Ոսկե դարպասներ (ժայռ)

Ոսկե դարպասներ
Տեսակ	տեսարժան վայր և բնական կամար
Երկիր	Ուկրաինա և  Ռուսաստան
Վարչատարածքային միավոր	Ղրիմ
Աշխարհագրական տեղադրություն	Ղրիմ և Սև ծով

Ոսկե դարպասներ (ուկրաիներեն՝ Золоті Ворота, Ղրիմի թաթարերեն՝ Altın Qapı, Алтын Къапы), կամարաձև ժայռ, Ղրիմի Կարադաղ հրաբխային զանգվածի մոտակայքում, Սև ծովի ափին։ Մոտակա բնակավայրը Ֆեոդոսիայի քաղաքային թաղամասի Կուրորտնոե գյուղն է։

Կարադաղի ոսկե դարպասը հնագույն հրաբխի ամենահայտնի ժայռն է, նրա ամենամեծ տեսարժան վայրն ու խորհրդանիշը։ Գեղատեսիլ ժայռը մեծ հետաքրքրություն է առաջացնում զբոսաշրջիկների և հանգստացողների համար։

Դիցաբանություն

Հնում ժայռը կոչվել է Շեյթան Կապու (Ղրիմի թաթարերեն՝ şeytan qapu, սատանայի դարպասներ)։ Համարում էին, որ ինչ-որ տեղ, ժայռերի մեջ, գտնվում էր դեպի դժոխք ճանապարհը։ ԽՍՀՄ-ի գոյության ընթացքում ժայռը կոչվում էր «Կարադաղյան դարպասներ»։

«Ոսկե դարպասներ» տեսարան ծովից

Ժայռի ժամանակակից անվանումը կապված է նրա գույնի հետ. այն ծածկված է դեղին քարաքոսերով, բացի այդ, մայրամուտի արևի ճառագայթները դրան տալիս են լրացուցիչ կարմիր երանգ։

Փոքր նավով «Ոսկե դարպասի» կամարով անցնելը խոստանում է նվիրական երազանքի իրականացում։ Ժայռի հատակի մասը լցված է մետաղադրամներով, որոնք նետում են զբոսաշրջիկները։

Պատկերասրահ

• 
  Ոսկե դարպասներ: Տեսարան նավից
• 
  Ոսկե դարպասների կամարը
• 
  Ոսկե դարպասները Կարադաղի լեռներից
• 
  Ոսկե դարպասները Կարադաղի լեռներից
• 
  Տեսարան ծովից
• 
  Տեսարան ծովից

Գրականություն

• «Ոսկե դարպասի» ուրվագծերը կարելի է տեսնել Ա.Պուշկինի «Եվգենի Օնեգին» ձեռագրի դաշտերում։ Նկարը պատրաստվել է 3 տարի անց Ղրիմի ափի երկայնքով «Մինգրելիա» նավով Թեոդոսիայից մինչև Գուրզուֆ ճանապարհորդելուց հետո ։ Սևագրության մեջ «Եվգենի Օնեգինի» (1823 թվականի հոկտեմբեր) XLVI բանաստեղծական տան մեջ պահպանվել է ստեղծված հիշողությամբ, բայց բավական հստակ ժայռի նկարը, կանգնած ծովի մեջ, որտեղ հնարավոր չէ չճանաչել «Ոսկե դարպասները», Կարադաղը։ Բանաստեղծը տեսել է անսովոր ժայռը 1820 թվականի օգոստոսի 18-ի լույս 19-ի գիշերը։ Սև ժայռի կամարից անմիջապես ներքև` մթության մեջ, դևի մռայլ կերպար, որի շուրջը փոքր դևերը պարում են և վհուկը շտապում է փախչել։

Ակնհայտ է, որ Պուշկինի մոտ ժայռը հայտնի է եղել ինչպես «Սատանայի դարպասներ»։ Նկարի մոտ գտնվող քառյակը.

Ով ապրել է և խորհել, նա չի կարող
Չարհամարհել իր հոգում մարդկանց;
Ով զգացել է, նրան անհանգստացնում է
Անդառնալի օրերի ուրվականը…

Ծովում գտնվող ժայռի նկարը միայն բանաստեղծի լանդշաֆտային նկարներից չէ, որն ունի ապշեցուցիչ ճշգրիտ, փաստագրական և տեղագրական բնույթ։ Այն հարստացնում է հիշարժան վայրերի մասին մեր գաղափարը, որի հետ Պուշկինը կապված էր իր կյանքի ամենահետաքրքիր պահերից մեկի հետ։

• «Այնտեղ գտնվում է Սերդոլիկյան ծովախորշը, որտեղ օթուզցիները և կոկտեբելցիները գնում են սարդիոնի հետևից և որտեղ ծովն անխոնջ կերպով համալրում է թալանված սարդիոնները։ Ծովից հսկայական բարձրության վրա վեր են խոյանում ներքևից սուր, մերկ, բուսականությունից զերծ, խառնաշփոթի մեջ գտնվող իրար քիպ հարող քարաժայռեր:Եվ դուք չեք կարող նրանց վերևոից իջնել, և ներքևից նրանց չի կարելի բարձրանալ», այս տեղերի մասին գրել է Ս. Յ. Ելպատյեվսկին «Ղրիմյան շարադրանքներում»։

Տես նաև

• Առագաստ (ժայռ)
• Իվան Կողոպտիչ (ժայռ)