Jump to content

Ուիլյամ Սյուարդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ուիլյամ Սյուարդ
 
Կուսակցություն՝ Anti-Masonic Party? և ԱՄՆ Հանրապետական կուսակցություն[1]
Կրթություն՝ Յունիոն քոլեջ (1820)[1]
Մասնագիտություն՝ քաղաքական գործիչ, փաստաբան, դիվանագետ և գրող
Դավանանք Անգլիկան եկեղեցի
Ծննդյան օր մայիսի 16, 1801(1801-05-16)[2][3][4][…]
Ծննդավայր Florida, Նյու Յորք[5]
Վախճանի օր հոկտեմբերի 10, 1872(1872-10-10)[2][3][4] (71 տարեկան)
Վախճանի վայր Օբերն, Նյու Յորք
Թաղված Fort Hill Cemetery[6]
Քաղաքացիություն  ԱՄՆ
Հայր Samuel S. Seward?
Ամուսին Frances Adeline Seward?[1]
Զավակներ William H. Seward, Jr.?, Augustus Henry Seward?, Frederick W. Seward? և Frances Adeline "Fanny" Seward?
 
Ինքնագիր Изображение автографа

Ուիլյամ Հենրի Սյուարդ (անգլ.՝ William Henry Seward, մայիսի 16, 1801(1801-05-16)[2][3][4][…], Florida, Նյու Յորք[5] - հոկտեմբերի 10, 1872(1872-10-10)[2][3][4], Օբերն, Նյու Յորք), ամերիկացի պետական գործիչ, ԱՄՆ 24-րդ պետքարտուղար (1861—1869), եղել է Աբրահամ Լինքոլնի զինակիցը։ Նրա անվան հետ է կապված Ալյասկայի ձեռք բերումը Ռուսական կայսրությունից։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ուիլյամ Սյուարդը ծնվել է 1801 թվականին՝ Նյու Յորքում[7]։ 1820 թվականին ավարտել է Յունիոն Քոլեջի իրաբագիտության բաժինը[8]։ 11 տարի փաստաբան լինելուց հետո զբաղվել է քաղաքականությամբ։ 1831 թվականին Սյուարդը ընտրվել է Նյու Յորք նահանգի սենատորի պաշտոնում իսկ որոշ ժամանակ անց զբաղեցրել է նահանգապետի պաշտոնը (1839-1842)[9]։ 1849 թվականին ընտրվել է ԱՄՆ Սենատի անդամ։ Սյուարդը սկզբից հարել է Վիգերին ապա հանրապետականներին։

1860 թվականին Սյուարդը մրցակցել է Աբրահամ Լինքոլնի հետ՝ առաջիկա նախագահական ընտրությունների ժամանակ հանրապետականների գլխավոր թեկնածուն լինելու համար։ Ի վերջո հաղթանակել է Լինքոլնը։ Վերջինս Ուիլյամ Սյուարդին առաջարկել է զբաղեցնել պետքարտուղարի պաշտոնը։ Սյուարդը համաձայնել է և Լինքոլնի հաղթանակից հետո՝ 1861 թվականի մարտի 5-ին զբաղեցրել է խոստացված պաշտոնը։

Լինելով պետքարտուղար, Սյուարդը ոչ միայն զբաղվել է պետության դիվանագիտական գործունեության ղեկավարմամբ, այլ նաև փորձել է կառավարել ԱՄՆ ներքին քաղաքականությունը, սակայն Լինքոլնը նրան ազատ գործելու հնարավորություն չի ընձեռել։ Սյուարդը հակակրանքով է վերաբերվել նախագահին, սակայն երկար տարիների համատեղ աշխատանքից հետո նրանք սկսել են հարգել միմյանց։

Սյուարդը եղել է հակաանգլիական և էքսպանսիոն գաղափարների կրողներից։ ԱՄՆ 6-րդ նախագահ Ջոն Ադամսին համարում է իր քաղաքական ուսուցիչը։

Նախագահական աթոռի համար ծավալվող պայքարի ժամանակ Սյուարդը հանդես է եկել ելույթով, որում պնդել է, որ լատինոամերիկացիները, անգլիացիները և ռուսները իրենց գործունեությամբ ցանկանում են ամերիկյան մայրցամաքում հիմքեր դնել ապագայում Մեխիկո մայրաքաղաքով «նոր Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ» հիմնելու համար։

Աբրահամ Լինքոլնի սպանության գիշերը Սյուարդի նկատմամբ նույնպես մահափորձ է իրականացվել։ Լյուիս Փաուելը ներխուժելով պետքարտուղարի տուն, մի քանի դանակային հարվածներ է հասցրել Սյուարդին, նրա ավագ որդուն և օգնականին։ ԱՄՆ 16-րդ նախագահի սպանությունից հետո Սյուարդը պահել է իր դրիքը Էնդրյու Ջոնսոնի օրոք։

Սյուարդի ջանքերով Ռուսական Ամերիկան միացվել է Միացյալ Նահանգներին։ Ժամանակակիցները թերագնահատել են 7,200,000 ԱՄՆ դոլարի դիմաց 1,518,800 քառակուսի կիլոմետր տարածքի ձեռք բերումը։ Սյուարդը և Էնդրյու Ջոնսոնը մամուլի կողմից քննադատության են ենթարկվել։ Այժմ մարտ ամսվա վերջին երկուշաբթի օրը նշվում է Սյուարդի օրը։

1869 թվականի մարտի 5-ին իր հրաժարականից հետո Ուիլյամ Սյուարդը բնակություն է հաստատել Օբերնում։ Մահացել է 1872 թվականի հոկտեմբերի 10-ին։

Հիշողություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Goodwin D. K. Team of Rivals: The Political Genius of Abraham LincolnSimon & Schuster, 2005.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 GeneaStar
  5. 5,0 5,1 5,2 https://archive.org/details/memorialencyclop03fitc/page/333/mode/1up
  6. Find A Grave — 1996.
  7. «William Henry Seward – People – Department History – Office of the Historian». history.state.gov. Վերցված է 2023-04-26-ին.
  8. Taylor, էջ 14
  9. Taylor, էջեր 44–45

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ուիլյամ Սյուարդ» հոդվածին։