Նշան Մարտիրոսյան
- Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մարտիրոսյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Նշան Մարտիրոսյան | |
|---|---|
| Ծնվել է | հոկտեմբերի 12, 1894[1] Խուռնավիլ, Խարբերդի գավառ, Դիարբեքիրի էլայեթ, Օսմանյան կայսրություն[2] |
| Մահացել է | 1966[2] Պրահա, Չեխոսլովակիա[2] |
| Քաղաքացիություն | .svg){kind=small} Օսմանյան կայսրություն և  Չեխոսլովակիա |
| Ազգություն | հայ |
| Մասնագիտություն | արևելագետ և թարգմանիչ |
| Հաստատություն(ներ) | Պրահայի Կարլի համալսարան |
| Ալմա մատեր | Պրահայի Կարլի համալսարան (1926)[2] |
Նշան Մարտիրոսյան (1894, գ. Խուռնավիլ (Խարբերդի գավառում) - 1966, Պրահա), սփյուռքահայ արևելագետ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջնակարգ դպրոցն ավարտել է Ավստրիայում։ 1920-1926 թվականներին սովորել է Պրահայի համալսարանի փիլիսոփայական ֆակուլտետում, որտեղ աշակերտելով արևելագետ Բեդրժիխ Հրոզնուն, մասնագիտացել է արևելագիտական առարկաների (շումերերեն, աքքադերեն, ասորերեն, խեթերեն և Փոքր Ասիայի պատմություն) գծով։ 1927 թվականին հրավիրվել է Պրահայի համալսարան, որպես դասախոս։
1926 թվականին Մարտիրոսյանը ստացել է դոկտորի գիտական աստիճան և մեկ տարի հետո դասախոսական աշխատանքի անցել Պրահայի համալսարանում։
Ուսումնասիրություններ և աշխատություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նշան Մարտիրոսյանը ավելի քան չորս տասնամյակ բազմակողմանիորեն ուսումնասիրել Է Հին Արևելքի, հատկապես Առաջավոր Ասիայի հնագույն տեղաբնիկների լեզուն, մշակույթը և պատմությունը։ Նա է, որ առաջին անգամ, դեռևս ուսանողական տարիներին կարողացել է որոշել խեթական երբեմնի հզոր թագավորության արխիվից հայտնաբերված ու վերծանված սեպագիր տախտակներում հիշատակվող մի շարք ցեղային միավորումների ու երկրների տեղադրությունը Հայկական լեռնաշխարհում։
1930—40-ական թվականներին Նշան Մարտիրոսյանը հանդես է եկել հայ դիցաբանությանը, պատմությանն ու աշխարհագրությանը նվիրված մի շարք հոդվածներով։ «Խարբերդի շրջանները՝ Հայոց հնագույն օրրանը» հոդվածում վկայում է այն մասին, որ Հայասայի պատմությանը նվիրված իր ուսումնասիրությունը կարող է կարևոր ներդրում լինել հայագիտության մեջ։
Նրան է պատկանում խեթերենի և հայերենի մի շարք ընդհանրությունների հայտնաբերումը։ Իր առաջին իսկ գիտական հոդվածներում նա փորձել է պարզել հայերենի բնույթը և զարգացրել է այն թեզը, ըստ որի հայերենը, խեթերենի հետ միասին, ասիանիկ, փոքրասիական լեզու է։ Իր աշխատություններում Մարտիրոսյանն անդրադարձել է հայերենի ծագումնաբանությանը, դիցաբանությանը, աշխարհագրությանը, փոքրասիական հնագույն ժողովուրդների և հայերի առնչություններին։ Գերմաներեն և չեխերեն է թարգմանել հայ գրականության չափածո և արձակ նմուշներ։ 1963 թվականին լույս է տեսել «Գիլգամեշ» դյուցազնավեպին նվիրված Մարտիրոսյանի աշխատությունը։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Լ․ Բարսեղյան «Նշան Մարտիրոսյան», պատմաբանասիրական հանդես № 1, 1966, էջ 301-302
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Studenti pražských univerzit 1882–1945
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) — Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 349.
|
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 7, էջ 349)։ 
|