Jump to content

Նորբերտինա Բրեսլերն-Ռոթ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նորբերտինա Բրեսլերն-Ռոթ
գերմ.՝ Norbertine von Bresslern-Roth
Ծնվել էնոյեմբերի 13, 1891(1891-11-13)[1][2][3]
ԾննդավայրԳրաց, Ավստրո-Հունգարիա[3]
Վախճանվել էնոյեմբերի 30, 1978(1978-11-30)[1] (87 տարեկան)
Մահվան վայրԳրաց, Ավստրիա[3]
Քաղաքացիություն Ավստրիա
Մասնագիտություննկարչուհի և գծանկարիչ
Թեմաներգեղանկարչություն[4] և գրաֆիկա[4]
 Norbertine Bresslern-Roth Վիքիպահեստում

Նորբերտինա Բրեսլերն-Ռոթ (նոյեմբերի 13, 1891(1891-11-13)[1][2][3], Գրաց, Ավստրո-Հունգարիա[3] - նոյեմբերի 30, 1978(1978-11-30)[1], Գրաց, Ավստրիա[3]), ավստրիացի նկարիչ և փորագրիչ։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նորբերտինա Ռոթը մեծացել է Գրաց քաղաքում ՝ Կլոստերվիսգասում։  Նրա մայրը ՝ Ալոիսիա Ռոթը, Վիեննայից ձիավարության դպրոցի սեփականատեր Լեոպոլդշտադտի դուստրն էր, Նորբերտինայի գեղարվեստական տաղանդը, տարրական դպրոցում ճանաչվեց որպես նրա ուսուցիչ, որը պնդում էր, որ 1907 թվականից ի վեր նրան թույլատրվում է անվճար հաճախել արվեստի դասեր Շտիրիայի լանդեսկունստշուլում ՝ իր տնօրեն Ալֆրեդ Շրեթեր ֆոն Քրիստելիի (դե) ղեկավարությամբ։

1909 և 1910 թվականների ամռան ամիսներին նա հաճախել է Մյունխենի մոտակայքում գտնվող Դախաուի կենդանիների նկարչության դպրոց ՝ Հանս ֆոն Հայեկի ղեկավարությամբ։

1911 թվականին Նորբերտինա Ռոթը հեռացավ Գրացից ՝ Վիեննայի գեղարվեստի ակադեմիայում սովորելու պրոֆեսոր Ֆերդինանդ Շմուտցերի մոտ։ Երիտասարդ նկարչուհու տաղանդը նույնպես այնքան տպավորեց Շմուտցերին, որ նա նրան ընդունեց ակադեմիայի իր ստուդիա ընդամենը մեկ տարի անց, չնայած կանանց առաջին անգամ պաշտոնապես թույլատրվեց սովորել Վիեննայի արվեստի ակադեմիայում 1921 թվականին[փա՞ստ]: Արդեն 1912 թվականին նա ստացել է Գրաց քաղաքի արծաթե մեդալը ՝ որպես իր հայրենի քաղաքի առաջին մրցանակ։ 1916 թվականին Վիեննայի անջատման հաջող ցուցահանդեսից հետո նա վերադարձավ Գրաց ՝ հաստատվելու որպես ազատ նկարիչ։ Առաջին" Նորբերտինա Ռոթի հատուկ ցուցահանդեսը " (1918), որը նվիրված էր առաջին համաշխարհային պատերազմի ավարտին, նրան մեծ հաջողություն բերեց իր հայրենի Գրաց քաղաքում[փա՞ստ]: Արդեն 1920-ական թվականներին նա առաջին կանանցից էր, ով ակտիվորեն կիրառում էր տպագրության նոր եղանակ՝ լինոգրավյուրան։

1921-1952 թվականներին նա տեխնիկայի միջոցով ստեղծել է կենդանիների բազմաթիվ պատկերներ։ 1928 թվականին Բրեսլերն-Ռոթը ձեռնամուխ եղավ Հյուսիսային Աֆրիկա ուղևորությանը, որը նրան հանգեցրեց կենդանիների մասին բազմաթիվ նկարների ստեղծմանը, որոնցից մի քանիսը էտյուդային բնույթ են կրում։ Ավելի ուշ նա ոգեշնչվել է Եվրոպական կենդանաբանական այգիներից։ Բացի այդ, նա նկարազարդել է մանկական գրքեր, գոբելեններ և փղոսկրյա մանրանկարներ։

1932 թվականին Նորբերտինա ֆոն Բրեսլերն-Ռոթին շնորհվել է "պրոֆեսոր"կոչում[փա՞ստ]։ 1951 թվականին նա դարձավ Շտիրիայի գեղարվեստական ասոցիացիայի պատվավոր նախագահ, որի լիազորությունները վերականգնվեցին 1946 թվականին[փա՞ստ]։

Անշլյուսի ժամանակ նա ստեղծել է մի քանի նկարներ, որոնք այսօր համարվում են ռեժիմի նկատմամբ քննադատական։ Այս պատճառով, ինչպես նաև այն պատճառով, որ նա չի բաժանվել իր ամուսնուց ՝ Գեորգ Ռիտեր ֆոն Բրեսլերնից (1892-1952), որի հետ նա ամուսնացել է 1918 թվականին և որը նացիստական օրենսդրության համաձայն դասակարգվել է որպես «կես հրեա», այսօր նա դասակարգվում է որպես «մշակութային դիմադրության» մասնակից։

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նորբերտինա ֆոն Բրեսլերն-Ռոթը ամբողջ աշխարհում համարվում է մեր ժամանակների ամենաակնառու կենդանական նկարչուհին։ Մասնավորապես, նրա հետագա աշխատանքները, որոնք ոչ այնքան գիտական, որքան գեղարվեստական բնույթ են կրում, համարվում են անգերազանցելի։ Իր լինոգրավյուրաների օգնությամբ նա ստեղծեց արվեստի նշանավոր և առաջադեմ գրաֆիկական գործեր, որոնց շնորհիվ արդեն իր կենդանության օրոք կարողացավ իրեն հռչակել միջազգային արվեստի ասպարեզում։ Իր աշխատանքով նա նաև մեծ ազդեցություն ունեցավ լայն հասարակության համար։ 1952 թվականին Գրաց քաղաքում Նրա աշխատանքների ցուցահանդես է այցելել այն ժամանակվա համար աներևակայելի թվով մարդիկ ՝ տաս հազար մարդ [փա՞ստ]։

Բրեսլերն-Ռոթի աշխատանքները գտնվում են Յովհաննէսի Ունիվերսալ թանգարանի[5], Վիկտորիայի ազգային պատկերասրահի և Մետրոպոլիտեն արվեստի թանգարանի հավաքածուում։

  • Նկարներ։
    • Շտերբենդեր, ֆոն Պֆեյլեն դիրկբորդեր Լևե (մոտ 1928)
    • Շնեելեոպարդ (1939)
    • Վերֆոլգունգ (1941)
  • Տպել։
    • Հողմաղաց (1925)
    • Ուրախ գիշեր (1922)
    • Լեոպարդենջագդ (ընձառյուծի որս) (1927)[6][7]
  • Մանկական գրքեր։
    • Կենդանաբանական այգում (1944)
    • Այբուբեն (Գրաց, Քենրայխ, 1946)
    • Մարգագետին (1948)
    • Պրոֆեսոր Վյուսստեգերն (մանկական գրքերի շարք)

Ցուցահանդեսներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1931 ժամանակակից ավստրիական փայտի փորագրություն և գունավոր տպագրություններ, Բրուքլինի թանգարան.[10]

2016 թ. հոկտեմբերի 26-ից մինչև 2017 թ. ապրիլի 17-ը Յովհաննէս Ունիվերսալ թանգարանի նոր Գրաց պատկերասրահում ցուցադրվեց նկարչի աշխատանքների ընդարձակ հետահայաց.[5]

Մատենագիտություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Մայքլ Շտոֆ (խմբ.): Բրեսլերն-Ռոթ. Հարգանքի տուրք Սբ. Վեյթեր Շլեսլ ցու Գրացի մոտ, Գրաց, 2003, մասնավոր հրատարակչություն,3-9501787-0-8.
  • Աշնանային ցուցահանդես, 20-րդ դարի Ավստրիական արվեստ (Վիեննա, 2003), վաճառքի կատալոգ, Բրեսլերն-Ռոթ Նորբերտինի հատուկ ցուցահանդես, էջ 53-83։
  • Քրիստա Շտայնլե (խմբագիր) ՝ Նորբերտինա Բրեսլերն-Ռոթ-կենդանիների նկարիչ, Գրացի նոր պատկերասրահ, Յոաննեում Ունիվերսալ թանգարան, ցուցահանդեսի կատալոգ, Գրաց ՝ Լեյկամի գրքի հրատարակչություն, 2016, 978-3-7011-8015-8.
  • Բրեսլերն, Նորբերտինա Ռոթ ֆոն, 1891 - (1981). Նորբերտինա Բրեսլերն-Ռոթ ՝ 18 ֆաքսիմիլային հաղորդագրություն։ Կոշացկի, Վալտեր., Ալբերտինայի գրաֆիկական թանգարան։ Գրաց, Ավստրիա. Գերմանիայի գիտությունների ակադեմիա։ ISBN 3-201-01183-5. OCLC 10889793.: ԿԱ1 սպաս․ բազմակի անուններ։ հեղինակների ցանկ

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Norbertine von Bresslern-Roth (նիդերլ.)
  2. 2,0 2,1 Norbertine von Bresslern-RothOUP, 2006. — ISBN 978-0-19-977378-7
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 Blumesberger S. Handbuch der österreichischen Kinder- und Jugendbuchautorinnen (գերմ.) — 2014. — Vol. 1. — S. 168—172. — ISBN 978-3-205-78552-1
  4. 4,0 4,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  5. 5,0 5,1 «Norbertine Bresslern-Roth - Exhibition | Neue Galerie Graz». www.museum-joanneum.at (անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 25-ին.
  6. «Leopard Hunt | Norbertine von BRESSLERN-ROTH | NGV | View Work». www.ngv.vic.gov.au (ավստրալիական անգլերեն). Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 25-ին.
  7. «Leopard Hunting». www.metmuseum.org. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 25-ին.
  8. «Würdigungspreis des Landes Steiermark für bildende Kunst Preisträgerinnen/Preisträger» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2021 թ․ ապրիլի 13-ին. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 9-ին.
  9. EhrenringträgerInnen der Stadt Graz
  10. «MUSEUM NOTES». The Brooklyn Museum Quarterly. 18 (1): 33–38. 1931. ISSN 2578-7632. JSTOR 26459643.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Նորբերտինա Բրեսլերն-Ռոթ» հոդվածին։