Շանդոր Գերգեյ

Շանդոր Գերգեյ
Ծնվել է	փետրվարի 2, 1896
Ծննդավայր	Deutschkreutz
Վախճանվել է	հունիսի 14, 1966 (70 տարեկան)
Վախճանի վայր	Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն
Գերեզման	Ֆարկաշրետի գերեզմանոց
Մասնագիտություն	լրագրող, խմբագիր և քաղաքական գործիչ
Քաղաքացիություն	Հունգարիա
Անդամակցություն	Q1162620?
Կուսակցություն	Հունգարիայի կոմունիստական կուսակցություն, Հունգարիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցություն և Հունգարիայի աշխատավորների կուսակցություն
Պարգևներ	Կոշութի մրցանակ և Կոշութի մրցանակ

Շանդոր Գերգեյ (հունգ.՝ Gergely Sándor, փետրվարի 2, 1896(1896-02-02)^[1]^[2], Deutschkreutz - հունիսի 14, 1966(1966-06-14)^[1]^[2], Բուդապեշտ, Հունգարական Ժողովրդական Հանրապետություն^[2] իսկական անուն ազգանունը Ալեքսանդր Գրյունբաում հունգ.՝ Grünbaum Sándor հունգարացի գրող, լրագրող), խմբագիր, հասարակական գործիչ, Կոսութի մրցանակի դափնեկիր։

Կենսագրություն

Շանդոր Գերգեյը հրեական ծագում ուներ^[6]։ Նա դպրոցն ավարտելուց հետո որոշ ժամանակ աշխատել է որպես լրագրող։ 1915 թվականից եղել է Առաջին համաշխարհային պատերազմի մասնակից։ Կռվել է Արևմտյան ռազմաճակատում, որտեղ էլ վիրավորվել և կուրացել է։ Մի քանի վիրահատություններից հետո 1920 թվականին վերականգնվել է նրա տեսողությունը։ Շանդոր Գերգեյը 1923 թվականին խմբագրել է Կապույտ թռչուն թերթը։ 1924-1925 թվականներին նա ղեկավարել է Միշկոլց տեղեկագիրը, սակայն իր արմատական հայացքների պատճառով հեռացվել է աշխատանքից։ Եղել է Հունգարիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցության անդամ, իսկ 1926 թվականից՝ Հունգարիայի ընդհատակյա կոմունիստական կուսակցության անդամ^[7]։ 1929 թվականին հեռացվել է Հունգարիայի սոցիալ-դեմոկրատական կուսակցությունից։

Շանդորը 1931 թվականին գաղթել է ԽՍՀՄ։ 1931-1945 թվականներին ապրել է ԽՍՀՄ-ում, որտեղ խմբագրել է Մանգաղ և մուրճ ամսագիրը։ Ապա 1937 թվականից եղել է Նոր ձայն ամսագրի խմբագիրը։ 1945 - 1951 թվականներին եղել է Հունգարիայի գրողների ազատ միության նախագահ։

Ստեղծագործություն

Գերգեյը 1922 թվականին հրատարակել է Անապատը պատմվածքների ժողովածուն։ Աշխարհը (1924 թվական, ռուսերեն թարգմանությամբ Գիշերը Բուդապեշտի վրա, 1937 թվական) և Ֆիցկո Ահրեմի զարմանալի կյանքը (1925) վեպերում քաղաքի ստորին խավերի կյանքը պատկերված է նատուրալիզմի տարրերով։ Կոմունիստների ընդհատակյա աշխատանքի մասին են պատմում Փայտաթրթուր (1929 թվական, ռուսերեն թարգմանություն 1933 թվական) և Ինչ-որ բան է պատրաստվում (1931 թվական ռուսերեն թարգմանություն 1932 թվական) վեպերը։

Հունգարական գյուղացիական պատերազմի Գյորգի Դոզսա պատմական եռագրության և Թմբուկի որոտները (1934) վեպի հեղինակ է։ 1952 թվականին նա հրատարակեց Թեժ ամառ վեպը հունգարական նոր գյուղի մասին։ Փշոտ արահետը վեպը մտավորականի դեպի բանվորական շարժում անցած ճանապարհի մասին է։

Մատենագիտություն

1922 թվական, Սիվաթագ պատմվածք հունգ.՝ Sivatag
1924 թվական, Բեկե վեպ հունգ.՝ Béke
1925 թվական, Աչրեմ Գայի հրաշալի կյանքը վեպ հունգ.՝ Achrem Fickó csudálatos élete
1927 թվական, Ծեծել են կամուրջը վեպ
1927 թվական, Խաղում ենք փողոցում վեպ
1929 թվական, Սու վեպ
1929 թվական, Դոզայի գյուղացիական հեղափոխության պատմություն պատմական ուսումնասիրություն
1930 թվական, Ժողովրդական տոնավաճառ
1930 թվական, Աշխատավորների մշակույթ
1931 թվական, Ինչ-որ բան պատրաստվում է
1934 թվական, Թմբուկը բախվում է
1936 թվական, Ջենթլմենի աթոռ
1937 թվական, Ասպետներ և հերոսներ
1937 թվական, Անանունը
1939 թվական, Մեծ ճամբար
1940 թվական, Ասպետներ և հերոսներպիես
1941 թվական, Մաշկ հեքիաթ
1943 թվական, Նոր գյուղ
1943 թվական, Դեհկանների երկրում
1945 թվական, Կրակոտ գահ
1946 թվական, Գեղեցիկ ջենտլմենի առօրյան հեքիաթ
1947 թվական, Վերջին գործողությունը վեպ
1948 թվական, Կասկած հեքիաթ
1949 թվական, Նոր աշխարհը կառուցվում է հոդված
1949 թվական, Անտառը կանչում է հեքիաթ
1950 թվական, Գայլեր
1951 թվական, Գյուղի հաշվետվություն
1952 թվական, Թեժ ամառ վեպ
1952 թվական, Ձորի եզրին հեքիաթ
1952 թվական, Հանդիպում հեքիաթ
1954 թվական, Արցունքները չորանում են վեպ
1955-1956 թվական, Խորդուբորդ ճանապարհ վեպ
1957 թվական, Աշնանային առավոտ
1957 թվական, Մեծ Երկիր
1958 թվական, Մարդկանց մեջ
1961 թվական, Արգելված ճանապարհներ վեպ
1964 թվական, Դուք կարող եք տեղափոխվել ավելի բարձր դասարան վեպ
1965 թվական, Լսելիս
1966 թվական, Գյորգի Դոզսա I-II-III. Եռագրություն
1967 թվական, Ինչ-որ բան պատրաստվում է - Սու - Մարդկային տոնավաճառ
1968 թվական, Մարդկանց մեջ I-II. դրամա
1971 թվական, դրամաներ Ներածություն
1975 թվական, Հավատքով և խառնվածքով Հոդվածների ամփոփում

Գրականություն

Большая советская энциклопедия. — М.: Советская энциклопедия. 1969—1978.
Большой Энциклопедический словарь. 2000.
Энциклопедический словарь. 2009.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ https://epa.oszk.hu/00000/00003/00030/adattar.html
↑ https://epa.oszk.hu/00000/00003/00030/nevmutato.html
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Történelmi Tár (հունգ.) — 2010.
↑ https://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20040819002
↑ https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12728023n

Արտաքին հղումներ

Gergely Sándor(հունգարերեն)

[_2052770f0492e361-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_a810a25526fecdbd-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 ^2,7 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_c5349dc74af2c189-3] ttps://epa.oszk.hu/00000/00003/00030/adattar.html

[_d806fd3ad7cf2dad-4] ttps://epa.oszk.hu/00000/00003/00030/nevmutato.html

[_d4d95c73619ef401-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Történelmi Tár (հունգ.) — 2010.

[6] ttps://aleph.nkp.cz/F/?func=find-c&local_base=aut&ccl_term=ica=jx20040819002

[7] ttps://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb12728023n

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]