Խոջա Նահապետ Գուլնազար
| Խոջա Նահապետ Գուլնազար | |
|---|---|
| Ծնվել է | 1629 |
| Մահացել է | դեկտեմբերի 31, 1694 |
Խոջա Նահապետ Գուլնազար (1629, Վ. Ագուլիս - դեկտեմբերի 31, 1694), հայ վաճառական, տպարանապետ, մեկենաս։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Խոջա Նահապետ Գուլնազարը 1676 թվականին Կ. Պոլսում մեծ գումարով ընդօրինակել է տվել մի Հայսմավուրք։ 1680-ական թվականներին նրա միջոցներով հրատարակվել է վենետիկյան տպարանատեր Միքելանջելո Բարբոնիի տպարանում լույս տեսած գրքերից մեկը։ Անտոն Բարթոլիի տպարանում (Վենետիկ) ջուղայեցի վաճառական Խարտաշենց Անտոնի ընկերակցությամբ տպագրել է տվել «Դաշանց թուղթ»-ի 2-րդ հրատարակությունը (լույս է տեսել 1695 թվականին)։ 1686 - 1687 թվականներին Վենետիկում հիմնել է սեփական տպարան և լույս ընծայել նախ Ներսես Շնորհալու «Յիսուս Որդի»-ն (1686), ապա՝ «Պարզաբանութիւն հոգենուագ Սաղմոսացն» (1687), որի սկզբում Խոջայիի դիմանկարն է՝ հայ վաճառականի տարազով։ Գրքի յուրաքանչյուր էջի ձախ կողմում տպված է գրաբար բնագիրը, աջում՝ Հովհաննես Կոստանդնուպոլսեցու (Հովհաննես Հոլով) աշխարհաբար մեկնությունը։ «Պարզաբանութիւն»-ը համարվում է աշխարհաբարով տպագրված երկրորդ գիրքը (1675 թվականին Մարսելում լույս տեսած «Արհեստ համարողութեան» գրքից հետո)։
Խոջան թաղված է Ագուլիսի կաթոլիկական Ս. Հուլիանոս եկեղեցում։
Հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ներսէս Շնորհալի, Յիսուս Որդի, Վենետիկ, 1686։(չաշխատող հղում)
- Պարզաբանութիւն հոգենուագ Սաղմոսացն Դաւթի, Վենետիկ, 1687։ Արխիվացված 2021-01-19 Wayback Machine
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ղևոնդ Ալիշան, Սիսական. Տեղագրութիւն Սիւնեաց աշխարհի։ Վենետիկ, 1893։
- Լեո, Հայկական տպագրություն, հ. 1, [2 հրտ.], Թ., 1904, էջ 395-99
- Լևոնյան Գ., Հայ գիրքը և տպագրության արվեստը, Ե., 1958։
- Կարապետ եպս. Ամատունի, Ոսկան վրդ. Երևանցի և իր ժամանակը. Լուսաւոր էջ մը ԺԷ. դարու հայ եկեղեցական պատմութենէն, Վենետիկ-Սբ. Ղազար, 1975 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» թիւ 9)։
- Հ. Սահակ Ճեմճեմեան, Հայ տպագրութիւնը և Հռոմ (ԺԷ դար), Վենետիկ-Սբ. Ղազար, 1989 (Հայագիտական մատենաշար «Բազմավէպ» թիւ 29)։
- Ն. Ա. Ոսկանյան, Ք. Ա. Կորկոտյան, Ա. Մ. Սավալյան, Հայ գիրքը 1512-1800 թվականներին. Հայ հնատիպ գրքի մատենագիտություն, Երևան, 1988։
- Ռաֆայել Իշխանյան, Հայ գրքի պատմություն, հատոր 1, Հայ տպագիր գիրքը 16-17-րդ դարերում, Երևան, 2012։
- Raymond H. Kévorkian, Catalogue des «incunables» arméniens, 1511-1695 ou Chronique de l'imprimerie arménienne, avec Jean-Pierre Mahé, Genève: P. Cramer. 1986.
- Raymond H. Kévorkian, Le livre arménien à travers les âges, avec Jean-Pierre Mahé, Catalogue de l'Exposition Marseille 1985.
- Vrej Nersessian, Catalogue of Early Armenian Books, 1512-1850, The British Library, 1980. ISBN 0904654354
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 74)։ 
|