Ուկրաինայի բնության պահպանության միություն
| Ուկրաինայի բնության պահպանության միություն | |
|---|---|
| Տեսակ | գիտական ընկերություն |
| Հիմնադրված | հունիսի 28, 1946 |
| Գլխադասային գրասենյակ | Կիև, Ուկրաինա |
| Կայք | ukrpryroda.org |
Ուկրաինայի բնության պահպանության միություն (УкрТОП - ուկր.՝ Українське товариство охорони природи), հասարակական բնապահպանական կազմակերպություն Ուկրաինայում, որի ճնշման տակ 1967 թվականին Ուկրաինայի ԽՍՀ կառավարությունը ստեղծեց Բնապահպանության պետական կոմիտե՝ որպես իշխանության կենտրոնական մարմին։ Դա տեղի է ունեցել երեք տարի շուտ, քան ստեղծվել է Միացյալ Նահանգների շրջակա միջավայրի պահպանության գործակալությունը (անգլ.՝ EPA) և ԽՍՀՄ բնապահպանության պետական կոմիտեի և ՌՍՖՍՀ բնապահպանության պետական կոմիտեի ստեղծումից 21 տարի առաջ։ Ուկրաինայի բնության պաշտպանության պետական կոմիտեն նախարարության կարգավիճակ ունի 1991 թվականից։
Ուկրաինայի մարզերում, Կիևում և Սևաստոպոլում, ինչպես նաև շրջանային կենտրոններում ունենալով ներկայացուցչությունների ցանց, միությունը խթանում է թափոնների վերամշակման (անգլ.՝ recycling) հանրային իրազեկվածությունը, տարածում բնապահպանական կրթությունն ու սերը բնության նկատմամբ դպրոցներում, տեղական համայնքներում և տեղական իշխանությունների շրջանում։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ուկրաինայի բնության պահպանության միությունը հիմնադրվել է 1946 թվականի հունիսի 28-ին, բնապահպանական աղետի՝ երաշտի ժամանակ, որը սովի պատճառ է դարձել։ Միության ստեղծումն ունի հետաքրքիր պատմություն՝ լի ուկրաինական բնապահպանական շարժման հիմնադիրների պայքարով։ Արձագանքելով ուկրաինացի բնապահպանական գիտնականների բազմաթիվ դիմումներին, որոնցից շատերը ակադեմիկոսներ էին, Նիկիտա Խրուշչովը (կառավարության և Կոմունիստական կուսակցության ղեկավար) թույլ տվեց ստեղծել Ուկրաինայի բնության պահպանության միություն։ 1960-ականների կեսերին միությունը բնապահպանական միակ ձայնն էր Ուկրաինայի ԽՍՀ-ում պետական կառավարման օրգանների որոշումների նախագծերում։ Այդ ժամանակ միությունը հասավ տնտեսության կառավարման բնապահպանական և տնտեսական համակողմանի մոտեցման ներդրմանը և Ուկրաինայի ԽՍՀ կառավարության կառուցվածքում էկոլոգիայի նախարարության հիմնադրմանը։
Ժողովրդավարության բացակայության պայմաններում բնապահպանական իրավունքները պաշտպանելը դժվար էր նույնիսկ Ուկրաինայի գիտությունների ակադեմիայի աշխարհահռչակ գիտնականների համար։ Սակայն միության ճնշման տակ Ուկրաինայի ԽՍՀ կառավարությունը 1967 թվականին ստեղծեց Բնության պահպանության պետական կոմիտեն՝ որպես իշխանության կենտրոնական մարմին։ Համեմատության համար նշենք, որ Միացյալ Նահանգները ստեղծեց շրջակա միջավայրի պահպանության գործակալությունը (անգլ.՝ Environmental Protection Agency) 1970 թվականին։
1963-1982 թվականներին միության նախագահն էր պրոֆեսոր Վոինստվենսկին։ 1971 թվականին միության Լվովի մասնաճյուղի ղեկավար պրոֆեսոր Ստոյկոն աշխատանքի հրավիրեց Վյաչեսլավ Չորնովոլին, որը նոր էր բանտից վերադարձել, որտեղ նա քաղբանտարկյալ էր[1]։
Լճացման և պերեստրոյկայի ժամանակ միության համար առաջնայինը բնապահպանական կրթությունն էր, մասնավորապես, ուկրաինացի դպրոցականների, ուսանողների և տարեցների շրջանում։ Բնապահպանական խնդիրներին վերաբերող հասարակության ձայնը լսվում էև նաև այն ժամանակ, երբ զբաղեցնում էր Բնապահպանության պետական կոմիտեի ղեկավարը Պրոցենկո Դինա Իոսիֆովնան էր (1978-1988)։
Միայն 1991 թվականին Ուկրաինայի անկախության հռչակմամբ, Բնապահպանության պետական կոմիտեն դարձավ նախարարություն՝ բնապահպանական ռեսուրսների նախարարություն։
Գործընկերներ ու նմանատիպ կազմակերպություններ աշխարհում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Եվրոպա
Ավստրիա: Naturschutzbund Österreich
Դանիա: Danish Society for Nature Conservation
Ֆրանսիա: France nature environnement
Գերմանիա: Naturschutzbund Deutschland
Իտալիա: Pro Natura
Նիդերլանդներ: Milieudefensie
Նորվեգիա: Norwegian Society for the Conservation of Nature
Ռուսաստան: Всероссийское общество охраны природы
Շվեդիա: Swedish Society for Nature Conservation
ՄԹ: Environmental Protection UK, British Ecological Society
Ավստրալիա և Օկեանիա
Ամերիկա
Կանադա: Canadian Parks and Wilderness Society, Nature Canada
Մեքսիկա: Pronatura
ԱՄՆ: Sierra Club, The Nature Conservancy
Աֆրիկա և Մերձավոր Արևելք
Եթովպիա: Ethiopian Wildlife and Natural History Society[2]
Իսրայել: Society for the Protection of Nature in Israel
Քենիա: Green Belt Movement
Նիգերիա: Nigerian Conservation Foundation
Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն: Wildlife and Environment Society of South Africa
ՄԱԷ: Emirates Environmental Group
Ասիա
Չինաստան: China Wildlife Conservation Association[3]
Հնդկաստան: Wildlife Trust of India
Ճապոնիա: Nature Conservation Society of Japan[4]
Հարավային Կորեա: Korean Society of Nature Conservation, Korean Association for Conservation of Nature, National Nature Trust, The Ecological Society of Korea[5]
Նեպալ: National Trust for Nature Conservation
Վիետնամ: Vietnam Association for Conservation of Nature and Environment[6]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Марине Елбакидзе «Правило восьмерок» профессора Стойка Archived 2015-12-08 at the Wayback Machine. г. «Високий замок» 14.05.2010 г.
- ↑ See http://ewnhs.org.et Archived 2013-05-24 at the Wayback Machine.
- ↑ See http://en.cwca.org.cn Archived 2008-08-20 at the Wayback Machine.
- ↑ See http://www.nacsj.or.jp/english
- ↑ See http://www.ja-yon.or.kr Archived 2012-01-13 at the Wayback Machine. http://www.kacn.org http://www.nnt.or.kr(չաշխատող հղում) http://www.ecosk.org
- ↑ See «Архивированная копия»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-12-04-ին։ Վերցված է 2012-11-26