Շիրվանի և Ամրիսի խաչքար (Աստվածածին, Վաղարշապատ)
 | |
|---|---|
 Շիրվանի և Ամրիսի խաչքար | |
| Երկիր | Հայաստան |
| Տարածաշրջան | Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքի կենտրոնական մասում գտնվող Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցում։ |
| Սկզբնական տեղադրություն | Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքի կենտրոնական մասում գտնվող Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցում։ |
| Ներկա տեղադրություն | Ագուցված է Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցու արևմտյան մուտքի աջ կողմում։ |
| Ներկա վիճակ | կանգուն |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Պատմաճարտարապետական հուշարձան |
| Նվիրված | Շիրվանին և Ամրիսին։ |
| Խաչագործ | Ուլուբեկ կազմող։ |
| Պատվիրող | Անհայտ է։ |
| Ճարտարապետական ոճ | Հայկական ճարտարապետություն |
| Ստեղծման տարեթիվ | 1553 թվական կամ 1583 թվական |
| Զարդաքանդակի նկարագրություն | Խաչքարը քանդակներ չունի։ |
| Նյութ | բազալտ |
| Արձանագրություն | Խաչքարը ունի արձանագրություններ։ |
| Վայր | Սուրբ Մարիամ Աստվածածին (Էջմիածին) |
 Holy Mother of God Cathedral, Vagharshapat Վիքիպահեստում | |
Շիրվանի և Ամրիսի խաչքար, գտնվում է Հայաստանի Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքի կենտրոնական մասում գտնվող Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցում։ Հաշվառված է Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում (4.2/15.6)[1]։
Տեղադրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ագուցված է Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցու արևմտյան մուտքի աջ կողմում[2]։
Վիմական արձանագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խաչքարի քիվին և ստորին մասում առկա 1-ական տող վիմական արձանագրություն[2].
- ՍԲ ԽԱՉՍ ԲԱՐԷԽԱՒՍ [Է] Շ[Ի]ՐՎԱՆԻՆ, ԱՄՐԻՍՆԻՆ ԹՎ…
- [ՈՒ]ԼՈՒԲԷԿՈՒ, ՌԲ. (1553) կամ ՌԼԲ. (1583)
Համաձայն արձանագրության՝ խաչքարը նվիրված է Շիրվանին և Ամրիսին։ «Ամրիս» անձնան վան առաջին տառի վերին հորիզոնական ստեղնը գրեթե եղծված է, ուստի չի բացառվում «Արիս» անվան հիշատակումը։ Դժվար է ընթերցվում նաև խաչի ստորին մասում փորագրված քարգործ վարպետի անունն ու թվագիրը։ Առավել մանրազնին ուսումնասիրությունը թույլ է տալիս վկայել, որ խաչգարոծ վարպետի անձնանունն «ՈՒԼՈՒԲԷԿ» է, պարզապես անվան սկզբնատառերը եղծված են։ Խաչքարի կերտման տարեթիվը ՌԲ. (1553) կամ ՌԼԲ. (1583) թվականն է[2]։
Այլ տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ՀՀ պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների պետական ցանկում խաչքարը անվանված է Շիրվանի, Մարինեի և Ուլուբեկի խաչքար, իսկ տարեթիվը 1581 թվական, սակայն վիմական արձանագրության մեջ ոչ մի խոսք չկա, որևէ Մարինե մասին։ Տարեթիվ եղծված է, սակայն վերջին թիվը հստակ 3-ն է[1]։
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Էջմիածնի Մայր Տաճար
- Սուրբ Մարիամ Աստվածածին (Էջմիածին)
- Դավիթ կազմողի խաչքար (Աստվածածին, Վաղարշապատ)