Jump to content

Շուկայի կապիտալիզացիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Շուկայի կապիտալիզացիա
հասկացություն Խմբագրել Wikidata
Նյու Յորքի ֆոնդային բորսան Ուոլ Սթրիթում` աշխարհի ամենամեծ ֆոնդային բորսան իր ցուցակված ընկերությունների ընդհանուր շուկայական կապիտալիզացիայի հաշվին[1]

Շուկայի կապիտալիզացիա (անգլ.՝ market capitalization), հրապարակային առևտրով զբաղվող ընկերության` բաժնետերերին պատկանող ընդհանուր բաժնետոմսերի ընդհանուր արժեքը[2]։

Շուկայական կապիտալիզացիան հավասար է մեկ ընդհանուր բաժնետոմսի շուկայական գնին` բազմապատկած ընդհանուր բաժնետոմսերի քանակով[3][4]:

Նկարագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շուկայական կապիտալիզացիան երբեմն օգտագործվում է ընկերությունները ըստ չափի դասակարգելու համար: Այն չափում է ընկերության կապիտալի կառուցվածքի միայն սեփական կապիտալի բաղադրիչը և չի արտացոլում ղեկավարության այն որոշումը, թե որքան պարտք է օգտագործվել ընկերության ֆինանսավորման համար: Ընկերության չափի ավելի համապարփակ չափումը ձեռնարկության արժեքն է (անգլ.՝ Enterprise value), որն ազդեցություն է թողնում չմարված պարտքի, արտոնյալ բաժնետոմսերի և այլ գործոնների վրա[5]:

Այն նաև օգտագործվում է ֆոնդային բորսաների հարաբերական չափը դասակարգելու համար՝ հանդիսանալով յուրաքանչյուր ֆոնդային բորսայում ցուցակված բոլոր ընկերությունների շուկայական կապիտալիզացիայի գումարի չափանիշ: Ֆոնդային շուկաների կամ տնտեսական տարածաշրջանների ընդհանուր կապիտալիզացիան կարելի է համեմատել այլ տնտեսական ցուցանիշների հետ (օրինակ՝ Բաֆեթի ցուցիչը): 2023 թվականին հրապարակային առևտրով զբաղվող բոլոր ընկերությունների ընդհանուր շուկայական կապիտալիզացիան մոտավորապես 111 տրիլիոն ԱՄՆ դոլար էր[6][7]:

Համաշխարհային շուկայի կապիտալի պատմական ցուցանիշները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխարհի բոլոր հրապարակային ընկերությունների ընդհանուր շուկայական կապիտալիզացիան 1975-ից մինչև 2020 թվականը[8]

Տարի Համաշխարհային շուկայական կապիտալ

(միլիոն ԱՄՆ դոլարով)

Համաշխարհային շուկայական կապիտալ

(% ՀՆԱ)

Թվարկվածների ընկերությունների

թիվը

1975 1,149,245 27.2 14,577
1980 2,525,736 29.6 17,273
1985 4,684,978 47.0 20,555
1990 9,519,107 50.8 23,732
1991 11,340,785 56.8 24,666
1992 10,819,256 50.2 24,947
1993 13,897,390 61.7 28,300
1994 14,639,924 60.9 30,290
1995 17,263,728 64.0 33,379
1996 19,806,691 72.3 35,617
1997 22,029,761 80.7 36,946
1998 24,555,201 89.6 37,928
1999 33,181,159 115.1 38,414
2000 30,925,434 101.1 39,892
2001 26,792,162 88.4 40,157
2002 22,802,792 72.7 38,894
2003 31,107,425 84.9 41,051
2004 36,540,980 89.2 38,724
2005 40,512,446 92.6 39,096
2006 50,074,966 106.1 43,104
2007 60,456,082 114.0 44,034
2008 32,418,516 56.2 43,949
2009 47,471,293 83.8 42,669
2010 54,259,518 87.3 43,427
2011 47,521,341 68.8 44,323
2012 54,503,237 78.4 43,772
2013 64,367,842 89.0 44,853
2014 67,177,254 90.3 45,743
2015 62,268,184 94.5 43,983
2016 65,117,714 97.1 43,806
2017 79,501,948 111.1 43,440
2018 68,893,044 91.9 43,554
2019 78,825,583 108.4 43,248
2020 93,686,226 134.7

Շուկայական կապիտալը հաշվարկվում է հետևյալ բանաձևով․

, որտեղ MC-ն շուկայական կապիտալիզացիան է, N-ը՝ շրջանառության մեջ գտնվող սովորական բաժնետոմսերի քանակը, իսկ P-ը՝ մեկ ընդհանուր բաժնետոմսի շուկայական գինը[9]։

Օրինակ, եթե ընկերությունն ունի 4 միլիոն սովորական բաժնետոմս, և մեկ բաժնետոմսի գինը կազմում է 20 դոլար, ապա դրա շուկայական կապիտալիզացիան կազմում է 80 միլիոն դոլար: Եթե ​​մեկ բաժնետոմսի գինը բարձրանում է մինչև 21 դոլար, ապա շուկայական կապիտալը դառնում է 84 միլիոն դոլար: Եթե ​​մեկ բաժնետոմսի դիմաց այն իջնի մինչև 19 դոլար, ապա շուկայական կապիտալը կնվազի մինչև 76 միլիոն դոլար:

Սա հակադրվում է առևտրային գնագոյացմանը, որտեղ գնման գինը, միջին գինը և վաճառքի գինը կարող են տարբերվել գործարքի ծախսերի պատճառով[10]:

Շուկայական կապիտալի պայմանները

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանդաբար ընկերությունները բաժանվում էին խոշոր կապիտալի, միջին կապիտալի և փոքր կապիտալի[11][12]:

Մեգա կապիտալ և միկրո կապիտալ տերմիններն այդ ժամանակվանից սկսել են ընդհանուր կիրառություն ստանալ[13][14] և երբեմն հանդիպում է նանո կապիտալ հասկացությունը։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Market highlights for first half-year 2010» (PDF). World Federation of Exchanges. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) July 22, 2013-ին. Վերցված է May 29, 2013-ին.
  2. Graham, John R; Smart, Scott B.; Megginson, William J. (2010). Corporate Finance (third ed.). Mason OH: South-Western Cengage Learning. էջ 387. ISBN 9780324782967.
  3. Graham, Smart and Megginson op cit p. 387.
  4. «Financial Times Lexicon». Արխիվացված է օրիգինալից September 25, 2016-ին. Վերցված է February 19, 2013-ին.
  5. «Enterprise Value (EV) Formula and What It Means». Investopedia (անգլերեն). Վերցված է 2024-12-24-ին.
  6. «FY 2023 Market Highlights» (PDF). 2023. Արխիվացված օրիգինալից 17 September 2024-ին. Վերցված է 17 September 2024-ին.
  7. «Stock Market Capitalization-to-GDP Ratio: Definition and Formula». Investopedia (անգլերեն). Վերցված է 2024-12-24-ին.
  8. «Market capitalization of listed domestic companies (current US$) | Data». Data.WorldBank.org. Վերցված է September 20, 2021-ին.
  9. Graham, Smart and Megginson op cit p. 387.
  10. «Shares Outstanding vs. Floating Stock: What's the Difference?». Investopedia (անգլերեն). Վերցված է 2024-12-24-ին.
  11. «Large Cap, Mid Cap, and Small Cap Stocks». Financial Edge (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է September 15, 2022-ին.
  12. «Market Capitalization Definition». Վերցված է April 2, 2013-ին.
  13. «Mega Cap Definition». Վերցված է April 2, 2013-ին.
  14. «Micro Cap Definition». Վերցված է April 2, 2013-ին.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տես՝ market capitalization Վիքիբառարան, բառարան և թեզաուրուս