heneral-sotnyk)
Գեներալ-գնդապետ, Colonel general
Генерал-полковник
(Heneral-polkovnyk)
Ծովակալ, Admiral
Адмірал
(admiral)
Բանակի հրամանատար, Army commander
Командарм
(Komandarm)
Զորավար, General
and
admiral
Գեներալ-լեյտենանտ, Lieutenant general
Генерал-поручник
(Heneral-poruchyk)
Փոխծովակալ, Vice-admiral
Віце-адмірал
(Vitse-admiral)
Գեներալ-լեյտենանտ, Lieutenant general
Генерал-поручник
(Heneral-poruchyk)
Գեներալ-մայոր, General major
Генерал-майор
(Heneral-mayor)
Փոխծովակալ, Vice-admiral
Віце-адмірал
(Vitse-admiral)
Կորպուսի հրամանատար, Corps commander
Комкор
(Komkor)
Գեներալ-լեյտենանտ, Lieutenant general
and
vice admiral
Դեր-գեներալ, Ensign general
Генерал-хорунжий
(Heneral-Khorunzhiy)
Դեր-ծովակալ, Counter-admiral
Контр-адмірал
(Kontr-admiral)
Դասակապետ-գեներալ, Platoon general
Генерал-чотар
(Heneral-chotar)
Դեր-ծովակալ, Counter-admiral
Контр-адмірал
(Kontr-admiral)
Դիվիզիայի հրամանատար, Division commander
Комдив
(Komdiv)
Գեներալ-մայոր, Major general
and
rear admiral (upper half)
Գեներալ-խորունժի, Ensign general
Генерал-хорунжий
(Heneral-Khorunzhiy)
Բրիգադի հրամանատար, Brigade commander
Комбриг
(Kombrig)
Բրիգադիր գեներալ, Brigadier general
and
rear admiral (lower half)
Գավազանակիր սպաներ, Mace officers
Булавна старшина
Bulawa Starshina
Գնդապետ, Colonel
Полковник
(Polkovnyk)
1-ին դասի նավապետ, Captain, 1st rank
Капітан 1-го рангу
(Kapitan 1-ho ranhu)
Գնդապետ, Colonel
Полковник
(Polkovnyk)
Գնդապետ, Colonel
Полковник
(Polkovnyk)
Captain-lieutenant
Капітан-лейтенант
(Kapitan-leytenant)
Զորագնդի հրամանատար, Regiment commander
or
Polkovnik
Комполка or Полковник
(Kompolka or Polkovnik)
Գնդապետ, Colonel
and
Captain
Փոխգնդապետ, Sub-colonel
Підполковник
(Pidpolkovnyk)
2-րդ դասի նավապետ, Captain, 2nd rank
Капітан 2-го рангу
(Kapitan 2-ho ranhu)
Փոխգնդապետ, Sub-colonel
Підполковник
(Pidpolkovnyk)
Փոխգնդապետ, Sub-colonel
Підполковник
(Pidpolkovnyk)
Գումարտակի հրամանատար, Գումարտակապետ, Battalion commander
Комбат
(Kombat)
Փոխգնդապետ, Lieutenant colonel
and
commander
Ատաման, Ataman
Отаман
(Otaman)
Մայոր, Major
Майор
(Mayor)
Փոխգումարտակապետ, Battalion commander assistant
Помкомбат
(Pomkombat)
Մայոր, Major
and
Lieutenant commander
Կրտսեր սպաներ, Junior officers

Молодша старшина
Junior Starshina
Հարյուրապետ, Centurion
Сотник
(Sotnyk)
Ավագ դասակապետ, ավագ լեյտենանտ, ավագ տեղակալ, Senior lieutenant
Старший лейтенант
(Starshiy leytenant)
Հարյուրապետ, Centurion
Сотник
(Sotnyk)
Հարյուրապետ, Centurion
Сотник
(Sotnyk)
Ավագ լեյտենանտ, Ավագ դասակապետ, Ավագ տեղակալ, Senior lieutenant
Старший лейтенант
(Starshiy leytenant)
Վաշտապետ, Company commander
Комроты
(Komroty)
Գլխապետ, Կապիտան, Captain
and
lieutenant
Դասակապետ, լեյտենանտ, տեղակալ, Lieutenant
Поручник
(Poruchyk)
Դասակապետ, լեյտենանտ, տեղակալ, Lieutenant
Поручник
(Poruchyk)
Դասակապետ, լեյտենանտ, տեղակալ, Lieutenant
Поручник
(Poruchyk)
Դասակապետ, լեյտենանտ, տեղակալ, Lieutenant
Лейтенант
(Leytenant)
Վաշտապետի օգնական, Company commander assistant
Помкомроты
(Pomkomroty)
Առաջին լեյտենանտ, առաջին դասակապետ, առաջին տեղակալ, First lieutenant
and
lieutenant (junior grade)
Խորունժի, դրոշակիր, Ensign
Хорунжий
(Khorunzhiy)
Լեյտենանտ, դասակապետ, տեղակալ, Lieutenant
Лейтенант
(Leytenant)
Չոտար, Chotar
Чотар
(Chotar)
Խորունժի, դրոշակիր, Ensign
Хорунжий
(Khorunzhiy)
Կրտսեր դասակապետ, կրտսեր լեյտենանտ, կրտսեր տեղակալ, Junior lieutenant
Молодший лейтенант
(Molodshiy leytenant)
Դասակապետ, Platoon commander
Комвзвода
(Komvzvoda)
Երկրորդ լեյտենանտ, երկրորդ տեղակալ, երկրորդ դասակապետ, Second lieutenant
and
ensign
Խորունժի, դրոշակիր, Ensign
Хорунжий
(Khorunzhiy)
Ենթասպաներ, Sub-officers

Підстаршина
sub-starshina
Փոխ-խորունժի, փոխ-դրոշակիր,. Sub-ensign
Підхорунжий
(Pidkhorunzhiy)
Միչման, նավազ-փոխսպա, Midshipman
Мічман
(Michman)
Փոխ-խորունժի, փոխ-դրոշակիր, Sub-ensign
Підхорунжий
(Pidkhorunzhiy)
Փոխ-խորունժի, փոխ-դրոշակիր, Sub-ensign
Підхорунжий
(Pidkhorunzhiy)
Փոխ-խորունժի, փոխ-դրոշակիր, Sub-ensign
Підхорунжий
(Pidkhorunzhiy)
Գլխավոր նավազ, Starshina
Старшина
(Starshina)
Ավագ նավազ, Sergeant major
Բունչուժնի, Brigadier
Бунчужний
(Bunchuzhnyi)
Գուրզակիր ավագ տասնապետ, Mace senior dean
Булавний старший десятник
(Bulavniy starshiy desiatnyk)
Բունչուժնի, Bunchuzhniy
Бунчужний
(Bunchuzhniy)
Առաջին սերժանտ, առաջին ենթասպա, First sergeant
Դասակապետ, Platoon leader
Чотовий
(Chotovyi)
Ավագ տասնապետ, Senior dean
Старший десятник
(Starshiy desiatnyk)
Դասակապետ, Platoon leader
Чотовий
(Chotovyi)
Ավագ տասնապետ, Senior dean
Старший десятник
(Starshiy desiatnyk)
Դասակապետի օգնական, փոխդասակապետ, Assistant of platoon commander
Помкомвзвода
(Pomkomvzvoda)
Առաջին կարգի սերժանտ, Առաջին կարգի ենթասպա, Sergeant first class
Ջոկապետ, Squad leader
Ройовий
(Royovyi)
Տասնապետ, Dean
Десятник
(Desiatnyk)
Ջոկապետ, Squad leader
Ройовий
(Royovyi)
Տասնապետ, Dean
Десятник
(Desiatnyk)
Ջոկապետ, Squad commander
Комот
(Komot)
Ենթասպա, սերժանտ, Sergeant
Վիստուն, մունետիկ, Herald
Вістун
(Vistun)
Կոզականեր, նավաստիներ, շարքայիններ, Cossacks, sailors, privates
Козаки/Моряки/Рядовики
Թիմապետ, Team leader
Гуртковий
(Hurtkovyi)
Նավային գարդեմարին, Ship garde-marine
Корабельний ґардемарин
(Korabelniy gardemaryn)
Ավագ հրաձիգ, Senior rifleman
or
senior strelet
Старший стрілець
(Starshiy strilets)
Ավագ կոզակ, Senior Cossack
Старший козак
(Starshiy kozak)
Նավաստի-մունետիկ, Matrose-Herald
Матрос-вістун
(Matros-vistun)
Կարմիրբանակային, Redarmyman
Красноармеец
(Krasnoarmeyets)
Առաջին դասի շարքային, Private first class
Կոզակ, Cossack
Козак
(Kozak)
Հրաձիգ, Rifleman or strelet
Стрілець
(Strilets)
Կոզակ, Cossack
Козак
(Kozak)
Նավաստի, Matrose
Матрос
(Matros)
Շարքային, Private

Արդի Ուկրաինա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անկախ Ուկրաինան ժառանգեց ԽՍՀՄ-ի ռազմական կոչումների համակարգը։ Բայց կատարվեցին որոշակի փոփոխություններ։ «Եֆրեյտոր» (ուկրաիներեն՝ "Єфрейтор", ռուս.՝ ефрейтор) կոչումը փոխարինվեց "ավագ զինվոր" (անգլ.՝ "senior soldier") կոչումով, իսկ «շարքային» կոչումը փոխարինվեց «զինվոր» (անգլ.՝ "soldier") կոչումով։ Բացի այդ, «մարշալ» (marshall) կոչումը և ցամաքային զորքերի ու օդուժի (ավիացիայի) «պրապորշիկների» ու ծովային ուժերի «միչման» (midshipmen) կատեգորիաները վերացվեցին։

2009 թվականի նոր փորձնական տարբերանշանները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուկրաինայի զինված ուժերի սերժանտների ուսումնական կենտրոնի (Խարկով, Kharkiv) միանգամից դարձան առաջին արհեստավարժ սերժանտները, որոնք կրում են նոր տեսակի ուսադիր գալուններ, լիովին նոր տարբերանշաններով[3]։

Ուկրաինայի ցամաքային զորքերի և օդուժի տարբերանշանները
(Զորավարից մինչև ավագ զինվոր)։
The new insignia of the ground forces and the Air Force of Ukraine
(from general of the army to senior soldier)
Ուկրաինայի ծովուժի տարբերանշանները
(Ծովակալից մինչև կրտսեր լեյտենանտ)։
The new insignia of the Ukrainian Naval Force
(from admiral to junior lieutenant)

Այս նորամուծությունը միտված էր դեպի ՆԱՏՕ-ի կոչումների համակարգը։

Ավագ սերժանտ կամ ավագ (վաշտի ավագի պաշտոնում)[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի բարեփոխումները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2015 թվականի հուլիսի վերջին Ուկրաինայի նախագահ Պետրո Պորոշենկոն հայտարարեց, որ Ուկրաինան կարիք ունի նոր ռազմական կոչումների, որոնք կհամապատասխանեն ուկրաինական ռազմական ավանդույթներին և միաժամանակ կհամապատասխանեն նաև «ՆԱՏՕռազմական կոչումների և տարբերանշանների համակարգին»[4]։

Ուկրաինայի ցամաքային զորքերի և օդուժի տարբերանշանների նախագիծ։
Project of the new insignia of the ground forces and the Air Force of Ukraine
(Հին ռազմական կոչումների համակարգ։ Old ranks system)
Ուկրաինայի ցամաքային զորքերի և օդուժի տարբերանշանների նախագիծ։
Project of the new insignia of the ground forces and the Air Force of Ukraine
(Ընդլայնված ռազմական կոչումների համակարգ։ Expanded ranks system)

Տե՛ս նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Կաղապար:Uk icon The Law of Ukraine, On General Military Duty and Military Service
  2. Ukrainian People's Army - collar insignia
  3. «Український міліарний портал». Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ հունվարի 4-ին.
  4. Poroshenko wants to introduce new Ukrainian military ranks, UNIAN (27 July 2015)

Կաղապար:Ուկրաինայի զինված ուժերը Կաղապար:Ուկրաինայի զինված ուժերի զինծառայողները Կաղապար:Ռազմական կոչումներն ըստ երկրների