Նատրիումի պոլիսուլֆիդներ

Նատրիումի պոլիսուլֆիդներ, նատրիումի և ծծմբի անօրգանական միացություն, դեղնաշագանակագույն բյուրեղ, Na₂Sn քիմիական բանաձևով, որտեղ n=2-5։

Ստացում

• Նատրիումի սուլֆատի և ծծմբի փոխազդեցությունից ստացվում է պոլիսուլֆիդի խառնուրդը.

${\mathsf {Na_{2}S+{\mathit {n}}S\ {\xrightarrow {\tau ^{o}C}}\ Na_{2}S_{{\mathit {n}}+1}}}$

արդյունքը կարելի է վերահսկել ծծմբով և ջերմաստիճանով, 600 °С-ում ստացվում է Na₂S₂, իսկ 400 °С-ում՝ Na₂S₄, 200°С-ում՝ Na₂S₅։

• Ինչպես նաև կարելի է ստանալ սինթեզի միջոցով հեղուկ ամոնիակից.

${\mathsf {2Na+{\mathit {n}}S\ {\xrightarrow {-30^{o}C}}\ Na_{2}S_{\mathit {n}}}}$

Ֆիզիկական հատկություններ

Նատրիումի պոլիսուլֆիդը պինդ, դեղինից մինչև դեղնանարնջագույն գույնի նյութ է։ Լավ լուծվում է ջրում, բարձր պոլիսուլֆիդները լուծվում են էթանոլում։

Նատրիումի պոլիսուլֆիդի որոշ հատկությունները

Պոլիսուլֆիդներ	Մոլային զանգված	Հալման ջերմաստիճան (°С)
Na2S2	110,11	445; 475; 490
Na2S3•3H2O	196,22	100
Na2S4	174,23	275; 285; 286
Na2S5	206,31	255; 253; 260

Քիմիական հատկություններ

Բյուրեղացումը ջրային լուծույթներում փոխվում է բյուրեղահալոգիդների. Na₂S₂•5H₂O, Na₂S₃•3H₂O, Na₂S₃•8H₂O։

Բարձր ջերմաստիճանում քայքայվում է անջատելով ծծումբ.

${\mathsf {Na_{2}S_{\mathit {n}}\ {\xrightarrow {>600^{o}C}}\ Na_{2}S+({{\mathit {n}}-1})S}}$

• Ջրային լուծույթներում ունեն ալկալիական ռեակցիաներ անիոնի հիդրոլիզի պատճառով.

${\mathsf {S_{\mathit {n}}^{2-}+H_{2}O\ \rightleftarrows \ HS_{\mathit {n}}^{-}+OH^{-}}}$

• Սենյակային ջերմաստիճանում նոսր թթուների հետ առաջացնում է ծծումբ.

${\mathsf {Na_{2}S_{\mathit {n}}+2HCl\ {\xrightarrow {20^{o}C}}\ 2NaCl+H_{2}S\uparrow +({{\mathit {n}}-1})S\downarrow }}$

• Ցածր ջերմաստիճանում կոնցենտրացված թթվից կարելի է ստանալ պոլիսուլֆիդներ.

${\mathsf {Na_{2}S_{\mathit {n}}+2HCl\ {\xrightarrow {-15^{o}C}}\ 2NaCl+H_{2}S_{\mathit {n}}}}$

Կիրառություն

• Պողպատի և երկաթի արտադրությունում,
• Ծծմբական թթուների ստացման համար,
• Պոլիսուլֆիդե ռետիների սինթեզի համար,
• Բժշկության մեջ,
• Վերլուծական քիմիայում

Գրականություն

• Химическая энциклопедия / Редкол.: Кнунянц И.Л. и др.. — М.: Советская энциклопедия, 1992. — Т. 3. — 639 с. — ISBN 5-82270-039-8
• Лидин Р.А. и др. Химические свойства неорганических веществ: Учеб. пособие для вузов. — 3-е изд., испр. — М.: Химия, 2000. — 480 с. — ISBN 5-7245-1163-0
• Справочник химика / Редкол.: Никольский Б.П. и др.. — 3-е изд., испр. — Л.: Химия, 1971. — Т. 2. — 1168 с.
• Рипан Р., Четяну И. Неорганическая химия. Химия металлов. — М.: Мир, 1971. — Т. 1. — 561 с.