Շինուհայրի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ (Սյունիքի մարզ)

Այս հոդվածը ներկայացնում է Սյունիքի մարզի Շինուհայր գյուղի պատմության և մշակույթի հուշարձանների ցանկը, որը 2002 թ․ հաստատվել է Հայաստանի կառավարության կողմից։ Ցանկում ներառված է ընդամենը 51 հուշարձան (8 միավոր)։

Շինուհայրի հուշարձաններ էջը Վիքիպահեստում

հուշարձան	կառուցված	վայր, հասցե	կոորդ	համարանիշ	նշան.	հավելյալ նշումներ	պատկեր
Գերեզմանոց	11-18 դդ.	գյուղից մոտ 6 կմ ամ, Հին Շինուհայր - Հին Հալիձոր ճանապարհի երկու կողմում	—	9.73/1	Հ	ավերված է, տա­րածքը` սեփա­կանաշնորհված	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	11-12 դդ.	Ս. Ապրեսյանի հողամասում	—	9.73/1.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	11-12 դդ.	Ս. Ապրեսյանի հողամասում	—	9.73/1.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14-15 դդ.	Ս. Ապրեսյանի հողամասում	—	9.73/1.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	16-17 դդ.	Ժ. Գրիգորյանի հողամասում	—	9.73/1.4	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար «Մկնատամու խաչ»	11-12 դդ.	Ժ. Գրիգորյանի հողամասում	—	9.73/1.5	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Գյուղատեղի Շինուհայր	10 դ. սկիզբ-1964 թ.	գյուղից 3 կմ հվ, Որոտանի ձորում	—	9.73/2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Գերեզմանոց Խաչեր	13-18 դդ.	գյուղատեղիում, Սբ. Ստեփանոս եկեղեցուց 200 մ հվ-աե	—	9.73/2.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	1274 թ.		—	9.73/2.1.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14-15 դդ.		—	9.73/2.1.2	Հ	ընկած	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար - կոթող	1261 թ.		—	9.73/2.1.3	Հ	եզակի է ձևով, պատվիրատու` Վարսիլ	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Վասակի և Օվասաբի	1252 թ.		—	9.73/2.1.4	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Փանոս բեկի	16-17 դդ.		—	9.73/2.1.5	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	16-17 դդ.		—	9.73/2.1.6	Հ	խոյաձև	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Նասիպի	17 դ.		—	9.73/2.1.7	Հ	կենցաղային տեսարանով	Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար Վրթանեսի	1725 թ.		—	9.73/2.1.8	Հ	օրորոցաձև է	Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի Սբ. Ստեփանոս	17 դ.	գյուղատեղիի կենտրոնում	—	9.73/2.2	Հ	եռանավ բազիլիկ	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	13-14 դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.73/2.2.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	1366 թ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.73/2.2.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	14 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից վեր	—	9.73/2.2.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	15 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.73/2.2.4	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	16 դ.	ագուցված է եկեղեցու աե ճակատին	—	9.73/2.2.5	Հ	ստորին եզրը կոտրված է	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	16 դ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.73/2.2.6	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	16-17 դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.73/2.2.7	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Տապանաքար	16-17 դդ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.73/2.2.8	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Վանական համալիր Կուսանաց անապատ	17 դ.	գյուղատեղիի հվ կողմում, ձորեզրին	—	9.73/2.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Գավիթ	17 դ.	կից է եկեղեցուն հվ-ից	—	9.73/2.3.1	Հ	թաղածածկ	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	13 դ.	ագուցված է գավթի աե ճակատին	—	9.73/2.3.1.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	15 դ.	ագուցված է գավթի հվ ճակատին	—	9.73/2.3.1.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	1676 թ.	ագուցված է գավթի հվ ճակատին, մուտքի մոտ	—	9.73/2.3.1.3	Հ	ջարդոտված	Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի Սբ. Աստվածածին	1676 թ.		—	9.73/2.3.2	Հ	եռանավ բա­զի­լիկ, կառ.` մահ­տեսի Ազա­րիա Ագու­լեցի, ճարտ.` վաս­պու­րա­կան­ցի Մուրադ, վե­րանորոգվել է 1720 թ.	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	15 դ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից ձախ	—	9.73/2.3.2.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար՝ Խոցադեղի	1281 թ.	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին	—	9.73/2.3.2.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար Սմբատի և Թամամի	1281 թ.	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	—	9.73/2.3.2.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Շենք դպրոցի	19 դ. վերջ	համալիրի հս-աե կողմում, պարսպին կից	—	9.73/2.3.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Պարիսպ	17 դ. 2-րդ կես	համալիրի աե և հս կողմերում	—	9.73/2.3.4	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	12-13 դդ.	ագուցված է պարսպա­պատին, արտաքուստ	—	9.73/2.3.4.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	13 դ.	ագուցված է աե պարսպա­պատին, արտաքուստ	—	9.73/2.3.4.2	Հ	արձանագիր է, պատվիրատու` Վասակ	Լուսանկար վերբեռնել
Սեղանատուն	1720 թ.	համալիրի հվ կողմում	—	9.73/2.3.5	Հ	կառ.` ցղ­նեցի Հով­հան­նես և որդի Աստվա­ծա­տուր	Լուսանկար վերբեռնել
Դամբարանադաշտ	մ.թ.ա. 1 հզ	գյուղից մոտ 6 կմ ամ, հին Շինուհայր-հին Հալիձոր ճանապարհից աջ	—	9.73/3	Հ	ավերված	Լուսանկար վերբեռնել
Եկեղեցի «Վանք»	ուշ միջնա­դար	գյուղից մոտ 5 կմ հվ, Որոտան գետի ձախ ափին	—	9.73/4	Հ	վերափոխվել է բերդ-ամրոցի, կիսավեր	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	ուշ միջնա­դար	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին, մուտքից վեր	—	9.73/4.1	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	ուշ միջնա­դար	ագուցված է եկեղեցու ամ ճակատին, լուսամուտից վեր	—	9.73/4.2	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	ուշ միջնա­դար	ագուցված է եկեղեցու հվ ճակատին	—	9.73/4.3	Հ		Լուսանկար վերբեռնել
Պարիսպ	ուշ միջնա­դար	եկեղեցու շուրջը	—	9.73/4.4	Հ	ավերված է, տեղ-տեղ պահպանվել է 1.5-2.5 մ բարձրությամբ	Լուսանկար վերբեռնել
Հնձան	18-19 դդ.	գյուղից 3.5 կմ հվ-աե	—	9.73/5	Տ	երկրորդ հարկն ավերված է	Լուսանկար վերբեռնել
Հուշարձան Երկրորդ աշխարհամարտում զոհվածներին	1968 թ.	գյուղի կենտրոնում, գյուղապետարանի մոտ	—	9.73/6	Տ	քանդ.՝ Վ. Մկրտչյան	Լուսանկար վերբեռնել
Մառան	17-18 դդ.	գյուղից 2.5 կմ հվ-աե, Թ. Անտոնյանի հողամասում	—	9.73/7	Հ	թաղածածկ	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	17-18 դդ.	ագուցված է մառանի հվ ճակատին	—	9.73/7.1	Հ	պարզունակ	Լուսանկար վերբեռնել
Խաչքար	17-18 դդ.	մառանից 5 մ հվ	—	9.73/7.2	Հ	պարզունակ	Լուսանկար վերբեռնել
Մատուռ	17 դ.	գյուղից 1.2 կմ հվ-ամ, հին Շինուհայր տանող ճանապարհից աջ, «Մեծ նովեր» վայրում	—	9.73/8	Հ		Լուսանկար վերբեռնել

Տես նաև

• Հայաստանի պատմության և մշակույթի անշարժ հուշարձանների ցանկ