Շախմատային Օսկար

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Շախմատային Օսկարի առաջին դափնեկիր Բենտ Լարսենը (Դանիա)

Շախմատային Օսկար, ամենամյա մրցանակ, որը շնորհվում է վերջին 12 ամսվա ընթացքում գերազանց արդյունքներ արձանագրած շախմատիստին։

Մրցանակը շախմատիստներին շնորհելու նախաձեռնությունը պատկանում է իսպանացի լրագրող Խորխե Պուիգին և Շախմատային մամուլի միջազգային ասոցիացիային (AIPE)։ Սկզբում քվեարկությանը մասնակցում էին միայն լրագրողները։ Հետագայում նրանց միացան մրցաշարերի կազմակերպիչները և մարզիչները։ AIPE-ի կազմալուծումից հետո մրցանակը մի քանի տարի չէր շնորհվում։

1995 թվականին ռուսաստանյան «64» շախմատային հանդեսի նախաձեռնությամբ պարգևատրումը վերականգնվեց, իսկ 2014 թվականից կրկին դադարեցվեց։

Առաջին օսկարակիրը դանիացի գրոսմայստեր Բենտ Լարսենն է (1967)[1]։

Բրոնզե արձանիկ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներկայումս բրոնզե մրցանակն ունի նավակի մեջ նստած մարդու տեսք։ Հեղինակն է քանդակագործ Ալեքսանդր Սմիռնովը։ Արձանիկը պատկերում է ռուս գրող Նիկոլայ Լեսկովի 1873 թվականի «Հիացած պանդուխտ» պատմվածքի հերոս Իվան Ֆլյագինին[2]։

Սկզբնապես Շախմատային Օսկարն ուներ հովանոցով կնոջ տեսք, որը պատրաստված էր Իսպանիայի Բարսելոն քաղաքի Parc de la Ciutadella զբոսայգու քանդակներից մեկի հիման վրա[1][3][4]։

Օսկարակիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ տարիների[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2009-2013 թվականների օսկարակիր Մագնուս Կառլսենը
Տարի Հաղթող Երկիր
2013 Մագնուս Կառլսեն {{{2}}} Նորվեգիա
2012 Մագնուս Կառլսեն {{{2}}} Նորվեգիա
2011 Մագնուս Կառլսեն {{{2}}} Նորվեգիա
2010 Մագնուս Կառլսեն {{{2}}} Նորվեգիա
2009 Մագնուս Կառլսեն {{{2}}} Նորվեգիա
2008 Վիշվանաթան Անանդ {{{2}}} Հնդկաստան
2007 Վիշվանաթան Անանդ {{{2}}} Հնդկաստան
2006 Վլադիմիր Կրամնիկ Flag of Russia.svg Ռուսաստան
2005 Վեսելին Տոպալով Flag of Bulgaria.svg Բուլղարիա
2004 Վիշվանաթան Անանդ {{{2}}} Հնդկաստան
2003 Վիշվանաթան Անանդ {{{2}}} Հնդկաստան
2002 Գարրի Կասպարով Flag of Russia.svg Ռուսաստան
2001 Գարրի Կասպարով Flag of Russia.svg Ռուսաստան
2000 Վլադիմիր Կրամնիկ Flag of Russia.svg Ռուսաստան
1999 Գարրի Կասպարով Flag of Russia.svg Ռուսաստան
1998 Վիշվանաթան Անանդ {{{2}}} Հնդկաստան
1997 Վիշվանաթան Անանդ {{{2}}} Հնդկաստան
1996 Գարրի Կասպարով Flag of Russia.svg Ռուսաստան
1995 Գարրի Կասպարով Flag of Russia.svg Ռուսաստան
1989—1994 չի շնորհվել
1988 Գարրի Կասպարով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1987 Գարրի Կասպարով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1986 Գարրի Կասպարով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1985 Գարրի Կասպարով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1984 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1983 Գարրի Կասպարով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1982 Գարրի Կասպարով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1981 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1980 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1979 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1978 Վիկտոր Կորչնոյ {{{2}}} Շվեյցարիա
1977 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1976 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1975 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1974 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1973 Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ
1972 Ռոբերտ Ֆիշեր ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ
1971 Ռոբերտ Ֆիշեր ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ
1970 Ռոբերտ Ֆիշեր ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ
1969 Բորիս Սպասկի {{{2}}} ԽՍՀՄ
1968 Բորիս Սպասկի {{{2}}} ԽՍՀՄ
1967 Բենտ Լարսեն {{{2}}} Դանիա

Ըստ շախմատիստների[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օսկարների քանակով ռեկորդակիր Գարրի Կասպարովը
Շախմատիստ Երկիր Քանակ
Գարրի Կասպարով {{{2}}} ԽՍՀՄ, Flag of Russia.svg Ռուսաստան 11
Անատոլի Կարպով {{{2}}} ԽՍՀՄ 9
Վիշվանաթան Անանդ {{{2}}} Հնդկաստան 6
Մագնուս Կառլսեն {{{2}}} Նորվեգիա 4
Ռոբերտ Ֆիշեր ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ 3
Բորիս Սպասկի {{{2}}} ԽՍՀՄ 2
Վլադիմիր Կրամնիկ Flag of Russia.svg Ռուսաստան 2
Բենտ Լարսեն {{{2}}} Դանիա 1
Վիկտոր Կորչնոյ {{{2}}} Շվեյցարիա 1
Վեսելին Տոպալով Flag of Bulgaria.svg Բուլղարիա 1

Ըստ երկրների[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկիր Քանակ
{{{2}}} ԽՍՀՄ 17
Flag of Russia.svg Ռուսաստան 7
{{{2}}} Հնդկաստան 6
{{{2}}} Նորվեգիա 4
ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ 3
Flag of Bulgaria.svg Բուլղարիա 1
{{{2}}} Դանիա 1
{{{2}}} Շվեյցարիա 1

Կին օսկարակիրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Առաջին կին օսկարակիր Նոնա Գափրինդաշվիլին (ԽՍՀՄ)

1982-1988 թվականներին Շախմատային Օսկար շնորհվել է նաև լավագույն շախմատիստուհիներին։

Տարի Հաղթող Երկիր
1982 Նոնա Գափրինդաշվիլի {{{2}}} ԽՍՀՄ
1983 Պիա Կրամլինգ {{{2}}} Շվեդիա
1984 Մայա Չիբուրդանիձե {{{2}}} ԽՍՀՄ
1985 Մայա Չիբուրդանիձե {{{2}}} ԽՍՀՄ
1986 Մայա Չիբուրդանիձե {{{2}}} ԽՍՀՄ
1987 Մայա Չիբուրդանիձե {{{2}}} ԽՍՀՄ
1988 Հուդիթ Պոլգար {{{2}}} Հունգարիա

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 «Շախմատային Օսկար»։ Արխիվացված է օրիգինալից 2014-11-29-ին։ Վերցված է 2014-04-03 
  2. ↑ Fox, Genevieve. The Daily Mail. 16 May 2013
  3. ↑ «ICC Weekly Newsletter. Vol. 3. Issue 22. May 30, 2008»։ Արխիվացված է օրիգինալից July 2, 2012-ին։ Վերցված է April 3, 2014 
  4. ↑ Շախմատային Օսկար
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Շախմատային_Օսկար&oldid=8095223» էջից