Նիկոլա Իվանով

	Նիկոլա Իվանով
Կրթություն՝	Վասիլ Լևսկու անվան ազգային ռազմական համալսարան և Ապրիլովի անվան ազգային ավագ դպրոց
Մասնագիտություն՝	սպա և ռազմական գործիչ
Դավանանք	ուղղափառություն
Ծննդյան օր	մարտի 2 (14), 1861
Ծննդավայր	Kalofer, Karlovo, Պլովդիվի մարզ, Բուլղարիա
Վախճանի օր	սեպտեմբերի 10, 1940 (79 տարեկան)
Վախճանի վայր	Սոֆիա, Բուլղարիա
Քաղաքացիություն	Բուլղարիա
Պարգևներ	և
Nikola Ivanov (general)

Նիկոլա Իվանով Իվանով (բուլղար․՝ Никола Иванов Иванов, մարտի 2 (14), 1861^[1], Kalofer, Karlovo, Պլովդիվի մարզ, Բուլղարիա - սեպտեմբերի 10, 1940(1940-09-10)^[1], Սոֆիա, Բուլղարիա), բուլղարացի ռազմական հրամանատար, հետևակազորի գեներալ, բանակի շտաբի պետ 1894 —1896 թվականներին, Բուլղարիայի պատերազմի նախարար 1896-1899 թվականներին։ Նա Բալկանյան պատերազմների ժամանակ բուլղարական 2-րդ բանակի հրամանատարն էր, 1913 թվականի մարտին մասնակցել է Ադրիանապոլիսի գրավմանը։

Կենսագրություն

Ծագում և կրթություն

Նիկոլա Իվանովը ծնվել է 1861 թվականի մարտի 2-ին Կալոֆեր քաղաքում։ Սովորել է ապրիլյան գիմնազիայում Գաբրովոյում և Ստամբուլի (1875-1877 թվականներ) «Գալաթա-Սարայ» սուլթանական վարժարանում։ Նա կամավոր մեկնել է սլավոնական ժողովուրդների ազատագրման համար ռուս-թուրքական պատերազմի ռազմաճակատ, 1878 թվականին նշանակվել է կամավորների հրամանատար Պլովդիվում, մեկ տարի անց ավարտել է Սոֆիայի ռազմական ուսումնարանըը։ 1879 թվականի մայիսի 10-ին ստացել է ենթասպայի կոչում, մեկ տարի անց նշանակվել Արևելյան Ռումելիայի աշխարհազորում, որտեղ ծառայել է Պլովդիվի 1-ին և 2-րդ հետևակային դրուժինաներում։ 1881 թվականի փետրվարի 9-ին ստացել է լեյտենանտի կոչում։ 1882-1885 թվականներին սովորել է Սանկտ Պետերբուրգի գլխավոր շտաբի Նիկոլաևյան ակադեմիայում։

Ռազմական կարիերա

Մասնակցել է Բուլղարիայի միավորմանը։ 1885 թվականի սեպտեմբերի 9-ին ստացել է կապիտանի աստիճան և նշանակվել Տիռնովո-Սեմանյան ջոկատի շտաբի պետ։ Սերբ-բուլղարական պատերազմի ժամանակ՝ Արևմտյան ջոկատի կենտրոնական շարասյան ղեկավարի՝ հանձնարարությունների գծով սպա, Պիրոտյան ճակատամարտի մասնակից։ Պատերազմից հետո 1886 թվականին նշանակվել է Ալեքսանդր I-ի ֆլիգել-համհարզ, իսկ 1887 թվականից՝ պատերազմի նախարարության շինարարական-տեսչական բաժնի պետ։ 1887 թվականի ապրիլի 1-ից մայոր, 1888 թվականից 10-րդ հետևակային գնդի հրամանատար, 1889 թվականից 4-րդ բրիգադի շտաբի պետ, 1890 թվականից 4-րդ հեծելազորային գնդի հրամանատար։ 1891 թվականի օգոստոսի 2-ին ստացել է փոխգնդապետի աստիճան, 1891-1894 թվականներին Բանակի շտաբի պետի օգնական և շտաբի պետ (1894 թվականի մայիսի 10-ից 1896 թվականի նոյեմբերի 29-ը)։ 1895 թվականի օգոստոսի 12-ին՝ գնդապետ, 1896 թվականի նոյեմբերի 17-ին ժամանակավորապես նշանակվել է Պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար, 1896 թվականի նոյեմբերի 29-ից մինչև 1899 թվականի հունվարի 30-ը Կոնստանտին Ստոիլովի կառավարությունում ռազմական նախարար։ Նա ապահովել է բուլղարացի սպաների վերադարձը Ռուսաստանից, որոնք փախել էին բուլղարական ճգնաժամից հետո^[2]։ 1899-1903 թվականներին գնդապետի կոչումով Իվանովը 4-րդ հրթիռային ստորաբաժանման հրամանատարն էր, իսկ 1903-1907 թվականներին՝ Թրակիայի 2-րդ հետևակային դիվիզիան։ 1900 թվականի նոյեմբերի 15-ին (նոյեմբերի 27-ին)՝ գեներալ-մայոր, 1907 թվականին՝ 2-րդ ռազմա-տեսչական գծով պետ։ 1912 թվականի օգոստոսի 2-ին Ֆերդինանդ I թագավորի իշխանության 25-ամյակի կապակցությամբ նրան շնորհվել է գեներալ-լեյտենանտի կոչում, դա առաջին դեպքն էր Բուլղարիայի պատմության մեջ, երբ գեներալ-լեյտենանտները ոչ թե պահեստազորի, այլ՝ գործող սպա են եղել^[3]։

Բալկանյան պատերազմներ

Առաջին Բալկանյան պատերազմի ժամանակ 1912 թվականի սեպտեմբերից մինչև 1913 թվականի հուլիսը Նիկոլա Իվանովը բուլղարական 2-րդ բանակի հրամանատարն էր։ Առաջին Բալկանյան պատերազմի ժամանակ մասնակցել է Ադրիանապոլիսի հաջող պաշարմանը և գրավմանը։

1913 թվականի հունիսի 16-ից հուլիսի 17-ը Երկրորդ Բալկանյան պատերազմի ժամանակ մարտեր է մղել Կիլկիսի-Բլագոեվգրադ գծի վրա, հուլիսի 18-ին նշանակվել է Գլխավոր գրասենյակի՝ հանձնարարությունների գծով սպա։ 1913 թվականի հուլիսին պաշտոնաթող է եղել բանակից, իսկ 1913 թվականի օգոստոսի 7-ի հաշտության պայմանագրից հետո՝ պահեստային սպա։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի ժամանակ մնացել է պահեստում, զբաղվել է հասարակական գործունեությամբ և հրապարակախոսությամբ։ Նա ընտրվել է Սոֆիայի սպաների միության նախագահ։ 1936 թվականի մայիսի 6-ին նշանակվել է հետևակազորի գեներալ։

Նիկոլա Իվանովը մահացել է 1940 թվականի սեպտեմբերի 10-ին Սոֆիայում։

Ռազմական կոչումներ

Պրապորշչիկ (1879 մայիսի 10)
Ենթապորուչիկ (1879 նոյեմբերի 3)
Պորուչիկ (1881 փետրվարի 9)
Կապիտան (1885 սեպտեմբերի 9)
Մայոր (1887 մարտի 1)
Փոխգնդապետ (1891 օգոստոսի 12)
Գնդապետ (1895 օգոստոսի 12)
Գեներալ-մայոր (1900 նոյեմբերի 15)
Գեներալ-լեյտենանտ (1912 օգոստոսի 2)
Հետևակազորի գեներալ (1936 մայիսի 6)

Պարգևներ

Բուլղարիա «Խիզախության համար» շքանշան 2-րդ դասի II աստիճանի և IV աստիճանի
Բուլղարիա «Սուրբ Ալեքսանդր» շքանշան I և II աստիճանների ադամանդներով
Բուլղարիա «Ռազմական վաստակի համար» շքանշան I աստիճանի
Բուլղարիա «Ստարա Պլանինա» շքանշան I աստիճանի սրերով (հետմահու)^[4]
Ռուսաստան Սուրբ Աննայի շքանշան I աստիճանի ալմաստներով և II աստիճանի ադամանդներով
Իտալիա Իտալիայի թագի շքանշան I աստիճանի (Մեծ խաչի շքանշանակիր)
Ֆրանսիա Պատվո լեգեոնի շքանշան III աստիճանի (Կոմանդոր)
Գերմանիայի կայսրության թագի շքանշան I աստիճանի
Ավստրո-Հունգարիա Ֆրանց Իոսիֆի շքանշան II աստիճանի (Աստղով Կոմանդորյան խաչի)
Օսմանյան կարսրության Մեջիդիեի շքանշան I աստիճանի
Օսմանյան կարսրության Օսմանիե շքանշան II աստիճանի
Ռումինիա Ռումինիայի թագի շքանշան I աստիճանի
Սերբիա Թաթարական խաչի շքանշան I աստիճանի
Հարավսլավիայի թագավորության Սուրբ Սավայի շքանշան I աստիճանի

Մատենագրություն

Никола Иванов Балканската война 1912–1913 г. Том I. — София: Печатница на армейския военно-изследователски фонд, 1924.
Никола Иванов Балканската война 1912–1913 г. Том II. — София, 1925издательство=Печатница на армейския военно-изследователски фонд.

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 SNAC — 2010.
↑ Радев, Симеон (2014). Лица и събития от моето време. Том II. София: Издателство „Захарий Стоянов“. էջ 152. ISBN 978-954-09-0873-1.
↑ Славова, С., Дойнова, Ц., Балканската война през погледа на един французин — сборник от документи, София, 1977, Военно Издателство, с. 57-58
↑ Указ № 436 от 20 декември 2012 г. Обн. ДВ. бр.2 от 8 януари 2013 г.

Գրականություն

Недев, С., Командването на българската войска през войните за национално обединение, София, 1993, Военноиздателски комплекс „Св. Георги Победоносец“, с. 68–69
Съвременна пехота, статия Генерал от пехотата Никола Иванов, София, октомври 1940, Изд. Пехотна инспекция, стр. 44, 45
Ташев, Ташо. Министрите на България 1879-1999. София, АИ „Проф. Марин Дринов“ / Изд. на МО, 1999. ISBN 978-954-430-603-8 / ISBN 978-954-509-191-9.
Фотография генерала Николы Иванова, подполковника Генерального штаба в 1895-1896 годах на сайте Lost Bulgaria

[_b575040b5199e132-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 SNAC — 2010.

[2] Радев, Симеон (2014). Лица и събития от моето време. Том II. София: Издателство „Захарий Стоянов“. էջ 152. ISBN 978-954-09-0873-1.

[3] Славова, С., Дойнова, Ц., Балканската война през погледа на един французин — сборник от документи, София, 1977, Военно Издателство, с. 57-58

[4] Указ № 436 от 20 декември 2012 г. Обн. ДВ. бр.2 от 8 януари 2013 г.

[1]

[2]

[3]

[4]