Շիո Մղվիմե վանք
 |
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
| Շիո Մղվիմե վանք შიომღვიმის მონასტერი | |
|---|---|
 | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | վանք |
| Երկիր |  Վրաստան |
| Տեղագրություն | Մցխեթ-Մթիանեթ |
| Հոգևոր կարգավիճակ | գործող |
| Հիմնական ամսաթվերը | 6-րդ դար |
| Ներկա վիճակ | բավարար |
| Ժառանգության կարգավիճակ | Վրաստանի ազգային նշանակության մշակութային հուշարձաններ |
| Հիմնադիր | Շիո Մղվիմցի |
| Ճարտարապետական ոճ | Վրացական |
| Հիմնադրված | 6-րդ դար |
 | |
 | |
 Shio-Mgvime Monastery Վիքիպահեստում | |
Շիո Մղվիմի վանքը (վրացերեն՝ შიომღვიმე, Շիոմղվիմե) միջնադարյան վանականյան ճարտարապետրական համալիր Վրաստանում, Մցխեթ քաղաքի մոտակայքում։ Գտնվում է նեղ կրաքարային կորճում Քուռ գետի հյուսիսային ափին, մոտովրապես 30 կմ հեռավորության վրա Թբիլիսիից։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Շիո Մղվիմե վանքը իր հիմնադրումից հետո շուտով դարձավ Վրաստանի ամենամեծ վանակաների համայնքը, և VI դարի վերջին նրան բնակեցնում էին ավելի քան 2000 վանականներ։ Տաճարը դարձել էր մշակութային և կրոնական գործունեության աշխույժ կենտրոն և եղել է Վրաստանի Կաթողիոկսի անձնական հովանավորություն տակ։ Դավիթ Դ Շինարարը դարձրել է Շիո Մգվիմի կոթողը արքայական կալվածք և 1123 թվականում թելադրել է վանքին իր կանոնները։ Միացյալ վրացական թագավորության թուլացումը և անվերջ օտարերկրյա զավթիչների ներխուժումները վանքի անկման են բերել։ Որոշակի աշխուժություն է ունելցել վանքը էր որ վրաց թագավոր Գեորգի Է-ն (ղեկավարում էր 1446-1465 թթ.) տրամադրել է Շիո Մգվիմի վանքը Զեվդգինիձե-Ամիլախվարի ազնիվ ընտանիքին, որոնք մինչև 1810 թվականները օգտագործել են վանքի որպես ընտանեկան գերեզմանատուն։
1614-1616 թվականների պարսկական ներխուժման ժամանակ վանքը դատարկված է եղել պարսից շահ Աբբաս Ա կողմից։ Իշխան Գիվի Ամիլախվարին վերանորոգել է կոթողը 1678 թվականում, սակայն 1720 թ. օսմանյան գրավումը բերել է վանքի նաև մեկ անկման ժամանակաշրջանի։ Ամիլախվարու վերանորոգած վանքը, նորից ջարդված է եղել 1733, բայց արդեն պարիկների կողմից։ Հետագայում, վանքը վերանորոգվել է, ներսակողմը ձևափոխած է եղել XIX դարում, սակայն Շիո Մգվիմի վանք չի կարողացել վերադարյնել իր նախկին կարևոր դիրքը Վրաստանի հոգևոր կյանքում։ Խորհրդային ժամանակներում վանքը փակված է եղել, իսկ այսօր նա ձգում է բազմաթիվ զբոսաշրջիկների և ուխտագնացների։
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Շիո Մգվիմի վանք Արխիվացված 2019-08-03 Wayback Machine (վրաց.)
- Շիո Մգվիմի վանքը Վրաստանի պառլամենտի կայքում (անգլ.)
Գրագանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- K’artuli Sabch’ota Entsiklopedia (Encyclopaedia Georgiana), Vol. 11, p. 6, Tb., 1987.