Շաքիր Սելիմ
Շաքիր Սելիմ | |
|---|---|
| Ծնվել է | ապրիլի 10, 1942 |
| Ծննդավայր | Ռազդոլնոյեի շրջան, Ղրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ |
| Վախճանվել է | նոյեմբերի 18, 2008 (66 տարեկան) |
| Վախճանի վայր | Սիմֆերոպոլ, Ուկրաինա |
| Մասնագիտություն | գրող և բանաստեղծ |
| Լեզու | Ղրիմի թաթարերեն |
| Քաղաքացիություն |  ԽՍՀՄ և  Ուկրաինա |
| Կրթություն | Սամարղանդի պետական համալսարան |
| Անդամակցություն | ԽՍՀՄ Գրողների միություն, National Union of Journalists of Ukraine? և Ուկրաինայի գրողների ազգային միություն |
Շաքիր Սելիմ (Ղրիմի թաթարերեն՝ Şakir Selim, իսկական անունը՝ Շաքիր Սելիմ օղլու Սելիմով, Ղրիմի թաթարերեն՝ Şakir Selim oğlu Selimov, ապրիլի 10, 1942, Ռազդոլնոյեի շրջան, Ղրիմի ինքնավար խորհրդային սոցիալիստական հանրապետություն, ՌԽՖՍՀ, ԽՍՀՄ - նոյեմբերի 18, 2008, Սիմֆերոպոլ, Ուկրաինա), ազգությամբ Ղրիմի թաթար բանաստեղծ, թարգմանիչ, հրապարակագիր[1]։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծնվել է 1942 թվականի ապրիլի 10-ին, Ղրիմի Խորհրդային Ինքնավար Հանրապետության Բույուկ Ասս գյուղում։ Ընտանիքի ութերորդ երեխան էր։ Երկու տարեկան է եղել, երբ նրանց ընտանիքը, Ղրիմի մյուս թաթարների հետ, արտաքսվել է նախ՝ Ուրալ, այնուհետև՝ Միջին Ասիա։ Յոթ տարեկանում կորցրել է մորը։ 1974 թվականին ավարտել է Սամարղանդի համալսարանի բանասիրական ֆակուլտետը, տասնմեկ տարի ուսուցչություն արել Ջամբայի տարրական դպրոցում։ Այնուհետև դարձել է Տաշքենդում լույս տեսնող «Լենին բայրաղը» («Լենինյան դրոշ») թերթի սեփական թղթակիցը, գլխավորել Սամարղանդի մարզայի ռադիոյի ղրիմաթաթարերեն հաղորդումների բաժինը։ 1989 թվականին վերադարձել է Ղրիմ, նշանակվել Սիմֆերոպոլում ռուսերեն ու ղրիմաթաթարերեն հրատարակվող «Достлукъ» (հետագայում՝ «Достлукъ — Къырым», «Къырым», ներկայումս՝ «Qırım») թերթի խմբագրի տեղակալ, 1997 թվականից՝ «Йылдыз» («Աստղ») ամսագրի գլխավոր խմբագիր։
Գրական գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դեռ խորհրդային բանակում ծառայելու ժամանակ Շաքիրն իր գրած «Մայրը» պոեմը ուղարկել է «Լենին բայրաղը» թերթի խմբագրությանը։ Պոեմը 1963 թվականին լույս է տեսել, և այդպես սկիզբ է առել նրա գրական գործունեությունը[2]։ 1971 թվականին հրատարակվել է Սելիմի առաջին բանաստեղծական ժողովածուն, որին հաջորդել են ևս յոթ ժողովածուներ։ Վերջինը՝ «Ղրիմ-նամե» խորագրով, լույս է տեսել 2006 թվականին։ 1982 թվականին Շաքիր Սելիմն ընդունվել է ԽՍՀՄ գրողների միության շարքերը, 1992-ին գլխավորել Ուկրաինայի գրողների ազգային միության ղրիմաթաթարական գրողների խորհուրդը։ Մահացել է 2008 թվականի նոյեմբերի 18-ին, Սիմֆերոպոլում[3][4]։
Բանաստեղծական ժողովածուներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- «Акъбардакъ» (1971)
- «Севги алеви» (1978)
- «Дуйгъуларым» (1975)
- «Уянув» (1982)
- «Еллерни динъле» (1986)
- «Тюшюндже» (1997)
- «Къырымнаме» (2006)
- «Къырымнаме II» (2008)
Թարգմանություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շաքիր Սելիմը Ղրիմի թաթարերեն է թարգմանել Ալեքսանդր Պուշկինի «Կովկասի գերին» պոեմը, Միխայիլ Լերմոնտովի մի շարք բանաստեղծություններ, Տարաս Շևչենկոյի «Կատարինան», Ադամ Միցկևիչի «Ղրիմի սոնետներ»-ը, Նիկոլայ Գոգոլի «Ամուսնություն», Վիլյամ Շեքսպիրի «Մակբեթ», «Ռոմեո և Ջուլիետ», Մուստայ Քարիմի «Լուսնյակ գիշերով» թատերգությունները և այլ ստեղծագործություններ։
Պարգևներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- 1997 – Տարաս Շևչենկոյի անվան պետական մրցանակ (Ուկրաինա)
Հիշատակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շաքիր Սելիմի անունով է կոչվել ղրիմյան Սուդակ քաղաքի փողոցներից մեկը։
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- УНІАН
- Прес-центр(չաշխատող հղում)
- Світлій пам'яті поета Шакіра Селіма Արխիվացված 2014-03-24 Wayback Machine
- Торкався серцем й України
- Українська та кримськотатарська література в Криму(չաշխատող հղում)
- Весна і осінь Шакіра Селіма (ռուս.)
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Şakir Selim». www.biyografya.com (թուրքերեն). Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 2-ին.
- ↑ «Poems of Şakir Selim». medeniye.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2013-10-06-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 2-ին.
- ↑ «Crimean Tatars honor 5th death anniversary of Shakir Selim». QHA (ամերիկյան անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ ապրիլի 3-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 2-ին.
- ↑ «The Patriotism in Şakir Selim's Poems».
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Биография Шакира Селима
- Библиография(չաշխատող հղում)
- Шакир Селим на сайте Министерства культуры и искусств АРК.(չաշխատող հղում)
- Сеферова Ф. А., Художественный мир Шакира Селима
- Кто есть кто в Крыму. Шакир Селим.
