Նամիբիայի տնտեսություն
| Վիճակագրություն | |
|---|---|
| ՀՆԱ | 13 244 597 345,432 $[1] |
| ՀՆԱ-ի աճ | 0,1 ± 0,1 տոկոս[2] |
| ՀՆԱ-ն մեկ շնչի հաշվով | 5230 $[3] |
| Գնաճ (ՍԳԻ) | 7,3 ± 0,1 տոկոս[4] |
Նամիբիա, դինամիկ զարգացող տնտեսություն ունեցող երկիր է։
Նամիբիան Աֆրիկայի ամենաաղքատ երկրներից մեկն է, որտեղ գործազրկության մակարդակը կազմում է 22,3%։ Համաշխարհային բանկի տվյալներով՝ 2015 թվականին բնակչության 13,4%-ն ապրում էր օրական 1,9 դոլարից պակաս եկամուտով (18,1%-ով ավելի, քան 2003 թվականին)[5], և 29,60%-ն ապրում էր օրական 3,2 դոլարից պակաս գումարով (37% բարելավումով վերջին 6 տարիների ընթացքում)[6]։
Նամիբիայի տնտեսությունը պահպանում է կապերը Հարավային Աֆրիկայի տնտեսության հետ։ Նամիբիական դոլարը ամուր կապված է հարավաֆրիկյան ռանդի հետ։
Գյուղատնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ի տարբերություն աֆրիկյան երկրների մեծ մասի, Նամիբիայում գյուղատնտեսությունը առաջատար տնտեսական ոլորտը չէ։ Նրա մասնաբաժինը ՀՆԱ-ում կազմում է ՀՆԱ-ի 6,2%-ը (2015 թվական) և աշխատում է աշխատուժի 16,3%-ը (2008 թվական)։ Հանրապետությունում գյուղատնտեսական նշանակության հողերը բավարար չեն, տարածքի 1%-ը մշակվում է։ Աճեցվում է եգիպտացորեն, ցորեն, կորեկ։
Անկախ Նամիբիայի խնդիրն այն էր, որ մշակվող հողերի մեծ մասը պատկանում էր սպիտակամորթ փոքրամասնությանը։ Դրա լուծման համար 1995 թվականին ընդունվեց օրենք, որը նախատեսում է ագրարային բարեփոխումների երեք սկզբունք։ Յուրաքանչյուր ֆերմա, երբ վաճառվում է, նախ պետք է առաջարկվի պետությանը, պետական բանկը շուկայականից ցածր տոկոսադրույքով վարկ է տրամադրում անապահով մարդկանց, և պետական կոմունալ հողերը վաճառվում են փոքր հողամասերով։ Քաղաքականության արդյունքները հետևյալն են՝ 1990-2007 թվականներին մոտ 800 սևամորթ ֆերմեր վերաբնակեցվել են «առևտրային հողերի» մոտ 12%-ի վրա։ 2005-ին սկսվեց «սպիտակ ֆերմաների» հարկադիր գնումը, և մինչև 2008 թվականը 5 տնտեսություն բռնագրավվեց պետության կողմից[7]։
Արդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Արդյունաբերության մասնաբաժինը Նամիբիայի ՀՆԱ-ում կազմում է 30%։ Այնտեղ աշխատում է աշխատուժի 22,4%-ը։
Հանքարդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նամիբիան ադամանդների աշխարհի խոշորագույն արտահանողներից մեկն է։ Ադամանդներն արդյունահանում է Namdeb ընկերությունը, որի մի մասը պատկանում է հարավաֆրիկյան De Beers կորպորացիային։ 2004 թվականին արդյունահանվել է 1,86 մլն կարատ ադամանդ, իսկ 2011 թվականին՝ 1,26 մլն կարատ[8]։ 2014 թվականին՝ 1,92 մլն կարատ, 2016 թվականին՝ 1,72 մլն կարատ ադամանդ[9]։
Արդյունաբերական մասշտաբով արդյունահանվում են ցինկ, անագ, ոսկի, ուրան (Ռուսաստանը նույնպես մասնակցում է ուրանի հանքավայրերի մշակմանը), վոլֆրամ, կադմիում։
Արտադրական արդյունաբերություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Նամիբիայում արտադրական արդյունաբերության հիմնական ճյուղը մետաղագործությունն է։ Կան նաև մեքենաների հավաքման գործարաններ, սննդի արդյունաբերության ձեռնարկություններ։ 1998 թվականին սկսեց գործել Նաջեմ ադամանդի վերամշակման գործարանը։ Բայց ընդհանուր առմամբ, Նամիբիայում արտադրական արդյունաբերությունը անմրցունակ է Հարավային Աֆրիկայից էժան ապրանքների ներմուծման պատճառով, որի հետ Նամիբիան սերտ կապեր է պահպանում։
Տրանսպորտ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մայրուղիներ
- ընդհանուր՝ 44,138 կմ (2010 թվական)
- ծածկույթով՝ 6387 կմ
- առանց ծածկույթի՝ 37,751 կմ
Երկաթուղիներ
- ընդհանուր՝ 2628 կմ (2014 թվական)
Օդանավակայաններ
- ընդհանուր՝ 112 (2013 թվական)
- ծածկույթով՝ 19
- առանց ծածկույթի՝ 93
Ջրային տրանսպորտ
- ընդհանուր նավեր՝ 1 2,265 գրտ/3,365 դվտ տեղաշարժով
Առևտուր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Արտահանում՝ 5,042 մլրդ դոլար (2015 թվական)
- Արտահանվող ապրանքներ՝ ադամանդ, պղինձ, ոսկի, ցինկ, կապար, ուրան, խոշոր եղջերավոր անասուններ, ձուկ
- Ներմուծում՝ 7,205 միլիարդ դոլար (2015 թվական)
- Ներմուծվող ապրանքներ՝` սնունդ, վառելիք, մեքենաներ, քիմիական նյութեր
Զբոսաշրջություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զբոսաշրջությունը կազմում է ծառայությունների արտահանման 35,2%-ը[10]։ 2017 թվականին երկիր է այցելել 1,5 միլիոն զբոսաշրջիկ[11]։
1994 թվականին լոզի ժողովրդի ներկայացուցիչների կողմից հռչակվեց Կապրիվիի անկախությունը, ինչը հանգեցրեց զինված ապստամբության փորձի։ Ներկայումս առճակատումը թուլացել է, 2001 թվականից Կապրիվի գոտին կրկին անվտանգ է հայտարարվել զբոսաշրջիկների համար։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.
- ↑ http://www.imf.org/external/datamapper/NGDP_RPCH@WEO?year=2016
- ↑ Համաշխարհային բանկի տվյալների բազա — WB.
- ↑ http://www.imf.org/external/datamapper/PCPIEPCH@WEO?year=2016
- ↑ «Poverty headcount ratio at $1.90 a day (% of population))» (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
- ↑ «Уровень бедности в Намибии)» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 23-ին.
- ↑ «Политические проблемы развития в странах региона юга Африки (Зимбабве, Намибия и ЮАР) после ликвидации колониализма и апартеида. С. 104» (PDF). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2015 թ․ հուլիսի 6-ին. Վերցված է 2015 թ․ հուլիսի 7-ին.
- ↑ .pdf 2011 Global Summary Statistics Արխիվացված 2017-12-01 Wayback Machine | KimberleyProcess
- ↑ Мировой алмазный рынок Արխիվացված 2017-11-21 Wayback Machine | Алроса
- ↑ «Намибия - Туристические услуги (% от экспорта услуг)» (ռուսերեն).
{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link) - ↑ «Namibia tourism - statistical report 2016)» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2021 թ․ սեպտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.