Jump to content

Ուլու-ջամի (Տևրիկ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուլու-ջամի
թուրքերեն՝ Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası
Հիմնական տվյալներ
Տեսակմզկիթ, պատմության հուշարձան, տեսարժան վայր և նախկին հիվանդանոց
ԵրկիրԹուրքիա Թուրքիա
ՏեղագրությունՏևրիկ[1]
Դավանանքսուննի իսլամ
Մասն էGreat Mosque and Hospital of Divriği?
Ժառանգության կարգավիճակՀամաշխարհային ժառանգություն
Ճարտարապետական ոճAnatolian Seljuk architecture?
Քարտեզ
Քարտեզ
 Divriği Great Mosque and Hospital Վիքիպահեստում
ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի դրոշը ՅՈւՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգություն

Ուլու Ջամ (թուրքերեն՝ Divriği Ulu Cami ve Darüşşifa) Ջումա մզկիթի և հոսպիտալի համալիրը գտնվում է Թուրքիայի Տևրիկ քաղաքում և ՅՈՒՆԵՍԿՕՀամաշխարհային ժառանգության մաս է կազմում։ Մզկիթը հիմնել է Ահմեդ Շահը Սելջուկյան սուլթանության՝ Բեյ Մենգուչակի օրոք, իսկ հիվանդանոցը հիմնել է նրա կինը՝ Թուրան Մելեքը։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի տարիներին Թոփքափը ամրոց համալիրն օգտագործվել է որպես զարդերի պահեստ։

Ճարտարապետություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համալիրը կազմված է մզկիթից և հարակից հոսպիտալից։ Մզկիթը հարավային պատով կցված է հիվանդանոցին։ Մզկիթի գլխավոր մուտքը հյուսիսային կողմից է, ունի բարձր շքամուտք, որն առանձնանում է բարձր կարգի քարե փորագրությամբ։ Մզկիթի մյուս երկու մուքերը գտնվում են արևմտյան և արևելյան կողմերում։ Ըստ երևույթին, արևելյան կողմը ծառայել է որպես թագավորական մուտք՝ իշխանների համար նախատեսված հատուկ հարթակով[2]։ Հոսպիտալի մուտքը արևմտյան կողմից է։ Ի տարբերություն մզկիթի հյուսիսային մուտքի, հոսպիտալի մուտքը զարդարված է մոնումնետալ կամարով և մեջտեղում՝ պատուհանով։ Քարի փորագրությունն այստեղ էլ նույնն է, ինչ մզկիթինտ, սակայն ոչ այնքան արտահայտված, իսկ որոշ հատվածներում կարելի է ասել՝ անավարտ։ Մզկիթի և հոսպիտալի ներսում փորագրված է գլխավոր ճարտարապետի անունը։ Համալիրն իր փորագրություններով և ճարտարապետությամբ համարվել է Անատոլիայի ճարտարապետության լավագույն աշխատանքներից, իսկ 1985 թվականին ներառվել է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգությունների ցանկում։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. archINFORM (գերմ.) — 1994.
  2. Oya Pancaroğlu, "The Mosque-Hospital Complex in Divriği: A History of Relations and Transitions." Anadolu ve Çevresinde Ortaçağ 3 (2009).

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուլու-ջամի (Տևրիկ)» հոդվածին։